مازند شورا: در همه شهرهای استان مازندران بخش‌هایی وجود دارد که قدمت آن به بیش از یک صد سال می‌رسد و اغلب مکان‌های قدیمی و ساختمان‌های متروکه یا کاروانسراهای قدیمی را شامل می‌شود که در روزگار ما از آنها به عنوان بخشی از میراث فرهنگی و یادمان هنر گذشتگان قلمداد می‌شود.

برخی از این بافت‌ها امروزه به قدری فرسوده و متروکه شده‌اند که خطر آوار شدن آنها و بروز برخی خسارت‌های جانی و مالی دور از ذهن نیست.

با وجود تاکیدات مکرر مسئولان و مدیران شهری و درخواست شهروندان مبنی بر نوسازی بافت‌های فرسوده و قدیمی مناطق مختلف شهر، اما به لحاظ برخی سیاست‌های متناقض این مسئله هنوز شکل اجرایی نیافته است.

به اعتقاد کارشناسان اگر چه ساختمان‌ها و عمارت‌های قدیمی به عنوان بخشی از میراث گذشتگان و یادمان هنری آنان باید حفظ شود اما هرگز نمی‌توان در مقابل خطر آوار شدن آنها بر سر مردم و نمای زننده‌ای که امروزه به واسطه وجود این بناها در سطح شهرها نمایان است اقدامی نکرد.

از این رو انتظار می‌رود مدیران شهری هرچه سریع‌تر با لحاظ کردن تمهیدات و بهره‌گیری از دانش مهندسی نسبت به ساماندهی و بهسازی بافت‌های قدیمی شهری اقدام کرده و از این ساختارها به صورت بهینه استفاده کنند.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که برخی از این ساختمان‌ها و ساختارهای قدیمی با اندکی بازسازی و مدیریت، قابلیت استفاده به عنوان موزه، گالری نقاشی، بازارچه صنایع دستی و یا با اخذ تمهیداتی قابلیت استفاده به عنوان سفره خانه‌های سنتی را دارند و از آنجایی‌که این مکان‌ها عمدتا مورد علاقه گردشگران قرار می‌گیرند می‌توانند منبع درآمد خوبی نیز برای شهرداری‌ها باشد.

نکته قابل توجه دیگری که در این فرایند می‌تواند مورد توجه قرار گیرد استفاده از سرمایه‌گذاری‌های بخش خصوصی در زمینه بازسازی و بهره‌وری بهینه از این‌گونه اماکن است که خود می‌تواند موجبات تحرک و پویایی اقتصادی شهری را فراهم سازد.

به هر تقدیر ساماندهی و بهسازی بافت‌های قدیمی شهری مسئله‌ای است که در سال‌های اخیر همواره مورد تاکید و توجه قرار گرفته و امید می‌رود هرچه سریع‌تر شاهد اقدامات امید بخش در این زمینه باشیم.

احیای بافت‌های فرسوده مازندران در پرتو نگاه ملی

به گزارش مازند شورا مدیرکل راه و شهرسازی مازندران در این باره در گفت‌وگو با فارس با اشاره به ضرورت احیا و نوسازی بافت‌های فرسوده شهری در مازندران اظهار داشت: احیای بافت‌های فرسوده در مازندران نگاهی ملی را طلب می‌کند.

سید علی اسد، احیای بافت‌های فرسوده را از ضروریات جامعه برشمرد و افزود: علاوه بر نوسازی و زیبایی مبلمان شهری، احیای این گونه بافت‌ها بر تسهیل در روند ترافیک درون شهری و همچنین امدادرسانی مطلوب و به هنگام در زمان بحران و حوادث غیرمترقبه تاثیر مستقیم و بسزایی دارد.

اسد بیان داشت: بیش از 4 هزار و 700 هکتار بافت فرسوده در مازندران وجود دارد که در این میان شهرهای آمل، بابل، ساری و قائمشهر بیشترین مساحت بافت‌های فرسوده را دارد.

مدیرکل راه و شهرسازی مازندران گفت: مطالعات توانمند‌سازی سکونت‌گاه‌های غیررسمی چهار شهر با تصویب ستاد استانی به پایان رسیده است و مطالعات نوسازی و بهسازی بافت‌های فرسوده هفت شهر در سطح استان در حال اجرا است.

