اختصاصی مازند شورا: چند سالی است که تولید کود غیر شیمیایی، و بی‌بو ورمی کمپوست که قابلیت استفاده در آپارتمان‌ها را نیز دارد مورد 
توجه قرار گرفته است مواد اولیه ارزان و در دسترس این محصول سبب شده است تولید ورمی کمپوست در مازندران با استقبال چشمگیری مواجه گردد اما درحالی که هنوز اثرات مثبت تولید این کود بی‌ضرر بر اقتصاد و تولید استان نمود نیافته است، شاهد بروز تهدیدات حاصل از حواشی تولید این ماده موثر در رونق کشاورزی استان هستیم به نحوی که چندی پیش در رسانه‌ها شاهد خبر کلاهبرداری چند هزار میلیارد تومانی در این بخش بوده‌ایم. در این زمینه «محسن فندرسکی» تولید کننده ورمی کمپوست اظهار داشت:
تولید محصول بیشتر با ورمی کمپوست
تولید ورمی کمپوست فرایندی نیمه هوازی است با حدود ۸۰ درصد رطوبت که توسط گونه‌ای خاص از کرمها، قارچ‌ها و باکتری‌ها انجام می‌شود، همچنین مواد حاصل که نتیجه تغذیه کرم از بستر فراهم شده است پس از دفع مواد زائد از سیستم گوارشی کرم در محیط باقی می‌ماند، ورمی‌کمپوست، مجموعه‌ای از فضولات کرم به همراه مواد آلی تجزیه شده و نیز اجساد کرم‌هاست که برای گیاه ارزش غذایی فراوانی دارد. در خاک‌های دارای مواد دفع شده توسط کرمها، عناصری مانند نیتروژن، فسفر و پتاسیم به مراتب بیشتر از خاک‌های بدون کرم است. در اثر عبور مواد آلی از دستگاه گوارش کرم، عناصری از جمله ریزمغزی‌ها زیاد می‌شوند تحقیقات بسیاری در مورد ویژگی‌های ورمی کمپوست انجام شده است. اما محققین اعتقاد دارند که مهمترین ویژگی ورمی کمپوست این است که طی فرآیند هضم غذا در روده کرم خاکی مواد غذایی موجود در خاک به صورت آماده جذب برای گیاه در می‌آیند .این مواد می‌توانند شامل نیترات، پتاسیم، فسفر، منیزیم و کلسیم باشند این امر باعث تثبیت خاک‌های کشاورزی می‌شود که در نهایت می‌تواند منجر به شاداب شدن گیاه و همچنین تولید محصول کشاورزی بیشتر گردد.
توسعه صنعت کشاورزی و کشت ارگانیک
کارآفرین شرق استان اظهار داشت: درحالی که کشاورزی قطب اول اقتصاد مازندران می‌باشد بی‌شک با توسعه صنعت کشاورزی و باغداری استان با تولید محصولات ارگانیک می‌توان گام موثری در راستای رونق اقتصادی استان برداشت.
چراکه یکی از عمده دلایل استفاده از کودهای شیمیایی، تأمین پتاسم مورد نیاز خاک می‌باشد در حالی که با جایگزینی ورمی کمپوست می‌توان کلیه‌ی عناصر مورد نیاز برای رشد گیاه را تأمین نمود. زیرا ورمی کمپوست‌ها دارای عناصر غذایی مانند فسفر، پتاسیم، کلسیم و منیزیم به فرمی که به آسانی برای گیاه قابل جذب و دسترسی است می‌باشند. ورمی کمپوست حاوی عناصر غذایی بسیار غنی به ویژه ازت بوده که به تدریج آنها را در اختیار گیاه قرار می‌دهد. این کود در مقایسه با سایر کودهای آلی دارای میزان عناصر اصلی غذایی بالاتری است. ورمی کمپوست علاوه بر عناصر ماکرو مانند ازت، فسفر و پتاسیم که در فعالیت‌های حیاتی گیاه نقش اساسی دارند حاوی عناصر میکرو مانند آهن، مس، روی، منگنز نیز می‌باشد؛ بنابراین ورمی کمپوست در خواص فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک تاثیر بسزایی دارد.
