مازندشورا:به گزارش خبرگزاری فارس از ساری، فرهنگ به معنای گسترده خود می‌تواند اثر‌گذار‌تر‌ین عامل تحول باشد و لزوم وجود پیوست فرهنگی برای طرحهای مختلف عمرانی، اقتصادی و اجتماعی می‌تواند در این راستا تعریف شود.
فرهنگ‌عامه نیز با پشتوانه غنی افکار، رفتار، شیوه گفتار و منش زندگی و با سابقه کهن تاریخی و فرهنگی، توانمندی زیادی برای دست‌یابی به اهداف مختلف دارد و ارتباط آن با توسعه و پیشرفت به عنوان موضوع میزگرد دفتر خبرگزاری فارس استان مازندران مورد بررسی قرار گرفت.
فرهنگ عامه به معنای داشته‌های فرهنگی غیر‌رسمی از عناصر مهم زندگی انسانی مطرح است و استان مازندران در حوزه‌های زبان، دست‌ساخت‌ها، آثار زندگی تاریخی، حوزه کتاب و به طور کلی در فرهنگ ملموس و غیر‌ملموس قدرتمند است و به نظر می‌رسد در ارتباط و تأثیر فرهنگ عامه با توسعه ما‌زندان، حلقه‌های مفقوده وجود دارد که در ششمین میزگرد دفتر خبرگزاری فارس استان مازندران با موضوع «تاثیر فرهنگ عامه بر توسعه مازندران» درباره زبان با حضور محمد‌صالح ذاکری استاد دانشگاه، آیین‌ها با حضور علی حسن‌نژاد مؤسس و مدیر گروه آیینی زندگی سوادکوه، موضوع میراث فرهنگی با حضور بهمن آقایی عضو هیأت مؤسس اقامتگاههای بوم‌گردی کشور، دلاور بزرگ‌نیا مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان مازندران و سید‌علی ادیانی نماینده قائمشهر، سوادکوه، جویبار، سیمرغ و سوادکوه‌شمالی در مجلس شورای اسلامی مورد بررسی قرار گرفت.
پیشنهاد مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان مازندران درباره استمرار میزگرد «تاثیر فرهنگ عامه بر توسعه مازندران» و موافقت مهر‌انگیز عباسی مدیر خبرگزاری فارس استان مازندران و سید‌علی ادیانی نماینده قائمشهر و سوادکوه در مجلس شورای اسلامی و کارشناسان این میزگرد، می‌تواند باعث روشن‌شدن ابعاد دیگر این موضوع شود.
* نهادی پیگر زبان محلی نیست
زبان‌شناس مازندرانی با اشاره به اینکه «برنامه‌ریزی زبانی» یکی از شاخه‌های زبان‌شناسی کاربردی است که به ارائه راهکار برای مسائل و مشکلات زبانی می‌پردازد، گفت: فرهنگستان، سازمان میراث فرهنگی، دانشگاه‌ها و برخی از ادارات و نهاد‌ها، متولیان رسمی برنامه‌ریزی زبانی هستند که به دلایل مختلف از جمله کمبود بودجه، امکانات و نیروی انسانی، در فکر حلّ مسائل زبان‌های محلی نیستند و عملاً بیشتر مسؤولیت این کار بر دوش علاقه‌مندان و دوستداران این زبان‌ها قرار دارد.
