عوارض اجتماعی ناشی از افتتاح زود هنگام کارخانه کمپوست شرق مازندران، بدتر از بحران زباله است

مازند شورا: در شرایطی که برخی مسوولان شهرستانی و استانی در راه اندازی این کارخانه در دهه فجر امسال تاکید دارند اما برخی دیگر که شهردار بهشهر یکی از آن ها است، با این کار به شدت مخالفند.

مازند شورا: زباله انگار نمی خواهد دست از سر مردم شهرهای شرق مازندران بردارد .

اگر در سال های دور، محل فعلی دپوی زباله در بهشهر فاصله ای طولانی با مناطق مسکونی داشت و به دلیل حجم زباله کم ناشی از جمعیت اندک شهر، خظری برای سلامتی مردم منطقه نداشت، با افزایش روز افزون جمعیت و به تبع آن زباله های تولیدی، لزوم جدی گرفتن این طلای کثیف و برنامه ریزی برای حل آن بیش از پیش احساس شد.

منطقه فعلی دپوی زباله بهشهر به کوهی از زباله تبدیل شده و به دلیل مجاورت با جاده سراسری و همجواری با بیمارستان در حال احداث امام خمینی، ضرورت انتقال این محل را که در زبان مردم عامه به ' آشغال تپه ' معروف شده، بیشتر کرده است.

با جدی شدن معضل زباله شرق مازندران،احداث کارخانه کمپوست در دستور کار شهرداری های پنج شهر بهشهر، نکا، گلوگاه، رستمکلا و خلیل شهر قرار گرفت و بنا شد هر کدام از این شهرداری ها بر اساس تعداد جمعیت و زباله های تولیدی، بخشی از هزینه های مربوط به احداث این کارخانه را بپردازند.

شهرداری بهشهر به دلیل جمعیت بیشتر ، درآمد بالاتر و البته زباله های افزون تری که نسبت به چهار شهر دیگر داشت، به عنوان شهر میزبان احداث این کارخانه انتخاب و کار احداث آن در سال 86 آغاز شد.

مراحل پیشرفت فیزیکی این کارخانه بسیار سریع و قابل قبول بود اما در آخرین نقطه و جایی که با خرید دستگاه همزن از یک کشور خارجی، مراحل اصلی احداث این کارخانه به پایان می رسید، تعلل بی مورد مسوولان کار دست آن ها داد و در نهایت مجبور شدند با چند برابر شدن قیمت ها، این دستگاه را از کشور اتریش خریداری کنند.

پرداخت مبلغ بسیار زیاد از بودجه شهرداری ها که به طور مستقیم از طرف مردم پرداخت می شود، تا چه اندازه برای برنامه ریزان و مدیران شهری قابل پذیرش و دفاع است؟

نکته دیگری که نباید از نظر دور داشت، سهم این کارخانه در از میان بردن مشکل زباله شهرهای شرق مازندران است.

فعالیت کارخانه کمپوست به گونه است که آن میزان زباله های وارد شده را که قابلیت بازیافت دارد تبدیل به کود کرده و بقیه را که در اصطلاح به آن زباله های برگشتی (رجکت) می گویند تحویل می دهد.

بر اساس اعلام مسوولان، بیش از نیمی از زباله های وارد شده به این کارخانه فاقد قابلیت های لازم برای تبدیل به کود بوده و پس از گذراندن مراحل گوناگون در این کارخانه، برگشت داده خواهد شد و به این معنای آن است که مسوولین این شهرها که گمان می کردند از شر زباله ها آسوده خواهند شد باید به فکر مکان مناسبی برای دپوی زباله های برگشتی باشند

یعنی تقویت این باور که راه اندازی کارخانه کمپوست موجب حل دائمی مشکل زباله شهرهای شرق مازندران می شود بیشتر به یک رویا شباهت دارد.

نمانیده مردم بهشهر در مجلس شورای اسلامی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: متاسفانه این گونه در میان مردم القاشده که با راه اندازی کارخانه کمپوست، مشکل زباله این شهرها برای همیشه برطرف خواهد شد.

'احمدعلی مقیمی' اظهار کرد: باید با مردم واقع بینانه سخن گفت و به آن ها یادآوری کردکه راه اندازی این واحد صنعتی فقط می تواند حدود 60 درصد مشکل دفع غیربهداشتی زباله شرق مازندران را از بین ببرد.

وی افزود: راه اندازی زباله سوز، راه حل برطرف شدن قطعی و دائمی زباله این مناطق است چون با راه اندازی کارخانه کمپوست، بخش عمده ای زباله های بازگشتی، باید دفع و دپو شود.

مقیمی ادامه داد: کارخانه کمپوست بدون حضور دستگاه زباله سوز، فاقد کارآیی لازم و مناسب است و باید برای حل این مشکل و تامین دستگاه زباله سوز، برنامه ریزی های لازم انجام شود.

وی تعلل در اجرای طرح ها را از عوامل اصلی هدر دادن بیت المال دانست و گفت: در سال های گذشته دستگاه همزن که اصلی ترین قطعه مکانیکی کارخانه کمپوست به شمار می رود را با 300 میلیون تومان خریداری نکردیم و مجبور شدیم همین دستگاه را امسال با مبلغ یک میلیارد و 400 میلیون تومان بخریم.

