مازند شورا: باید نظام حکمروایی شهری تغییراتی داشته باشد و طراحی شهری و معماری آن فراتر از وضعیت فعلی باشد و دوگانگی حاکمیت شهری در بسیاری موارد به صورت ریشه‌ای وجود دارد.
عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی دولت یازدهم در چند ماه اخیر و پس از تصدی پست وزارت؛ نشست های مختلفی با تشکل های مهندسی بخش خصوصی و انجمن های صنفی داشته است.
نشست هایی که در ۸ سال گذشته و بعد از روی کار آمدن دولت محمود احمدی نژاد نه تنها برگزار نشد، بلکه هیچ بهایی هم به آنها داده نشده بود. بسیاری از این شرکتها و تشکل ها متاسفانه یا نابود شده اند و یا بقدری ناتوان و ضعیف اند که حتی با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید، توان رقابت با بخش دولتی، شبه دولتی و شبه نظامی را ندارند.
یکی از این سلسله نشست ها، "اولین نشست تخصصی جامعه و تشکل های حرفه ای معماری و شهرسازی کشور" بود که امروز سه شنبه 8 بهمن 92، در محل سالن همایش مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی برگزار شد.
به گزارش مازند شورا به نقل از معماری نیوز، دکتر عباس آخوندی در ابتدای سخنانش با اشاره به اینکه در تمام شهرهای کشور زحمات زیادی کشیده شده که ماحصل تلاش بسیاری از مهندسین شهرسازی، معماران و دیگر مهندسان است، گفت: متاسفانه شاهد این اتفاق هستیم که فضای شهرها با وجود مسئله آلودگی، مشکلات زیست محیطی، ترافیک و…به هیچ عنوان برای شهروندان دلپذیر و دل‌انگیز نیست.
وزیر راه و شهرسازی با تاکید بر اینکه معتقدم باید راحت‌تر با هم حرف بزنیم تاکید کرد: قوانین و مقررات شهرها بی‌ارزش است و همه‌چیز قابل دادوستد. متاسفانه اکثر احزاب در حوزه شهری تعیین می‌شوند اما آخر کار به صورت سیستم‌وار می‌گوییم نشد.
وی با بیان اینکه هزاران میلیارد در شهرها هزینه شده است، تصریح کرد: این در حالی است که کلان‌شهرهای ما که هم‌اکنون با مسئله آلودگی و محیط‌زیست روبرو هستند و آسایش و محیط شهرها خیلی دل‌انگیز نیست.
وی افزود: هیچ مقام مسئول و هیچ مدیری نمی‌تواند مشکلات موجود در شهرها را حل کند مگر اینکه خود جامعه تصمیم بگیرد.
آخوندی با تاکید بر اینکه در این زمینه‌ها باید با مردم و حرفه‌ورزان فارغ از تخصص‌هایی که دارند به عنوان شهروند گفت‌وگو کنیم، اظهار کرد: اساسا باید قبول کنیم راجع به مسائل کشورمان باید فکر کنیم تا نهایتا شاهد اصلاح فرآیندها باشیم.
آخوندی گفت: هم‌اکنون با پدیده فقر شهری مواجه هستیم و نمی‌توانیم آن را نادیده بگیریم بنابراین باید راه‌حلی برای این مسئله پیدا کنیم.
ترافیک، آلودگی هوا، از بین رفتن جنگل‌ها و باغات و گسترده شدن شهرها از جمله مشکلاتی بود که وزیر راه و شهرسازی در این نشست به آنها اشاره کرد.
آخوندی که در دو حوزه شهرسازی و حمل و نقل سخنرانی کرد با اشاره به بی‌ارج و قرب شدن قوانین و مقررات در شهرها از قابل داد و ستد بودن قوانین خبر داد و گفت: متاسفانه از سوی دیگر شاهد تعیین اهدافی برای توسعه هستیم اما پس از مدتی با جواب نشد مواجه و تسلیم می‌شویم. می‌خواستیم آلودگی را ازبین ببریم نشد، می‌خواستیم جنگل‌ها را حفظ کنیم نشد، می‌خواستیم…نشد.
وی با مخاطب قرار دادن حاضرین در جلسه سئوال کرد که از کجا باید شروع کنیم؟ چگونه باید به میلیون‌ها نفر که هر روز ساعت‌ها از وقتشان در ترافیک می‌گذرد و سلامتی آنها تهدید می‌شود باید بپردازیم؟
وزیر راه و شهرسازی به دوگانگی تصمیم‌گیری در شهرها به واسطه وجود شهرداری‌ها و فرمانداری‌ها و استانداری‌ها اشاره کرد و گفت: باید نظام حکمروایی شهری تغییراتی داشته باشد و طراحی شهری و معماری آن فراتر از وضعیت فعلی باشد. دوگانگی حاکمیت شهری در بسیاری موارد به صورت ریشه‌ای وجود دارد که نمونه‌های متعدد آنرا در تهران می‌بینیم.