محمد‌صالح ذاکری با بیان اینکه پژوهشگران، شاعران، نویسندگان، روزنامه‌نگاران، هنرمندان نمایش و موسیقی و دیگر علاقه‌مندان به فرهنگ و هنر هستند که با تلاش‌های فردی خود به زبان‌های محلی خدمت می‌کنند و شاعرانی مانند غلام‌رضا کبیری، حجت‌الله حیدری، محمد‌علی کاظمی و کیوس گوران در حدّ یک فرهنگستان در ترویج زبان مازندرانی، تأثیرگذار هستند، افزود: نهادی به صورت جدّی پیگیر حل مسائل زبان‌های محلی نیست و به این خاطر، این مسائل به مرور به مشکلاتی مزمن تبدیل می‌شود و خودداری خانواده‌ها از انتقال زبان مازندرانی به فرزندان، کاهش اعتبار و جایگاه زبان مازندرانی از نظر اهل این زبان، کاهش حوزه‌های کاربرد زبان مازندرانی، نفوذ شدید زبان فارسی در زبان مازندرانی، تعدّد لهجه‌ها و نبود «گونه معیار» برای زبان مازندرانی، مسئله واژه‌سازی و واژه‌گزینی برای نیازهای جدید، مشکلات نگارش و رسم‌الخط مازندرانی، مستندسازی، ثبت و ضبط گونه‌های مختلف این زبان از مهمترین مشکلات زبان مازندرانی است.
وی با اشاره به اینکه در کتابچه سه جلدی به چهار مسئله اولِ بیان شده مشکلات مازندران اشاره کردم و برای موضوعات دیگر هم طرحهای خود را به مراکز مختلفی ارائه کردم ولی تاکنون هیچ نهادی از این طرح‌ها، حمایت عملی نکرده است، خاطر‌نشان کرد: توسعه روندی چند بُعدی است که باید به صورت متوازن و همه‌جانبه انجام شود و همان‌طور که برای مشکلات اقتصادی و اجتماعی، دولت‌ها برای حل آنها به فکر «برنامه‌ریزی اقتصادی و اجتماعی» می‌افتند در زمینه مسائل زبانی هم باید برای یافتن راه حلی برای آنها، از طریق «برنامه‌ریزی زبانی» اقدام شود ولی تاکنون در برنامه‌ریزی‌های رسمی، فکری برای این بخش از توسعه نشده است.
* عدم‌وجود نگرش مثبت مازندرانی‌ها نسبت به زبان مادری
این مدرس دانشگاه از لزوم توجه به مسائل زبانی در پیوست‌فرهنگی طرحهای اقتصادی، عمرانی و اجتماعی و تاثیر گردشگران در آن اشاره کرد و افزود: به عنوان نمونه، حضور حجم عظیمی از گردشگران غیربومی که به صورت مداوم در سراسر استان حضور دارند و گاه بعضی از این گردشگران، از طریق ویلاسازی در مناطق بکر روستایی، سکونت دائم پیدا کرده‌اند، باعث تغییر بافت فرهنگی و زبانی بسیاری از مناطق شهری و روستایی مازندران شدند که باید برای این نوع پیامدهای آن هم برنامه‌ریزی کرد که «کلاردشت» به عنوان شهری که در اثر این نوع تغییرات به مرور از هویت فرهنگی و زبانی خود دور شد، نمونه مناسبی برای این موضوع است.
ذاکری در پاسخ به این سؤال که توجه به کدام مسئله از میان این مسائل هشت‌گانه، مهم‌تر است، گفت: مسائل هشت‌گانه به نوعی به هم مرتبط هستند و حل یکی از آنها به حلّ بقیه مسائل کمک می کند و مهمترین مشکل زبان مازندرانی را، عدم وجود نگرش مثبت مازندرانی‌ها نسبت به زبان مادری است که تقویت جایگاه و اعتبار زبان مازندرانی با اجرای برنامه‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلند‌مدت مانند نامگذاری فرزندان، تیم‌های ورزشی، کالاها و شرکت‌ها، خیابان‌ها و میدان‌های شهری از اسامی خوشایند مازندرانی استفاده شود و این چنین نام‌گذاری‌های بومی مورد تشویق و حمایت قرار گیرد.