اسد با اشاره به عملکرد این اداره کل درباره استفاده از تسهیلات بافت فرسوده بانک‌ها اظهار داشت: از دولت نهم تاکنون 19 هزار و 812  واحد جهت استفاده از تسهیلات بافت فرسوده به بانک‌ها معرفی شده‌اند.

 چالش دریافت تسهیلات

مدیرعامل شرکت عمران مسکن سازان شمال نیز در گفت‌وگو با فارس با اشاره به زلزله‌های اخیر در کشور خاطرنشان کرد: ساماندهی بافت فرسوده با کاهش آمار خسارات زلزله در ارتباط است.

مهدی حدادیان با بیان اینکه برای ساماندهی بافت فرسوده در مازندران نیاز به همکاری داریم، یادآور شد: طی بررسی‌های انجام شده در کیفیت خسارات اخیر در زلزله آذربایجان شرقی نشان می‌دهد که به دلیل ساخت و ساز نامناسب این هزینه سنگین بر کشور تحمیل شد.

مدیر عامل شرکت عمران مسکن سازان شمال کشور در ادامه یادآور شد: مدیریت بحران در مقاوم‌سازی‌ها دچار مشکل است.

وی با اشاره به تحلیل کارشناسی خسارت‌های ایجاد شده در زلزله آذربایجان تاکید کرد: 50 درصد تسهیلات اعتباری مسکن باید در اختیار بافت فرسوده قرار گیرد که این امر در مازندران بسیار کم است.

حدادیان در ادامه با اعلام اینکه سهمیه تسهیلات ما در سال 90 حدود 4 هزار و 500 واحد بود، گفت: با پیگیری‌های انجام شده تنها سهمیه 3هزار و 350 واحد در اختیار ما قرار گرفت و این پروژه‌ها تکمیل و ساخته شد.

وی در ادامه تاکید کرد: بانک صادرات و سپه برای ساماندهی بافت فرسوده با این سازمان همکاری مناسبی داشتند.

مدیرعامل شرکت عمران مسکن سازان شمال کشور در ادامه میزان سهمیه تسهیلات بانک‌ها برای ساماندهی بافت فرسدوه در مازندران برای سال 91 را حدود 8 هزار و 800 واحد اعلام کرد و بیان داشت: 3 هزار و 164 واحد بافت فرسوده در مازندران افتتاح شد که مربوط به سال 90 بود.

این مسئول در ادامه گفت: برای ساماندهی بافت فرسوده سهمیه‌های معین در نظر گرفته می‌شود ولی برای دریافت تسهیلات با چالش مواجه هستیم.

وی اضافه کرد: سهمیه در نظر گرفته شده برای ما با میزان تسهیلاتی که باید به ما ارائه شود برابری نمی‌کند.

این مسئول با اعلام اینکه تا پایان آذرماه سال جاری حدود 3 هزار و 33 بافت فرسوده در مازندران افتتاح می‌شود، یادآور شد: تا پایان سال جاری باید 6 هزار و 299 واحد بافت فرسوده در مازندران ساماندهی شود.

  آنچه مسلم است زندگی در شهرهای استان مازندران با وجود ظرفیت‌های بالفعل موجود در مسیری فرح بخش و امیدآفرین سیر نمی‌کند و همین مسئله بر دامنه بسیاری از مشکلات و معضلات زیستی در این گونه محیط‌ها افزوده است.

تنگناهایی که به قیمت زایل شدن رفاه اجتماعی و مدنیتی مبتنی بر نظم منجر شده که خودنمایی بافت‌های فرسوده که بعضا به بیغوله‌هایی خطرآفرین  و کسالت‌آور تبدیل شده‌اند از زمره این معضلات است که ضروری است در پرتو برنامه‌ای علمی و منطقی ساماندهی شوند.

واقعیت آن است که روح قانون‌مداری و قانون‌پذیری و احترام به انضباط شهری به عنوان زیرساخت‌های موثر در مدیریت شهری در روزگار ما بسیار آسیب‌دیده است./ فارس