با وجود همه مشکلات موجود، دستگاه همزن به عنوان آخرین قطعه مکانیکی کارخانه کمپوست بهشهر خریداری و وارد این کارخانه شد اما انگار هنوز مشکلات فراوانی برای راه اندازی آن وجود دارد که مانعی جدی برای آغاز به کار آن است.

مانعی بزرگ به نام فراهم نبودن کامل زیرساخت های مربوط به حمل و نقل و دپوی زباله. مشکلی که به گفته شهردار بهشهر ، برطرف شدن کامل آن به اعتباری در حدود 80 میلیارد ریال نیازمند است.

خرید کامیون،بیلر، بالستیک، سیم تریلی، احداث آزمایشگاه، احداث ساختمان اداری ،تهیه زمین برای ریجکت، سیستم مکنده ،آسفالت جاده فرعی منتهی به کارخانه،سیستم ازن دهی و موارد مشابه دیگر، کمبودها و نواقص این کارخانه از نظر 'حمید آزموده' شهردار بهشهر است.

وی به خبرنگار ایرنا گفت: سهم پنج شهرداری شرق استان در این پروژه کاملا مشخص بوده و تاکنون شهردارهای بهشهر بیش از 15 میلیارد ریال، نکا بیش از شش میلیارد ریال و شهرداریهای رستمکلا، گلوگاه و خلیل شهرهرکدام بیش از دو میلیارد ریال و در مجموع این شهرداری ها 30 میلیارد ریال از منابع داخلی خود را برای احداث این کارخانه هزینه کرده اند و به دلیل مشکلت مالی فراوان ، دیگر توانی برای پرداخت بودجه ندارند .

وی گفت : علاوه بر اعتبارات تخصیص یافته از طرف شهرداری ها، بیش از 45میلیارد از منابع استانی دراین کارخانه 250 تنی هزینه شد و امیداوریم مبالغ مورد نیاز راه اندازی این کارخانه باز هم از محل اعتبارات استانی و کشوری پرداخت و هزینه شود .

یکی از نگرانی هایی که در حال حاضر مسوولان شهری شرق مازندران را با خود درگیر کرده است ، زمان بهره برداری از این کارخانه است .

در شرایطی که برخی مسوولان شهرستانی و استانی در راه اندازی این کارخانه در دهه فجر امسال تاکید دارند اما برخی دیگر که شهردار بهشهر یکی از آن ها است، با این کار به شدت مخالفند.

یکی از دلایل اصلی شهردار بهشهر با راه اندازی این کارخانه، تکمیل نبودن آن و احتمال وجود نقص در سیستم های این کارخانه است.

آزموده معتقد است: در حال حاضر کارخانه کمپوست بهشهر از لحاظ مکانیکی مشکلی برای راه اندازی ندارد اما برخی زیرساخت ها مانند مکان دقیق زباله برگشتی شهرها، هنوز نامشخص و نامعین است .

وی گفت: یکی دیگر از مشکلات این کارخانه، نداشتن فضای کافی برای دپوی زباله است .

آزموده بیان کرد: به عنوان مثال اگر به دلیل بروز اشکال در یکی از قطعات، فعالیت این کارخانه برای مدت یک هفته تعطیل شود، هیچ مکانی برای دپوی زباله پیش بینی نشده و به دلیل عوارض اجتماعی غیرقابل کتمان، امکان دپوی زباله در مکان های فعلی وجود نخواهد داشت

شهردار بهشهر افزود: اگر راه اندازی این کارخانه به طور رسمی آغاز شود، تحت هیچ شرایطی حتی در صورت بروز مشکل فنی نمیتوان فعالیت آن را متوقف کرد.

وی به نداشتن جاده مناسب دسترسی به این کارخانه اشاره کرد و گفت: جاده دسترسی فرعی این کارخانه هنوز آسفالت نشده و امکان استفاده طولانی مدت ماشین های حمل زباله از این جاده به دلیل تاثیر مستقیم آن در فرسودگی خودروها وجود ندارد

نکته دیگری که باید به آن توجه شود، فرهم نکردن مقدمات اجرای طرح تفکیک زباله از مبدا در این شهرستان ها است .

بدون تردید اگر این طرح تا زمان بهره برداری از کارخانه کمپوست بهشهر بدرستی اجرا نشده و خانواده های ساکن در شهرها و روستاهای شرق مازندران با ضرورت اجرای آن آشنا نشوند، بار سنگین و اضافه ای بر دوش گردانندگان کارخانه کمپوست تحمیل خواهد شد .

با وجود همه مخالفت های اعلام شده انگارعزمی جدی برای بهره برداری از کارخانه کمپوست بهشهر در دهه فجر امسال وجود دارد .

بسیار بعید و دور از ذهن است که همه این مشکلات تا آن زمان برطرف شود و در آن صورت کارخانه ای نیمه کاره و فقط با هدف آرام کردن مقطعی شهروندان پنج شهر شرق مازندران به بهره برداری خواهد رسید .

میثم محسنی کوتنایی/ ایرنا

 

زباله بهشهر مدیریت پسماند حمید آزموده کارخانه کمپوست