این زبان‌شناس مازندرانی، با ذکر اینکه نسخه مازندرانی سایت ویکی‌پدیا، نمونه بسیار موفقی است که ما را به آینده زبان مازندرانی امیدوار می‌کند، گفت: در این سایت که یک دانشنامه آزاد جهانی است، به ده‌ها زبان پُرجمعیت دنیا، مطلب نوشته شد که در میان آنها زبان مازندرانی با بیش از 12 هزار مطلب، جایگاه قابل توجهی دارد و بر‌اساس اطلاعات موجود در این سایت، در میان 290 زبان دنیا که به زبان خودشان در این سایت، مطلب قرار دادند، زبان مازندرانی، جایگاه 122 را دارد و این تجربه نشان می‌دهد که اگر اهل زبان بخواهند می‌توانند مطالب بسیار پیشرفته امروزی را هم با زبان محلی خود بیان کنند.
نویسنده کتاب آینده زبان مازندرانی که در موضوع‌های نشانه‌های خطر، پیامد‌ها و باور‌ها و راهکار‌ها به صورت تفکیک موضوعی به چاپ رسید و کتاب تاریخ زبان مازندرانی(دوره نخست زبان طبری قدیم) را در دست چاپ دارد، خاطر‌نشان کرد: زبان مازندرانی یکی از زبان‌های ایرانی است که بر اساس اسناد به‌جامانده، پیشینه مکتوب هزار ساله بعد از زبان فارسی، از نظر پیشینه در میان دیگر زبان‌های ایرانی، بالاترین جایگاه را دارد ولی در حال حاضر در مقایسه با دیگر زبان‌های محلی ایران در شرایطی قرار گرفته که بسیاری از زبان شناسان، زنگ خطر را برای آینده آن به صدا درآورده‌اند.
*تداوم بررسی موضوع تاثیر فرهنگ عامه بر توسعه مازندران
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران در میزگرد «نقش فرهنگ عامه در توسعه مازندران» که به میزبانی دفتر خبرگزاری فارس استان مازندران برگزار شد با اشاره به اینکه فرهنگ زیر بنای توسعه است و از مرز توسعه عبور کردیم و باید به توسعه پایدار دسترسی پیدا کنیم، گفت: توسعه بدون فرهنگ باعث مشکلاتی می شود که در سواحل، جنگل، شهر و روستا شاهد هستیم.
دلاور بزرگ‌نیا با بیان اینکه بوم‌گردی با کنترل استقرار و مدیریت حوزه فعالیت همراه است و استقبال مناسبی از طرحهای بوم‌گردی ما شد، افزود: فرهنگ عامه بر توسعه تاکید دارد و معرفی ظرفیت‌ها به مسافران از اولویت‌های ما است.
وی با بیان اینکه نباید دچار فراموشی فرهنگی شویم و فعالیت در حوزه فرهنگی، فعالیت سهل و ممتنع است، خاطر نشان کرد: رسانه‌ها در توسعه فرهنگ عامه تاثیر دارند و پیشنهاد می کنم بررسی موضوع تاثیر فرهنگ عامه بر توسعه مازندران در دفتر خبرگزاری فارس مازندران تداوم یابد.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خواستار تفکیک تعریف بین فرهنگ و مظاهر فرهنگی شد و گفت: درباره مظاهر فرهنگی فعالیت‌هایی انجام شد ولی درباره اصل فرهنگ نیاز به تلاش‌های بیشتری است.
*وجود زیرساخت ژله‌ای فرهنگی توسط مدیران
سید‌علی ادیانی نماینده مردم شهرستان‌های قائمشهر، سوادکوه، جویبار، سیمرغ و سوادکوه شمالی نیز در میزگرد «نقش فرهنگ عامه در توسعه مازندران» که به میزبانی دفتر خبرگزاری فارس استان مازندران برگزار شد با اشاره به چگونگی تعامل فرهنگی با سایر فرهنگ‌ها و چگونگی جلوگیری از استحاله فرهنگی که موضوع خطرناکی است، گفت: تعامل فرهنگی ما با سایر فرهنگ‌ها به غنای فرهنگی افزوده است.