کاهش مصرف سموم دفع آفات کشاورزی
تولید کننده ورمی کمپوست افزود: مازندران فقط قطب كشاورزی كشور محسوب نمی‌شود، چراکه با وجود اینکه سرانه سموم مصرفی در جهان با جمعیت چند میلیاردی 400 گرم است، این میزان در ایران 350 گرم و در مازندران یك كیلو و 250 گرم است که با این میزان مصرف سموم کشاورزی، استان مازندران قطب مصرف این سموم در کشور و شاید هم در دنیاست!
براساس آمارهای مراجع رسمی، هم اكنون سالانه در بخش كشاورزی و باغداری استان مازندران حدود پنج هزار تن انواع سموم شیمیایی استفاده می‌شود. اما با وجود كاربرد روز افزون مصرف سموم كشاورزی نه تنها آفات و بیماری‌های گیاهی كنترل نشده است بلكه علاوه بر شكل‌گیری نسل مقاوم‌تری از آفات، عوارض سوء گسترده زیست محیطی را به نیز به دنبال داشته است با این وجود آنچنان که باید؛ عوارض استفاده از سموم کشاورزی سبب حرکت به سمت مبارزه بیولوژیك با آفات کشاورزی نشده است. درحالی که کود ورمی کمپوست با قابلیت بالای جذب آب، و فاقد هرگونه بو، قارچ‌ها و علف‌های هرز است. سبب کاهش تولید علف‌های هرز و باکتری‌ها در مزارع شده و از سویی سبب تولید بیشتر محصولات کشاورزی می‌گردد پاک و و عاری بودن از هرگونه باکتری سبب می‌شود تا حجم قابل توجهی از مصرف سموم دفع افات کشاورزی کاهش یابد لذا با کاهش سموم دفع افات کشاورزی ضمن کمک به کاهش هزینه های تولید سبب ارتقاء سلامت مصرف کنندگان نیز می‌گردد.
ارتقاء سلامت شهروندان با حذف کودهای شیمیایی
تولید کننده «ورمی ماز» اظهار داشت: مرگ و میر ناشی از تصادفات کمتر از بیماری سرطان است ضمن اینکه این بیماری بعد از بیماری قلبی عروقی دومین علت مرگ و میر ناشی از بیماری‌ها درمازندران به شمار می‌رود. مازندران نیز به لحاظ درگیری و تعداد مبتلایان و میزان مرگ و میر بیماران سرطانی در رتبه دوم کشوری جای دارد.
درحالی كه میانگین سن ابتلا به این بیماری در جهان 50 تا 60 سال است، در مازندران به 40 تا 50 سال رسیده است. همچنین شیوع این بیماری در زنان كمتر از 50 سال در حال افزایش است.
مسولان دانشگاه علوم پزشكی مازندران اعلام داشتند، در شش ماهه اول سال گذشته حدود یك هزار بیمار سرطانی فقط به بیمارستان امام خمینی (ره) ساری مراجعه كردند كه این رقم بسیار نگران كننده است. که به احتمال زیاد، بخش عمده‌ای از این بیماران را كشاورزان و یا وابستگان آنان تشكیل می‌دهند كه در تماس نزدیك با کود و سموم شیمایی می‌باشند. لذا با جایگزینی ورمی کمپوست به جای کودهای شیمیایی علاوه بر جلوگیری از خروج ارز از کشور سبب ارتقاء سلامت شهروندان چه خانوداه‌های تولید کنندگان محصولات کشاورزی و چه مصرف کنندگان آن می‌شویم.
توسعه صنعت گیاهان زینتی
فندرسکی ادامه داد: یکی از قابلیت‌های مهم و اساسی استان مازندران کشت و پرورش انواع گل و گیاه زینتی است. لذا در زمینه پرورش انواع گل و گیاهان زینتی به عنوان استان برتر کشور شهرت یافته است. تولید سالانه ۱۷۰میلیون شاخه انواع گل در مازندران و جایگاه نخست مازندران از این حیث در کشور به عنوان مزیت بالای اقتصادی صنعت پرورش گیاهان زینتی در استان می‌باشد اما این مزیت فقط در حد تولیدات بازارهای داخلی باقی مانده است و مقدار بسیار کمی از آن (6میلیون شاخه گل) سالانه به خارج کشور صادر می‌شود که در مقابل تولید ۱۷۰میلیون شاخه‌ای این میزان صادرات بسیار ناچیز است.
