مازند شورا: بیهقی از پلی چوبی بر روی بابلرود که مسعود غزنوی در لشکرکشی‌اش به مازندران از آن به سختی گذشت یاد می‌کند. بعدها نصیرالدوله شاه غازی(558- 536) زربه بخروارها ریخته بود و پلی از خشت و آهک بنا کرد. که تا عهد زندیه باقی بود و همان پلی است که ظهیرالدین‌مرعشی از آن به عنوان گذرگاه زیار یاد می کند.

در اوایل حکمرانی کریم خان زند در سال 1146 به امر محمد حسن خان جد آقا محمدخان قاجار، که در آشفته بازار سیاسی آن عهد حکومت مستقلی برای خود در مازندران ساخته بود و بعدها به دست کریم خان زند کشته شد با صرف دوازده هزار تومان پل با شکوهی بر سر راه قدیم بارفروش و آمل بنا شد که 140 متر درازا و 5 تا 6 متر پهنا و 8 متر ارتفاع و 8 چشمه (طاق) دارد.

شش چشمه اصلی آن بزرگتر و دهانه هر یک 755 سانتیمتر است و دو چشمه فرعی آن در طرف این شش چشمه قرار دارد که کوچک تر است و پهنای هر یک از آن دو 410 سانتیمتر است. پل محمدحسن خان در زمان رضاخان تعمیر شد.

تا سال 1343 ارتباط بابل و آمل از طریق همین پل ممکن بود تا اینکه در این سال راه جدید که از سوی غرب شهر آغاز می‌شد ساخته شد.

پل محمدحسن خان از یادگارهای مهم تاریخ عهد زندیه است و هنوز هم یکی از مهمترین پلهای استان مازندران از نظر مسایل اقتصادی، اجتماعی و ارتباطی است.

بنای تاریخی امامزاده

بنای تاریخی امامزاده در آستانه بابل، به قرن نهم هجری قمری تعلق دارد. این بقعه که مدفن امام زاده قاسم، فرزند حضرت موسی کاظم(ع) بوده، به بقعه آستانه مشهور است. داخل صحن بقعه دو صندوق نفیس چوبی قرار دارد که صندوق اصلی آن به تاریخ 888 هـ.ق مربوط است و به دست استاد احمد نجار ساروی ساخته شده است.

مسجد جامع

این مسجد در محله مسجد جامع واقع شده است. ابن اسفندیار گوید: این مسجد را ابتدا مازیار بن قارن بنا کرد (سال 160 ق). این مسجد در عهد فتحعلی شاه قاجار بر اثر زلزله خراب شد و در سال 1225 ق به فرمان این شاه قاجار و به مباشرت میرزا محمد شفیع بندپی‌ای صدر اعظم توسط میر محمد حسین متولیان دوباره ساخته شد.

مسجد مولانا

این مسجد در زرگر محله واقع است و آن را سید حسن مولانا، از تاجران صاحب نام بارفروش، ساخته است. این مسجد که حیاطی کوچک دارد به مسجد رانندگان نیز معروف است.

مسجد خان بیک

مسجد کوچکی است که در حیاط مقبره بیکاییها واقع است.

مسجد محدثین

این مسجد در محله طوقدار بن واقع است. ملانصیرا در عالم شهود به دیدار امام زمان(ع) مشرف شد و دستور ساختن محراب این مسجد را داده است و کتیبه‌ای که بر محراب مسجد نوشته شده گویای این امر است. در ضلع شمالی مسجد مقبره‌های ملانصیرا و شیخ کبیر قرار دارند.

مسجد طوقدار بن

این مسجد در محله طوقدار بن واقع است، دارای حیاط کوچکی است و محراب آن در ضلع جنوبی حیاط واقع است. بر کاشیهای محراب آیاتی از قرآن مجید به خط نستعلیق نوشته شده است. این بنا در سال 1349 به همت حاج محمدعلی ایمانی که بانی بسیاری از امور خیر دیگر در بابل بوده تعمیر شد.

مسجد قهاریه

این مسجد در حوالی محله شهدا واقع بوده بانی این مسجد قهار قلی خان، حاکم بارفروش عهد قاجاریه بود. این مسجد زیبا دارای حیاط کوچکی بود و محرابه آن در ضلع جنوبی حیاط قرار داشت. بنای قدیمی مسجد قهاریه در سال 1377 تخریب شد و دیگر اثری از آن باقی نماند.