نماینده قائمشهر، سوادکوه، جویبار، سیمرغ و سوادکوه‌شمالی در مجلس شورای اسلامی به عوامل آسیب‌زای فرهنگی در جامعه اشاره کرد و افزود: عدم وجود برنامه مناسب برای فرهنگ بومی و وجود زیرساخت ژله‌ای فرهنگی توسط مدیران، فقدان آشتی بین مدرنیته و فرهنگ عامه، عدم نهادینه‌کردن جایگاه فرهنگ بومی در زندگی، غلبه مظاهر غیر‌متجانس بر فرهنگ بومی و عدم‌توجه لازم به سادگی و آرامش در مدیریت مظاهر فرهنگی از مواردی آسیب‌رسان به فرهنگ عامه مازندران است.
وی با بیان اینکه بین فرهنگ، رشد و توسعه تفاوت وجود دارد و رابطه علی و معلول در فرهنگ عمومی ملی و محلی هم یافت می‌شود، خاطر نشان کرد: رشد و تعالی انسان‌ها از اهداف فرهنگ است.
ادیانی به شاخصهای فرهنگ بومی مازندران اشاره کرد و افزود: خودکفایی، قناعت، رعایت شاخص های محیط زیست و خلاقیت از شاخصهای فرهنگ بومی مازندران است که گسترش این رفتار‌ها به توسعه استان کمک می‌کند.
وی با اشاره به اینکه هیچ‌گاه مازندران به استان‌های دیگر وابسته نبود و رعایت الگوی مصرف و گِل مالی کردن منازل در گذشته با استفاده از محیط و فرّآوری آن انجام می‌شد، افزود: منبع فرهنگ عامه مازندران، عقل، رفتار‌های حاکی از تفکر، غنای فرهنگبومی با استفاده از مفاهیم دین اسلام و قرائت دین با محوریت اهل بیت(ع) است.
نماینده قائمشهر و سوادکوه در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه خبرگزاری فارس مورد وثوق فرهیختگان و مردم جامعه است، گفت: برگزاری میزگرد‌هایی با موضوع توسعه در خبرگزاری فارس مازندران برای دست‌یابی به اهداف، کمک می‌کند.
*دوران پس از زلزله را تجربه می‌کنیم
مؤسس و مدیر گروه آیینی زندگی سوادکوه در میزگرد «نقش فرهنگ عامه در توسعه مازندران» با اشاره به اینکه در حوزه فرهنگ عامه مازندران، دوران پس از زلزله را تجربه می‌کنیم، گفت: بررسی چرایی و چگونگی ادامه حیات شاخصهای مختلف فرهنگی پس از زلزله مدرنیته باید وا‌کاوی شود و برای تقویت فرهنگ عامه از آن استفاده کرد.
علی حسن‌نژاد با بیان اینکه فرهنگ را باید با جزئیات بیشتری دید، افزود: دلایل «ما‌نای» فرهنگ عامه در عصر جدید باید مورد کنکاش قرار گیرد و شاخصهای فرهنگ گذشته که با قدرت در عصر کنونی خود‌نمایی می‌کنند هم باید مورد بررسی قرار گیرند و علل این قدرت را برای تقویت سایر شاخص‌ها مورد استفاده قرار دهیم.
وی خواستار توجه کاربردی مسؤولان استانی به فرهنگ عامه شد و با اشاره به اینکه ریشه فرهنگ عامه مازندران از دیروز تغذیه می‌کند و فرهنگ عامه نیاز به زبان و ابزار امروزی دارد.
کارشناس فرهنگ عامه مازندران بر لزوم توجه بر فرهنگ پیوندی با استفاده از جنبه‌های قدرتمند و اصیل مختلف مورد استفاده در فرهنگ‌ها اشاره کرد و گفت: منابع فرهنگ عامه استان مازندران گسترده است و برای دست‌یابی به اهداف توسعه فرهنگ عامه به ادبیات و صدای واحد در استان نیاز است.
