مازندشورا:خبرگزاری مهر - سمیه اسماعیل زاده - گروه استان ها: سوادکوه دیار امامزادگان و بقاع متبرکه است؛ در گوشه و کنار شهرهایش، در عمق جنگل‌های انبوهش، در کنار رودخانه‌ها و چشمه‌سارانش و بر فراز تپه‌ها و صخره‌ها و در اوج کوهستان‌هایش بناهایی متبرک، فضایی اثیری ایجاد کرده‌اند که موجب آرامِ زائرانشان می‌شود.
از شرق یا غرب، تفاوتی نمی‌کند که از کدام مسیر وارد سوادکوه شوی؛ از هر سوی که وارد شوی، بقعهٔ متبرکه‌ای، آدمی را به سلام و زدودن خستگی راه به خود می‌خواند. کاشی‌های فیروزه‌ای‌رنگ گنبدامامزاده ابوطالب، عَلَم صدساله و پررمزوراز بایع‌کلا، گنبد طلایی امامزاده عبدالحق، بقعهٔ پانصدساله زاهد شاه بالو، سقف شیب‌دار گنبد سید علی کیا سلطان بر بلندای تپه‌ای در لفور، پرچین‌های چوبی و سادگی بنای کاه‌گلی درویش ماهرو در حاشیه جنگل، بقعه خشتی پیر شهریار بر روی تخته‌سنگی بزرگ در روستای لمرز، جوشش چشمه زلال و پاک در حیاط امامزادگان روستای ارفع‌ده، گنبد مخروطی شکلامامزاده زین‌العابدین در میان چمنزاران بر بام شهر زیرآب، ضریح‌های چوبی زیبا، هرکدام خاطره‌ای از یک سفر به‌یادماندنی خواهند شد.
در سوادکوه انگار، هر شهر و روستایی، برگرد چراغ بقعه وزیارتگاهی حیات یافته که خود بیانگر فرهنگ قدرشناسانه‌مردم این دیار نسبت به امامزادگان، بزرگان دین، پارسایان و عرفا بوده است.
در سوادکوه انگار، هر شهر و روستایی، برگرد چراغ بقعه وزیارتگاهی حیات یافته که خود بیانگر فرهنگ قدرشناسانه‌مردم این دیار نسبت به امامزادگان، بزرگان دین، پارسایان و عرفا بوده است
همزمانی توأمان هویت مذهبی مردم کشور با میراث باستانی و تاریخی برخی زیارتگاه‌ها و زیبایی‌های طبیعت کوهستانی و جنگلی، جاذبه زیارتگاه‌های سوادکوه و سوادکوه شمالی را دوچندان کرده و این شهرستان با داشتن بیش از ۱۵۰ بقعه و زیارتگاه ثبتی و غیر ثبتی، دارای ظرفیت بسیار مناسبی برای گردشگری مذهبی است.
طبق برخی پژوهش‌ها، نزدیک به یک‌چهارم کل جریان گردشگری جهان مربوط به گردشگری مذهبی است. دلایل فرهنگی وسیعی می‌تواند گردشگران مذهبی را به مسافرت برانگیزاند و این گردشگران ضمن انجام زیارت و شرکت در مراسم مذهبی از جاذبه‌های دیگر نزدیک این اماکن نیز دیدن می‌کنند و به خرید مبادرت می‌ورزند که این امور نقش مؤثری در بازسازی و حیات شهرها و به‌ویژه روستاها، بهبود زیرساخت‌ها و افزایش گردش مالی مناطق مجاور اماکن متبرک خواهد داشت.