تکیه پیر علم یا تکیه مرادبیک

مراد بیک برادر کاظم بیک (بانی مسجد کاظم بیک) بوده است، تکیه پیر علم یا تکیه مراد بیک از یادگارهای اوست. این تکیه در محله مراد بیک واقع است و از تکایای قدیمی شهر محسوب می‌شود.

کیجا تکیه

کیجا تکیه در دوره ناصرالدین شاه قاجار ساخته شده و در محله حمزه کلا واقع است. کیجا تکیه سقاتالاری دو طبقه دارد که بنا بر روایتی دو دختر با فروش جهیزیه خود این بنا را ساخته‌اند و از اینرو کیجا تکیه نامیده می‌شود.

ستونهای مارپیچ و سرستونهای دهان اژدری و نقاشیهای اساطیری، این سقاتالار را زیباترین سقاتالار ایران و گستردگی موضوعات اساطیری و داستانی منقوش بر در و دیوار و سقف این بنا کیجا تکیه را شگفت انگیزترین و دیدنی‌ترین اثر تاریخی بابل ساخته است. این بنا از شهرت ملی برخوردار است.

مسجد کاظم بیک

این مسجد در میدان سرحمام واقع است. این بنا در سال 1092 توسط حاج کاظم بیک، از معتمدین بارفروش، ساخته شد. در سال 1101 پسر او آقا محمدرضا و در سال 1169 مولانا میرنظام الدین محمد به تعمیر آن همت گماشتند.

مسجد کاظم بیک در ابتدا محل تدریس علوم دینی نیز بوده است. در طرف شرقی مسجد اتاقی است که مقبره چند تن از علما است. مسجد دارای کتیبه‌هایی به خط نستعلیق است. در کنار مسجد کاظم بیک مقبره‌های ملامحمد حمزه و فرزندش شیخ محمدحسن و شیخعلی شریعتمدار و شیخ محمد حسن شریعتمدار قرار دارد.

محمدجعفر کاظم بیکی، که هنوز در قید حیات است، متولی این مسجد می‌باشد. او در سال 1342 مسجد را تعمیر کرده است. این مسجد و مقبره‌های کنارش بیش از ده کتیبه دارد.

مسجد گلشن

این مسجد در محله گلشن در حوالی مسجد بی‌سر تکیه و چهارراه شهدا واقع شده است. حدس ‌زده می‌شود که قدمت این مسجد احتمالا به دوره صفویه باز می‌گردد. اما امروزه در مسجد گلشن عموما آثار قدیمی دیده نمی‌شود.

مسجد بی‌ سر تکیه

این مسجد در محله بی سر تکیه واقع شده است. دارای حیاط کوچکی است و گلدسته‌ای زیبا دارد. مسجد بی سر تکیه از یادگارهای عهد قاجاریه است.

مسجد چهارسوق

این مسجد در محله چهارسوق واقع است. مسجد چهارسوق در دوره صفویه ساخته شده است. از روی کتیبه‌ای که اکنون در دیوار جنوبی حیاط ـ که دیوار اصلی محرابه است ـ قرار دارد در می‌یابیم که این مسجد در سال 1211 ق توسط حاجی حسین نامی تجدید بنا شد.

مسجد چال

این مسجد که به مسجد حاجی میرزا بابا نیز معروف است در محله چهارسوق واقع است، مسجد چال حیاطی است که دوازده حجره دارد و محرابه مسجد در ضلع جنوبی حیاط واقع است. بر کتیبه مسجد تاریخ 1323 قمری و نام کاتب شیخ محمدرضا و متولی آن آقا علی حک شده است.

کاخ بابل

ساختمان این کاخ که به دوره پهلوی مربوط است، در باغ مصفایی در جنوب بابل قرار دارد و محل فعلی دانشکده پزشکی مازندران است.

بنای کاخ دو طبقه است، با اتاق ها و سالن های متعدد و مزین به گچبری های بسیار زیبا. مصالح عمده ساختمان کاخ را سنگ تشکیل می دهد و نمای خارجی کاخ، ویژگی های خاص و منحصر به فردی دارد که مشابه آن در کاخ های دیگر این دوره کمتر دیده می شود.

حسین قربانی و حامد محسنی نژاد - تسنیم