وی اظهار داشت: ورمی كمپوست محصولی، با ارزش برای كشت انواع محصولات به شمار می‌آید و در درجه اول برای پرورش گل و گیاهان زینتی و در كشتزارها برای اصلاح نژاد گیاهان مورد توجه قرار گرفته است. از آنجا كه نقش اساسی این نوع كمپوست تحریك و تسریع رشد گیاهان بوده، بهترین تاثیر آن در رنگ‌آمیزی گل و بزرگ‌تر كردن آن است. به‌نظر می‌رسد كه ورمی كمپوست در تغلیظ عطر و اسانس گیاهان و گل‌های معطر تاثیر داشته باشد.
تجارتی کاذب که فرصت را به تهدید تبدیل کرد
محسن فندرسکی پیرامون تخلفات صورت گرفته در زمینه ورمی کمپست می‌افزاید: یکی از بزرگترین شرکتهای تولید کننده ورمی کمپوست که از 26 ماه گذشته با تبلیغات گسترده در استان البرز موفق به جذب تعداد بسیاری از سرمایه‌گذاران شده بود، و اخیرا نیز تعداد قابل توجهی از هم استانی‌هایمان نیز از مشتریان ایشان بودند با اتخاذ روش‌های ناصحیح در تولید این محصول سبب تحمیل خسارات مالی به مردم و وارد نمودن ضربه‌ای بر پیکره صنعتی شد که می‌توانست علاوه بر همه فواید ذکر شده سبب اشتغال زایی نیز گردد.
لذا در حالی که شرکتهای تولید کننده ورمی کمپوست تنها مجوز تولید در محدوده‌ای مشخص را دارند و پس از تولید می‌توانند محصول خود را عرضه و توزیع نمایند اما برخی از شرکتهای متخلف دارای نفوذ در حقیقت تولید خود را در میان مردم توزیع نموده‌اند و با روش‌هایی بی‌قاعده و محاسبه نشده و نامحدود و بدون ظرفیت سنجی و توجیه پذیری واقعی، انگیزه‌هایی بی‌پایه و پشتیانی نشده را ترویج نمودند.
وی اظهار داشت: مسئولین سازمان جهاد کشاورزی کشور نیز باید پاسخ دهند که چگونه مجوز شرکت‌هایی که این چنین تخلف نموده‌اند را مورد بازبینی قرار نداده‌اند و هیچ کنترلی بر فعالیت این شرکتها صورت نگرفته؟! چگونه شرکتی با حجم انبوه سرمایه‌گذاری می‌تواند چندین ماه یا سال بدون تمدید مجوز به فعالیت خود ادامه دهد درحالی که واحدهای تولیدی کوچک تا مجوز فعالیت خود را تمدید نکنند حتی یک روز به آنها اجازه ادامه فعالیت داده نمی‌شود؟
نکته دیگر اینکه برخی از شرکتهای متخلف به جای فروش محصول نهایی و کسب درآمد حاصل از این فروش به جابجایی پول میان خورده تولید کنندگان خود می‌پرداختند و با دریافت مبالغ جدید از تولیدکنندگانی که به آنان می‌پیوستند به پرداخت تعهدات خود نسبت به خورده تولیدکنندگان سابق اقدام می‌نمودند. در واقع آنچه که در این میان داد و ستد می‌شد حجم هنگفتی از پول در میان شرکت و خورده تولیدکنندگانش بود و عملا با روشی هرمی، تولید ورمی کمپست به حاشیه رفته و افراد تنها به طمع دریافت سود کلان اقدام به پرداخت مبالغ بیشتری به آن شرکتهای متخلف می‌نمودند به نحوی که در برخی از شهرهای بزرگ این عمل به «کرم کوئست» معروف گشت.