آخوندی با اشاره به اینکه در ۱۶ سال گذشته مسئولیتی و تمایلی هم برای برای برگشتن نداشت گفت: تنها انگیزه من از حضور در وزارت راه و شهرسازی این بود که مسائل غیر جاری را به کمک جامعه بیاورم هر چند معتقد هستم بدون خود جامعه هیچ مسئول و وزیری در فضای بروکراتیک کشور نمی‌تواند مشکلات را حل کند مگر اینکه خود جامعه بخواهد.
وی افزود: در این راستا ابتدا باید سوالاتی طرح شود. سئوالاتی که ما را به بیراهه نبرد و در ادامه همه افراد را صرف نظر از تخصصی که دارند، یک شهروند بدانیم و این ادعا را برای خوش‌آیند سیاسی مطرح نکنیم.
وزیر راه و شهرسازی در ادامه به نمونه‌هایی از جمله عدم امکان استفاده از آب کارون به عنوان تنها رودخانه دارای آب شیرین کشور یا از بین رفتن باغات اطراف مشهد اشاره کرد و گفت: در سفرهایی که طی ماه گذشته داشتم با پدیده فقر شهری و فقر مواجه شدم که نمی‌توان آنرا انکار کرد و نمی‌توان نسبت به آن بی‌تفاوت بود.
وزیر راه و شهرسازی تصریح کرد: سال‌ها پیش برای کنترل جمعیت تهران تا ۱۰ میلیون نفر تلاش می‌شد اما نتوانستیم این جمعیت شهر را تا این میزان کنترل کنیم.
وی اظهار کرد: باغات تهران طی سال‌های اخیر از بین رفته‌اند و در نهایت سیستمی از کارهای انجام نشده باقی ماند.
آخوندی با بیان اینکه اوایل انقلاب حدود ۳۰۰ اثر با ارزش در کشور شناسایی شده بود، گفت: در حال حاضر تنها ۶۰ یا ۷۰ اثر با ارزش باقی مانده است. به گفته وی رشد سریع شهرهای پیرامون کلان‌شهرها موجب شد تا ظرفیت سکونت‌پذیری به وضعیت نابهنجاری تبدیل شود.
به گفته آخوندی جمعیت شهر مشهد در سال ۷۴ یک میلیون و ۸۰۰ هزار نفر بود اما امسال جمعیت این شهر با دربرگیری ۲۹هزار هکتار جمعیت شهر به سه میلیون و ۱۰۰ هزار نفر رسیده است. وی تصریح کرد: زمانی در اطراف شهر مشهد باغات زیادی بود، اما هم‌اکنون می‌بینیم که تمام باغات از بین رفته است این نشان می‌دهد که حس تعلق محلی از بین رفته است. بنابراین اینکه این همه از باغات از بین می‌روند دلیل آن این است که حس تعلق نیست چرا که اگر حس تعلق بود یک فریاد و یک ناله‌ای برمی‌خواست.
آخوندی در پایان این بخش از سخنانش گفت: همه شما با مسائل تولیدی شهرهای ایران درگیر هستید و در خصوص مشکلات موجود چه پیشنهادات و رهنمودهایی دارید؟
وی در ادامه به مشکلات موجود در عرصه حمل و نقل کشور پرداخت و گفت: این ادعا وجود دارد ایران در چهار‌راه جهانی وجود دارد و از ترانزیت می‌تواند استفاده کند و در آمد داشته باشد در صورتی که ما هنوز حمل و نقل ترکیبی نداریم و دریا برای خودش کار می‌کند، حمل و نقل آسمانی برای خودش، جاده‌ها برای خودش و خطوط ریلی هم برای خودش.
وی با اشاره به سرمایه‌گذاری کلان در عرصه حمل و نقل کشور گفت: ما چقدر این فضا را فراهم کرده‌ایم تا باری از کنیا در بندرعباس تخلیه شود و به ترکمنستان ارسال شود؟
وزیر راه و شهرسازی با یادآوری اینکه ارزش امروز زیرساختهای راهی ایران ۲۰۰ هزار میلیارد تومان است تاکید کرد: باید بتوانیم بندر رجایی را با ریل به سرخس متصل کنیم تا بتوانیم به عنوان مثال کالایی را از کنیا به ازبکستان منتقل کنیم.
وی در خاتمه سخنانش به ضرورت برگزاری نشست‌هایی با هدف همفکری با معماران و مهندسین شهرسازی اشاره کرد و گفت: فکر کردم به جای نشستن در اطاق‌هایی با درهای بسته مسائل را با حضور جامعه حرفه‌ای این عرصه در میان بگذارم و چه بسا سوالات مهم‌تری از سوی شما مطرح شود. هر چند که در این زمینه مشکلات و مسائل دیگری در بحث کیفیت، مقاومت در برابر زلزله، پایداری، عمر مفید ساختمان‌ها، زیبایی‌شناسی و…نیز وجود دارد.
در ادامه این نشست هر یک از حاضرین به طرح نظرات و دیدگاه‌های خود پرداختند.