مازندشورا: بهزاد پور محمد روز چهارشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا در ساری به برخی از مزایای شبکه ها و ایستگاههای لرزه نگاری محلی موجود و پیش بینی شده اشاره کرد و افزود: شبکه ها و ایستگاه های لرزه نگاری محلی، با دقت و حساسیت زیاد و با فواصل ایستگاهی مناسب در سطح استان های کشور، این امکان را فراهم می سازد که حتی زمین‌لرزه‌های بسیار کوچک را با کیفیت مطلوب و دقت بیشتر ثبت و رصد کرد تا توسط متخصصین مورد مطالعه قرار بگیرد.
وی اضافه کرد: این شبکه ها و ایستگاههای وابسته به آنها، علاوه بر ثبت زلزله‌های استانی، شهرستانی و محلی و زلزله‌های بزرگ کشور، با دقت بالائی استان‌های اطراف خود را نیز تحت پوشش قرار می‌دهند.
وی بیان داشت: از طرفی این شبکه ها و ایستگاههای محلی، مراکزی حساس و مهم برای تعیین مکان، زمان و بزرگی زمین‌لرزه‌های رخداده در سطح کشور و بخصوص در استان محل استقرار خود و اطلاع رسانی سریع رخداد آنها به سازمانهای ذیربط از جمله استانداری‌ها، فرمانداری ها (مرکز مدیریت بحران استان و شهرستان) و سازمان های امدادی و عملیاتی مرتبط در سطوح استانی و شهرستانی برای اقدامات لازم و مورد نیاز هستند.
وی توضیح داد: با ایجاد بانک داده‌های لرزه‌ای در سطح استان توسط این شبکه ها، اطلاعات ثبت شده مورد استفاده دستگاههای اجرائی ذیربط، مراکز علمی، دانشگاهی، تحقیقاتی و محققین قرار می گیرد.
وی بیان داشت: از فواید دیگر ایستگاهها و شبکه های لرزه نگاری محلی وابسته به مرکز لرزه نگاری کشوری موسسه ژئوفیزیک، ارائه اطلاعات لازم به سازمانهای ذیربط و محققین، برای مطالعات مربوط به پهنه‌بندی و ریز پهنه‌بندی خطر زمین‌لرزه استانها و شهرها و تحلیل خطر زمین‌لرزه برای مکانهای حساس و مهم است.
پور محمد ادامه داد: این شبکه ها و ایستگاههای لرزه نگاری محلی (استانی و شهرستانی) علاوه بر رصد مرتب و منظم گسل ها و زمین لرزه های استان، اطلاعات دقیقی از ناهنجاری های تکتونیکی در یک منطقه خاص از استان به مراجع ذیربط داده و باعث رفع نگرانی های ناشی از وقوع یک زلزله کوچک یا پس لرزه های مرتبط با یک زلزله بزرگ و جلوگیری از شایعات متعدد می شود.
** درخواست اجرای مصوبات دولت برای توسعه ایستگاهها و شبکه های محلی لرزه نگاری
وی گفت: بر اساس 2 مصوبه دولت در سال های 1382 و 1384 ، مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران به منظور اطلاع رسانی سریع و شبانه روزی زلزله های کشور به وزارتخانه ها و سازمانهای ذیربط، موظف به تأمین نیروی انسانی و خرید تجهیزات لازم جهت شبکه ها، پایگاهها و ایستگاههای لرزه نگاری در سطح کشور کرد.
معاون مرکز لرزه نگاری کشور گفت: سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور موظف شد تا در بودجه سالانه کل کشور اعتبار ویژه ای در قالب برنامه تحقیقاتی و پژوهشی برای مؤسسه ژئوفیزیک برای تحقق هر چه بهتر این امر پیش بینی کند.
وی گفت: به منظور پوشش کامل کشور توسط شبکه ها و ایستگاههای لرزه نگاری، حفظ و تجهیز پایگاههای موجود، شورای برنامه ریزی و توسعه استانها موظف شدند تا سالانه از محل اعتبارات در اختیار استانی مبلغی را به این امر اختصاص دهند.
وی گفت: همسو با این مصوبات مرکز لرزه‌نگاری کشوری مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، در برنامه توسعه شبکه‌های لرزه‌نگاری، کشور را به هشت منطقه لرزه‌نگاری منطبق بر قطبهای امداد و نجات تقسیم کرد که در برگیرنده تمامی استانها است و هر منطقه لرزه‌نگاری که در برگیرنده چند استان است، چند شبکه لرزه‌نگاری که هر کدام دارای چند ایستگاه خواهند بود، پیش بینی کرده است.