*جاذبه‌های مازندران برخلاف نفت هرگز تمام نمی‌شود
عضو هیأت مؤسس اقامتگاههای بوم‌گردی کشور در میزگرد «نقش فرهنگ عامه در توسعه مازندران» با اشاره به اینکه جاذبه‌های استان مازندران مانند چاه‌های نفت سرمایه‌های طبیعی، تاریخی و فرهنگی هستند که برخلاف نفت هرگز تمام نمی‌شوند، گفت: با برنامه‌ریزی درست و نقشه راه صحیح به بهره برداری پایدار در فرهنگ عامه و جاذبه‌های مختلف می‌توان دست یافت.
بهمن آقایی با بیان اینکه وجود هزاران اثر ثبت شده تاریخی در مازندران، ظرفیت بزرگ فرهنگی است، افزود: ظرفیت‌های مازندران می‌تواند این استان را به نخستین و جذاب‌تر‌ین مقصد بیشتر گردشگران ایرانی و خارجی تبدیل کند و گردشگری هم‌اکنون پس از نفت و خودروسازی سومین صنعت پول‌ساز دنیا است ولی عدم شناخت صحیح از این نعمت ما را از داشتن مزایا و بهره‌برداری آن در مازندران دور کرد.
وی گردشگری را پویاتر‌ین صنعت برای مازندران توصیف کرد و با اشاره به اینکه این ظرفیت باید دقیق شناخته شود و عواملی که در حال ضربه زدن به آن هستند شناسایی و مقابله شوند، خاطر‌نشان کرد: فروش زمین به غیر‌بومیان و ویلاسازی گسترده، آینده این سر‌زمین را فدای سود کوتاه‌مدت می‌کند و در نهایت، تخریب و تغییر چشم‌انداز زیبای منطقه را به دنبال دارد.
مدیر‌عامل شرکت تعاونی گردشگری «اسپرز»، وضعیت حضور گردشگران و تغییر فرهنگی کلاردشت را در راستای گردشگری هدفمند و محیط زیست، غیر‌قابل جبران ذکر کرد و با اشاره به مدیریت توجه به فرهنگ در «ماسوله»، اظهار کرد: در «ماسوله»، فرهنگ بومی حفظ شد و درآمدی پویا و همیشگی برای بومیان ایجاد کرد و برنامه‌ریزی جامع و نقشه راه توسعه شهرستان‌های مازندران بر اساس ظرفیت‌های فرهنگی و منطقه‌ای نوشته شود.
آقایی خواستار درک درست از نیاز آینده مازندران شد و با اشاره به ضرورت تعریف شاخصهای توسعه با محوریت پایدار‌بودن، گفت: برنامه‌ریزی بر‌اساس آمیختگی علم روز با دانش‌بومی برای دارا‌بودن ضمانت اجرایی مورد توجه قرار گیرد و برنامه جامع توسعه باید با کنار‌هم قرار‌دادن دانش‌بومی و علم انجام شود.
*توانمندی‌های مختلف فرهنگ عامه
دیدگاه‌های نظری، ارتباط مستقیم و عمیقی با فعالیت‌های مثمر‌ثمر و تحول‌گرا دارد و به نظر می‌رسد موضوع تأثیر فرهنگ عامه بر توسعه مازندران از موضوع‌های کمتر پرداخته‌شده‌ای است که توجه به ابعاد مختلف آن باعث روشنی مسیر دست‌یابی به اهداف توسعه را فراهم می‌کند و این موضوع با توجه به اثر‌گذاری تدریجی و بنیادی فرهنگ بر ابعاد مختلف زندگی، توانمندی لازم برای برگزاری جلسات مختلف دانشگاهی، رسانه‌ای و رسمی را دارد.
----------------------------
گزارش از عمران اکبرنژاد
---------------------------
انتهای پیام/86015