حجت‌الاسلام فتاح سوادکوهی، رئیس اداره اوقاف و امور خیریه شهرستان سوادکوه و سوادکوه شمالی در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به تراکم انبوه بقاع متبرکه در سوادکوه، گفت: در این شهرستان‌ها، ۹۵ بقعه متبرکه در سامانه جامع الکترونیک ثبت‌شده، اما در عمق جنگل‌ها و کوه‌ها بقاع متبرکه‌ای با قدمت تاریخی وجود دارند که بر اساس برخی بررسی‌ها، این آمار به ۱۵۰ بقعه متبرکه می‌رسد، اما شناسایی کامل این بقاع نیازمند بررسی دقیق است تا فضای سودجویی و خرافه‌پرستی ایجاد نگردد و دامن‌پاک امامزادگان و اعتقادات دینی ما لکه‌دار نشود.
وی افزود: در حال حاضر با همین ۹۵امامزاده ثبت سامانه، شهرستان سوادکوه ازنظر تعداد بقاع شاخص و در اختیار داشتن امکاناتی مانند زائرسرا در استان مازندران رتبه اول ر دارد.
سوادکوهی بابیان اینکه معیار ارزیابی شهرستان‌ها در گردشگری دینی توجه به امامزادگان و بقاع شاخص آن شهرستان است؛ تعداد زائرینی که واردامامزاده می‌شوند و حجم بالای ریالی نذورات را دو معیار شاخص شدن برشمرد.
ویامامزاده عبدالحق زیرآب، سید علی کیا سلطان لفور،امامزاده ابوطالب زیرآب و علم بایع‌کلا پل‌سفید را جز بقاع شاخص شهرستان برشمرد و گفت: سید علی کیا سلطان در منطقه شیرگاه هم دارای بعد گردشگری مذهبی و هم گردشگری طبیعی است و وجود پول‌های رایج دیگر کشورها در نذورات نقدیامامزاده عبدالحق و ابوطالب زیرآب بیانگر توجه و زیارت گردشگران خارجی به این منطقه است.
ایستگاهی برای گردشگری مذهبی در سوادکوه
وی بابیان اینکه مسافران از هر سمتی به شهرستان سوادکوه وارد شوند، ایستگاهی برای گردشگری مذهبی دارند، افزود: این مسافران هم از امکانات این بقاع بهره می‌برند و هم مناسک دینی و اعتقادی خود را به‌جای می‌آورند.
سوادکوهی اماکن متبرکه را بهترین پناهگاه طبیعت برشمرد و افزود: مردم به خاطر اعتقادات خویش به درختان محوطه امامزاده‌ها آسیب نمی‌رسانند و ما شاهد وجود کهن‌سال‌ترین درختان در محوطه امامزادگان هستیم و حتی در پناه همین امامزادگان ما شاهد چرخه طبیعی حیات‌وحش نیز هستیم.
سوادکوهی افزود: ما سعی کردیم در محیط امامزادگانی که دارای حریم وسیع جنگلی هستند، حریم خود را تمیز نگه‌داشته و حفظ کنیم و در همین راستا در هفته درختکاری، در محوطه امامزاده زین‌العابدین، ۸۵۰ نهال کاشته‌ایم تا هم سرسبزی اطراف امامزاده حفظ شود و هم زائرین بتوانند پس از زیارت از این طبیعت بهره برند.
وی با اشاره به اینکه امامزادگان سرمایه‌های معنوی یک جامعه هستند، افزود: با اندک بررسی می‌توان درصد تدین و روحیات مردم شهرستان را برآورد کرد که هم‌جواری با این امامزادگان تا چه میزان در اخلاق و منش آن‌ها اثرگذار بوده است.
وی با اشاره به جاذبه‌ها و ظرفیت‌های دو شهرستان، از عدم سرمایه‌گذاری و تبلیغ مناسب مسئولان شهرستانی ابراز ناخرسندی کرد و افزود: ما در مبادی ورودی شهرستان حتی شاهد تابلویی برای معرفی این جاذبه‌ها به‌ویژه جاذبه گردشگری مذهبی برای مردم نیستیم.
حجت‌الاسلام مسعود قربانی، معاون فرهنگی اداره اوقاف و امور خیریه استان مازندران نیز در گفتگو با خبرنگار مهر، بابیان اینکه گردشگری مذهبی هم بیانگر قدمت میراثی و هم موجب اشاعه فرهنگ دینی و اعتقادی ما است، افزود: ساخت بقاع متبرک باستانی بیانگر اعتقاد و توجه ویژه این مردمان به امامزادگان و بزرگان دین بوده و وظیفه ما نیز حفظ آن‌هاست.
