معاون امور دهیاری های سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور ، مشارکت مردم، تمایل مردم روستا در درک مبانی بومی و مشارکت در شناخت نیازها و تقاضاها و ایجاد پنداری جدید و نتیجه محور برای رسیدن به نظمی ساختاری-کارکردی، که نمونه بارز آن طرح همیاران روستاست، را از جمله فرصتهای عمده برای توسعه پایدار روستائی و پایداری جمعیت در روستاها برشمرد.
به گزارش روابط عمومی سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور، سعیدرضا جندقیان بیدگلی که صبح یکشنبه 14 شهریور در کارگاه آموزشی کارآفرینی مبتنی بر الگوهای سنتی روستازیست در جمع مدیران کل دفاتر امور روستائی و شوراهای استانداری ها سخن می گفت، با بیان اینکه در کشور ما همانند سایر کشورهای جهان سوم بعد از انقلاب صنعتی و جمعیت پذیری شهرها، با رشد شهرنشینی توسعه شهری از توسعه روستایی پیشی گرفت افزود:طی دهه‌های اخیر تضاد فزاینده میان چهره زندگی روستایی با زندگی در فضاهای شهریْ، آشکارتر شده است.
وی تصریح کرد: ادامه این روند که مهاجرت روزافزون روستاییان به شهرها را در پی داشته است، نه تنها موجب کاهش جمعیت روستاها شده، بلکه مشکلات فراوانی را نیز در مناطق شهری سبب شده است.
جندقیان در ادامه به مهم ترین دلایل عدم ماندگاری جمعیت در مناطق روستایی پرداخت و کاهش منابع مالی و عدم توجه به بخش کشاورزی، افول کشاورزی سنتی، تخصیص منابع پشتیبان حاصل از جریانهای روستایی- شهری(عوارض پهنه ای)، تاثیر نهادهای مردمی مثل شرکتهای تعاونی،شوراها و دهیاران و نقش سایر بخشهای اقتصادی بر پایداری جمعیت را از جمله دلائل این موضوع ذکر نمود.
وی در ادامه مکانیزه شدن فعالیت‌های کشاورزی و ایجاد محدودیت‌های شغلی در بخش کشاورزی، نبود بستر مناسب جهت رشد خلاقیت‌های فردی، رشد شخصیت، ازدواج و اشتغال در روستاها، بروز حوادث طبیعی مستمر نظیر سیل و خشکسالی‌ها و وجود روابط ناعادلانه و تبعیض آمیز را از دلایل فرعی عدم ماندگاری جمعیت در مناطق روستایی برشمرد.
جندقیان سپس به تشریح موضوع چالشهای پیش روی تثبیت جمعیت در مناطق روستائی پرداخت و سالخوردگی و مهاجرت، تنش های اقلیمی، مدیریت ناکارامد، تکانه های ملی و بین المللی و اثرات رسانه ای در تحول سبک زندگی و نقش رسانه ها در ترویج شهرگرایی و سبک مصرف زدگی را از جمله این چالشها عنوان نمود.
وی ترویج مفاهیم و واژگان نوین مثل شهروند در تغییر الگوی زندگی روستا زیست را دیگر چالش پیش روی تثبیت جمعیت در مناطق روستائی برشمرد و گفت: ارائه تصویری مبهم از زندگی اجتماعی در روستا و تاکید بر تفکر دهاتی پنداری و نادیده گرفتن برخی ارزشهای خاص روستائیان نظیر مناعت طبع، شکر گزاری و قناعت دیگر چالش این موضوع است.
وی افزود: فقدان اندیشه ورزی مبتنی بر شرایط بومی- محلی، ناحیه ای - منطقه ای وملی و در مجموع فقدان چهارچوبه ادراکی مشخص و مبانی نظری دقیق و اصولا عاریتی و ترجمه شده در حوزه روستائی هم از چالش های پیش روی تثبیت جمعیت در مناطق روستائی است.
جندقیان در ادامه به فرصتهای موجود برای توسعه پایدار روستائی و پایداری جمعیت در روستاها مطابق پژوهش های انجام شده پرداخت و ایجاد پنداری جدید و نتیجه محور برای رسیدن به نظمی ساختاری-کارکردی، که نمونه بارز آن طرح همیاران روستاست، را از فرصتهای عمده معرفی نمود.
وی همچنین، مشارکت مردم و تمایل مردم روستا در درک مبانی بومی و مشارکت در شناخت نیازها و تقاضاها را از دیگر فرصتها برشمرد.
وی افزود: برخی تکانه ها گاه ظرفیتها را به هوشمندان نشان میدهد که نمونه آن نمایان شدن یکی از کهن‌ترین جاده‌های سنگ فرش ایران موسوم به ادویه بود که از استان کرمان می‌گذشته است و پس از وقوع طوفان شن در این استان آثار آن در مجاورت کویر نمایان شد.
جندقیان شناخت ظرفیتهای عظیم و عجیب روستا را فرصت دیگری ذکر نمود و افزود: در روستای سنبک در نردیکی کاشان در دل کویر شاهد کشت دیم هندوانه هستیم، روستای کندوان در آذربایجان شرقی به دلیل ویژگی معماری صخره‌ای و بافت مخصوص آن نمونه منحصر بفرد دیگری است و روستای ماخونیک در استان خراسان جنوبی که به روستای لی لی پوتی های ایران معروف است،دارای شگفتی های خاصی است.
وی در ادامه اظهار کرد: مردم روستای زرگر در آبیک قزوین با گویش ایتالیایی رومانو صحبت می کنند و ساکنان روستای ایستا در نزدیکی طالقان بدون پذیرش آب،برق و هر گونه زیر ساخت و حتی بدون شناسنامه زندگی می کنند و ایده کشت زعفران تقریبا تمامی ساکنان روستای وامنان استان گلستان را درگیر تولید زعفران کرده است.
جندقیان در خاتمه سخنانش به تشریح عوامل مؤثر در ماندگاری جمعیت در روستاها پرداخت و کاهش شکاف درآمدی میان شهر و روستا، متنوع سازی اقتصاد روستا، ایجاد اشتغال و فرصت های شغلی برای جوانان و سایر اقشار جامعه روستایی و افزایش سطح خدمات و امکانات زیربنایی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و ... در روستا را از جمله این عوامل معرفی نمود.
وی ایجاد سیاست‌های تشویقی از سوی دولت برای ماندگاری جمعیت در روستا، سیاست‌گذاری در زمینه افزایش بهره‌وری تولیدات کشاورزی و روستایی، ایجاد شبکه های بازاریابی برای تولیدات روستایی و ساماندهی و بهسازی کالبدی روستاها به‌منظور مکان‌یابی اماکن گردشگری را سایر عوامل مؤثر در ماندگاری جمعیت در روستاها عنوان نمود.