وی گفت: انجام این برنامه توسعه‌ای مهم در کشور در کوتاه مدت و یا بلند مدت و سرعت پیشرفت آن، متناسب با حمایت همه جانیه و تأمین اعتبارات لازم از طریق سازمانهای ذیربط از جمله وزارت کشور (سازمان مدیریت بحران )، سازمان برنامه و بودجه و استانداری‌های سراسر کشور است.
وی گفت: پیش بینی شده است در یک برنامه کوتاه مدت از سوی مرکز لرزه نگاری کشوری موسسه ژئوفیزیک در صورت حمایت نهادهای ذیربط تعداد ایستگاههای لرزه نگاری موجود در سطح کشور به میزان 100 درصد افزایش یابد ،که با راه اندازی این شبکه ها و ایستگاههای جدید، تحول بزرگی در ثبت، تحلیل و اطلاع رسانی زلزله های رخداه در سطح کشور، ایجاد خواهد شد.
وی با بیان اینکه پهنه ایران زمین در بخش میانی کمربند کوهزائی و لرزه خیز آلپ - هیمالیا، یکی از لرزه خیز ترین مناطق جهان به شمار می رود ، گفت: در زمین ساخت صفحه ای، صفحه عربستان با راستای شمالی با آهنگی میان 30 تا 40 میلی متر در سال، از جنوب کشور به سوی صفحه اوراسیا در شمال کشور در حرکت است که نتیجه این نزدیک شدن (همگرائی) کوتاه شدگی پوسته ایران زمین، ایجاد رشته کوههای زاگرس (در غرب و جنوب غربی)، البرز (در شمال)، فرونشست، چین خوردگی، گسل های فراوان و رویداد زمین لرزه هائی به نسبت زیاد، در فلات ایران زمین است.
وی گفت: با توجه به توسعه شهرها، روستاها و آبادی های در مناطق مختلف کشور بیشتر مناطق جمعیتی یا بر روی گسل یا در حوالی و نزدیک آن قراردارد که بسیاری از آنها دارای پتانسیل لرزه خیزی است.
**تاریخچه ثبت زلزله در ایران
مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، کار ثبت و تعیین محل زمین‌لرزه‌ها را از سال 1337 (1958 میلادی)، با احداث اولین ایستگاه لرزه‌نگاری در تهران آغاز کرد و در دهه 1960 میلادی ایستگاههای لرزه‌نگاری کشور به پنج ایستگاه آنالوگ نصب شده در شهرهای تهران، تبریز، مشهد، شیراز و کرمانشاه افزایش یافت.
با وقوع زلزله های متعدد در مناطق مختلف کشور این موسسه به تدریج اقدام به توسعه و تقویت ایستگاههای لرزه نگاری در سایر مناطق کشور کرد.
هم اکنون مرکز لرزه نگاری کشوری با برخورداری از کادری مجرب علاوه بر ستاد مرکز، با بهره گیری بیش از 125 ایستگاه لرزه نگاری پیشرفته (باند خیلی پهن، باند پهن و باند کوتاه که بیشتر در مناطق کوهستانی و صعب العبور قرار دارند)، در قالب 21 شبکه (مرکز محلی استانی یا شهرستانی) و پنج پایگاه لرزه نگاری مستقر در شهرستانها و استقرار شبانه روزی نیرو در آنها، وظیفه خطیر تعیین مکان، زمان و بزرگی زمین‌لرزه‌های رخداده را در سطح ملی و محلی و نیز ارائه گزارش سریع آن به مراجع ذیربط را به صورت شبانه روزی عهده دار است.
اطلاعات ثبت شده توسط ایستگاههای لرزه‌نگاری بطور پیوسته از طریق سیستم رادیوئی، ماهواره ای، GPRS و اینترنتی به مراکز شبکه‌های محلی در استانها و شهرستانها مخابره شده و مراکز شبکه‌ها نیز از طریق ماهواره، MPLS ، GPRS و اینترنت، بطور پیوسته با مرکز لرزه‌نگاری کشوری در تهران ارتباط دارند.
معاون مرکز لرزه نگاری کشور گفت : پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله نیز در سال های اخیر با هدف مهندسی زلزله ،تعدادی ایستگاه لرزه نگاری در ایران راه اندازی کرد.
پورمحمد ادامه داد: از طرفی نیز مرکز تحقیقات راه و شهرسازی با نصب شتاب نگارهائی در سطح کشور با اهداف مهندسی زلزله اقدام به ثبت زلزله های رخداده می کند.
خبرنگار: سید رضا هاشمی کروئی ** انتشار دهنده: محسن حسن نیا
6990/1899
اجتماعي
زلزله
ايستگاه لرزه نگاري
پورمحمد