مازندشورا: جنگلهای کمنظیر و خاص سوادکوه منابع ارزشمندی هستند که حفاظت از آنها از هر جنبهای وظیفهای بزرگ و غیرقابل انکار برای مردم است. جنگلهایی که با درختان پرارزش، زیبایی خاصی به منطقه بخشیده و محل زیست انواع جانوران و رویش گیاهان متنوع است. متاسفانه در کنار بیتوجهیهایی که در حفظ این منابع ملی وجود دارد درختان کمنظیر و ارزشمند آن از سوی قاچاقچیان چوب به تاراج میرود. آلودگی آن در اثر فعالیتهای انسانی و زبالههای شهری در برخی نقاط آسیب دیگری است که انسان بر آن وارد ساخته است. از همان زمان که خروج اجباری دامداران صورت گرفت، جنگلهای سوادکوه دیگر رنگ آرامش را به خود ندید و در کنار ایجاد شرایط مناسب برای قاچاق چوب، آلودگی زیست محیطی چه در دل جنگل و چه در جنگلهای حاشیه شهر ادامه یافت. پدیدهای که انسان با وجود پیشرفتهای دانش و تکنولوژی، جنگل را به زبالهدان تبدیل کرده است و علت اصلی آن است. انسانهایی که از یک سو نسبت به مسائل و آلودگیهای زیست محیطی ابراز نگرانی میکنند و جلسات متعدد تشکیل میدهند و از سوی دیگر با تناقضی آشکار، جنگل را محلی برای دپوی زبالهها انتخاب میکنند.
زبالههای در دسترس
در زیراب وقتی از منطقه «چندلا» به سمت «بهمنان» میرویم، در فرعی کنار جاده راهی به درون جنگل است که محل جمعآوری زبالههای شهری است. محلی که فاصلهاش با منطقه مسکونی کمتر از یک کیلومتر است، در حالی که محیط مناسبی برای دفع زباله نیست. حتی تعیین محدوده با فنس در جنگل نمیتواند توجیهی برای این کار باشد. اگرچه اکنون زبالهها در خارج از محدوده تعیین شده، ریخته میشود. به نظر میرسد برای مسئولان شهری خطر آلودگی محیط زیست و آسیبهای وارد شده به ساکنان منطقه اهمیت چندانی ندارد. دامهای موجود در این منطقه به راحتی به زبالهها دسترسی دارند و با تغذیه ناسالم خطر بیماریهای مختلف برایشان وجود دارد. علاوه بر آن جولان حیوانات وحشی و سگهای بیمار در میان آن زبالهها خطر دیگری است که میتواند سلامت انسانی را تهدید کند، چرا که فاصله زیادی با منطقه مسکونی ندارد.
محیط جنگل هرگز نمیتواند محلی برای زبالههای شهری باشد. با نگاهی به درختان مکان زبالهها و مقایسه آنها با درختان اطراف میتوان فهمید که آسیب ناشی از آلودگیها به آنها وارد آمده و این تهدیدی برای منابع ملی است. تهدیدی که هنوز مسئولان مربوطه را بیدار نکرده تا چارهای جدی بیندیشند. پرندگان بومی در این جنگل علاوه بر تغذیه از زبالهها، آنها را به اطراف پراکنده میکنند و عامل انتقال آلودگی به سایر نقاط میشوند. حتی روی شاخههای بلند درختان هم زبالههایی دیده میشود که پرندگان پراکنده کردهاند.
نفوذ شیرابهها
در کنار تولید گازهای خطرناک و قابل اشتعال ناشی از تجمع زبالهها، خطر بزرگ شیرابههای حاصل از آن تهدید جدی زیست محیطی است که مسئولان شهری تدبیری برای کنترل و هدایت مناسب آن در نظر نگرفتهاند. این شیرابهها به راحتی به آبهای سطحی و زیرزمینی راه یافته و سلامت ساکنان پایین دست را تهدید میکند. اینکه بر اساس کدام طرح کارشناسی، شهرداری این محدوده نزدیک به منطقه مسکونی را محلی برای زبالههای شهری انتخاب کرده و خطرهای موجود نادیده گرفته شده مشخص نیست.
در کنار نبود برنامهای از سوی شهرداری زیراب در خصوص این موضوع، اداره حفاظت محیط زیست سوادکوه سمت دیگر این ماجراست. معلوم نیست معیار سنجش وضعیت بحرانی برای مسئولان شهرداری و محیط زیست درباره آسیبهای جدی به طبیعت و انسان در این منطقه بر چه اساسی تعیین میشود که اقدامی اساسی در این مورد دیده نمیشود. مردم منطقه، آسیب به آن محیط را خطر بزرگی برای طبیعت و انسان میدانند و نسبت به بیتوجهی مسئولان مربوطه معترض هستند.
دفن غیراصولی زباله
در همین حال، رئیس اداره حفاظت محیط زیست سوادکوه با ابراز نگرانی از وضعیت تخلیه زبالهها در جنگل جاده بهمنان به همشهری گفت: مکانی که در حال حاضر برای زبالههای شهری در نظر گرفته شده، اصلاً مناسب نیست و با توجه به نزدیکی به منطقه مسکونی و ورود شیرابههای آن به آبهای سطحی بسیار خطرناک است. در اثر تجمع زبالهها گاز متان تولید میشود و با توجه به اینکه دور تا دور آن جنگل است، حتی خطر انفجار و آتشسوزی نیز وجود دارد.
«ابراهیم فلاحی» با اشاره به اینکه دفن زباله به صورت اصولی در این مکان انجام نمیشود، افزود: باید با آهک زبالهها پوشش داده شود تا شیرابهها به آبهای سطحی راه پیدا نکنند. اما متاسفانه شهرداری در این زمینه مدیریت لازم را ندارد. علاوه بر آسیب به جنگل به دلیل شیرابهها، شاهد خشک شدن درختان در این مکان هستیم و از طرفی به دلیل محصور نبودن این مکان، گاو و گوسفند به راحتی به زبالهها دسترسی دارند که این وضعیت نگرانکننده است.
شهرداری اخطارها را نادیده میگیرد
فلاحی در مورد مدیریت نادرست شهرداری زیراب یادآوری کرد: ما سال گذشته به شهرداری اخطار دادیم. ولی هیچ واکنشی و اقدامی از سوی شهردار ندیدیم. بنابراین مجبور شدیم با پیگیری کار را به دادسرا برسانیم و در نهایت دادستان شهردار را مکلف کرد در مدت زمان کوتاهی نسبت به جمعآوری زبالهها اقدامهای جدی انجام دهد و محوطه را ساماندهی کند. پس از آن بود که شهردار اقداماتی انجام داد. ولی این اقدامها ادامه نیافت و به روال گذشته برگشت و آسیب به طبیعت همچنان وجود دارد.
به گفته این مسئول در بازدیدی که چند روز گذشته از مکان تخلیه زبالهها صورت گرفت، زبالهها خارج از محدوده تعیین شده نیز تخلیه میشوند و به داخل جنگل در حال پیش روی هستند. اما شهرداری تاکنون لاگون و کانالی برای جذب شیرابهها ایجاد نکرده است.