کمبود نقدینگی و سرمایه در گردش مشکل نقد تولیدکندگان ورمی کمپوست
کارآفرین شرق استان ادامه داد: تولید محصول بی‌کیفیت توسط افراد غیر متخصص، تبدیل شدن حجم زیادی از منابع مالی مردم به سبدهای تولید ورمی کمپوست که منابع مصرف آن پیش بینی نشده بود و اینک این سبدها در روندی فرسایشی کیفیت خود را از دست می‌دهند، ایجاد فضایی مسموم و متشنج پیرامون این صنعت نوپا، رکود تولید و فروش تولیدکنندگان واقعی این صنعت و... از جمله مهمترین عوارض این تجارت کاذب می‌باشد.
و درحالی که هزاران نفر مالباخته این تخلف بزرگ می‌باشند و حدود 5 هزار میلیارد تومان مبلغ نقدینگی مربوط به این اتفاق می‌باشد اما تولیدکنندگان قانونی این محصول با مشکل نقدینگی برای احداث کارگاه‌های تولید و نگهداری مواجه‌اند و نیز به علت نوسان قیمت‌های مواد اولیه مانند مواد غذایی، کود، کرم خاکی و… در کشور به سرمایه‌ای در گردش نیازمندند.
شایان توجه است که تولیدکنندگان واقعی نه تنها از هیچ حمایت و پشتوانه‌ی دولتی برخوردار نیستند بلکه با موانع بسیار بزرگی در مسیر تولید یک شغل مفید و مناسب و ضروری دست و پنجه نرم می‌کنند. اغلب سه تا چهار سال را برای راه‌اندازی چنین کارهایی چنان گرفتار و مستاصل و البته بدهکار و نادم می‌گردند که بالاجبار از خیر اینگونه صنایع می‌گذرند.
و این درحالی است که صنعت یادشده علاوه‌بر حمایت مسئولین نیازمند نوعی فرهنگ سازی برای جایگزینی این کود به جای کودهای شیمیایی می‌باشد اما بسیاری از مردم و مسئولین نسبت به این محصول و تولیدکنندگان آن بدبین شده‌اند.
ورمی کمپوست نیازمند صنف و متولی مشخص
محسن فندرسکی با طرح پیشنهادی افزود: متاسفانه به دلیل عدم اطلاع رسانی مناسب، نوپا بودن فعالیت یاد شده، مهیا نکردن بسترهای لازم و البته نیاز فراوان به کسب درآمد در بین جوانان جویای کار، به سمت این صنعت هجومی غیر منطقی صورت گرفته که بعضاً به علت عدم آگاهی موجب ضرر و زیان فراوانی گشته است. از آنجا که این فعالیت، مرکزیت صنفی و یا متولی مشخصی نداشته است کمترین کنترل و مدیریتی در مورد آن اعمال نشده است و متقاضیان بی‌اطلاع بسیاری، مورد سوء استفاده و کلاهبرداری قرار گرفته‌اند که البته هم کاملا قابل پیش‌بینی بود و هم پیش‌بینی گردید و هشدار داده شد اما متاسفانه توجهی به آن نشد. ضررهای ایجادشده‌ی فعلی قطعا حاصل بی‌توجهی سازمانهای دولتی در این باره است.
لذا موارد یادشده ضرورت ساماندهی این فعالیت و تعیین یک کار گروه از متقاضیان و تولید کنندگان رسمی و غیر رسمی را در فرمی صنفی بیش از پیش نمایان می‌سازد.
بنده به عنوان مدیرعامل «شرکت تعاونی اکسیرسبزخزر» از بیش از یکسال قبل تاکنون به دفعات به صورت شفاهی و همچنین طی چند نامه به روسای ادارات جهاد کشاورزی، تعاون روستایی، تعاون، کار و رفاه اجتماعی، صنعت، معدن و تجارت شهرستان بهشهر و فرمانداری این شهرستان موارد سوء استفاده‌های احتمالی را متذکر شده‌ام. اقدامات صورت گرفته از طرف این نهادها آنقدر محدود و دیرهنگام بوده است که فقط حجم وحشتناک زیان‌های مالی مردم توانست به خودی خود این ماجرا را متوقف سازد. توقفی پنج هزار میلیارد تومانی.....!!