وی با اشاره به منویات رهبری در اینکه امامزادگان قطب فرهنگی جامعه هستند، افزود: ازاین‌رو، گردشگری مذهبی نیز مؤثر بر فرهنگ جامعه خواهد بود و در این نوع گردشگری، افراد هم زیارت کرده و مناسک اعتقادی خود را به‌جای می‌آورند و هم از برخی از این بناها به‌عنوان میراث باستانی دیدن می‌کنند.
وجود ۱۲۲۲ امامزاده و بقعه متبرکه در مازندران
قربانی بابیان اینکه استان مازندران، دومین استان ازنظر تعداد امامزادگان است، افزود: مازندران دارای هزار و ۲۲۲امامزاده و بقعه متبرکه است که اکثر آن‌ها در مناطق کوهستانی استان قرار دارند و بنایی که برای بسیاری از این امامزادگان ساخته‌شده ازنظر قدمت تاریخی درخور توجه بوده که این امر خود بیانگر توجه مردم آن زمان به امامزادگان بوده است.
وی همچنین،امامزاده ابوطالب زیرآب را ازلحاظ ساختاری، زیبایی مناظر و بهداشت و نظافت بنادر استان مثال‌زدنی برشمرد.
رضا دانشگاه، رئیس میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان سوادکوه و سوادکوه شمالی، با اشاره به تراکم بقاع متبرکه، این شهرستان را یکی از پایلوت‌های گردشگری مذهبی استان برشمرد و افزود: از ۹۵ بقاع متبرکه دو شهرستان، بقعه شاه بالو زاهد روستای دهمیان، بقعه پیر شهریار روستای لمرز، برج لاجیم و سید شریف چرات ازنظر میراثی نیز ثبت ملی شده‌اند.
وی بابیان اینکه گردشگری مذهبی مختص طبقه اقتصادی خاصی نیست، افزود: برای برخی از طبقات این نوع گردشگری تنها فرصت سفر به شمار می‌رود و همچنین تنها نوع گردشگری است که در هر نوع شرایط آب‌وهوایی انجام می‌شود.
دانشگاه گفت: به‌واسطه اعتقادات مذهبی، احترام به محیط‌زیست در رفتار گردشگران مذهبی متجلی است و این گردشگران آیتم‌های اولیهٔ ضروری برای حفظ محیط‌زیست را رعایت می‌کنند.
زیارتگاه‌ها و اماکن مقدس از یک‌سوی به خاطر باور داشت‌ها و ارزش‌ها موردتوجه‌اند و از دیگر سوی، برخی از آن‌ها دارای جاذبه‌های میراثی و باستانی‌اند؛ اما هم‌جواری این زیارتگاه‌ها با طبیعت بکر و زیبایی همچون سوادکوه، جنبهٔ منحصربه‌فرد دیگری به گردشگری مذهبی در این مناطق افزوده است.
گردشگری مذهبی به‌واسطه ارزش‌هایی که دارد و باورهای مردم رنگ به خود نمی‌گیرد و بسیار اتفاق افتاده که اولین حضور در یک مکان متبرک، بابی برای بازگشتن دوباره افراد به آن زیارتگاه‌ها و بقاع متبرکه شده و این روند، گاه شکل سالانه به خود گرفته است؛ ازاین‌رو، سازمان‌دهی این نوع گردشگری در قالب گروه‌ها و کاروان‌ها امکان خدمات‌رسانی بهتر برای گردشگران و انتفاع مالی بیشتر برای مردم مناطق مجاور زیارتگاه‌ها را فراهم خواهد کرد و این امر علاوه بر تقویت باورها و اشاعه سبک زندگی دینی، در رشد شهرها و تداوم حیات روستاها نیز مؤثر خواهد بود.