مازند شورا: در كشورهاي پيشرفته جهان این وظایف روز به روز گسترده‌ترشده و شهرداري‌ها به عنوان نهادي مدني، محلي، عمومي و غيرانتفاعي وظايف بيشتري را نسبت به کشورهای در حال توسعه بر عهده مي گيرند.
امروزه تمام کشورهای دنیا با توجه به افزایش جمعیت شاهد بروز مشکلات عدیده‌ای هستند که از جمله مي‌توان به آلودگي‌هاي صوتي، آلودگی هوا و آب، مشكلات حمل و نقل درون شهري، زاغه‌نشيني و ... اشاره كرد.
در حال حاضر با توجه به اينكه بخش عمده جمعيت كشورها درشهرها هستند، لزوم بكارگيري تدابيري موثر از سوي سازمان‌ها و ارگان‌هايي كه در مديريت شهري نقش تعريف شده‌اي دارند به خوبی احساس مي شود.
یکی از مهمترین این نهادها که دارای نقشی محوری در جهت بالابردن کیفیت زندگی در محيط‌هاي شهري با فراهم آوردن امكانات و ارائه خدمات دارد، شهرداری‌هاست.
دركشورهاي پيشرفته جهان این وظایف روز به روز گسترده‌ترشده و شهرداري‌ها به عنوان نهادي مدني، محلي، عمومي و غيرانتفاعي وظايف بيشتري را نسبت به کشورهای در حال توسعه بر عهده مي گيرند.
شهرداری توسط فردی به عنوان شهردار اداره می‌شود. به تعریف لغوی شهردار کسی است که شهر را در اختیار دارد. در کشورهای غربی معمولا شهرداران از همه حیث بر سایر قوای سیاسی ارجحیت دارند و مردم بیشتر شهردار خود را می‌شناسند تا فرماندار یا والی.
اما این فرد چگونه و توسط چه نهاد یا فردی انتخاب می‌شود؟ موضوعی که پارسینه به دنبال بررسی آن رفت.
ایالات متحده آمریکا
آمریکا دارای سابقه‌ای طولانی در انتخاب شهردار است. در این کشور از دیرباز اشکال مختلفی از حکومت‌های شهری وجود داشت که در این بین نوع شهردار شورا آزمایش خود را به عنوان یکی از انواع حکومت‌های شهری موفق پس داده است.
در حال حاضر در ۲۶ شهر اصلی آمریکا این نوع حکومت شهری حاکم است که در آن روابط بین شهردار و شورا بدون ابزار خاصی همسو و هماهنگ می‌شود ولی به طور کلی شوراهای شهر که زمانی حاکمیت زیادی داشت، با گسترش نقش شهردار قدرت خود را از دست دادند. در این نظام هم اعضای شورا و هم شهردار به صورت مستقیم با آرای عمومی انتخاب می شوند.
آخرین نوع حکومت شهری در ایالات متحده نوع کمیسیونی است که تشکیلات کوچ مرسوم به کمیسیون‌های انتخابی جایگزین شوراها هستند و سیاست‌های عمومی اداره شهر را بر عهده دارند. در شکل کمیسیونی یکی از اعضای کمیسیون به عنوان شهردار از سوی اعضای کمیسیون انتخاب می شود و در برخی موارد این عضو کمیسیون از طریق آرای مستقیم مردم برای تصدی سمت شهردار برگزیده می‌شود.
به عنوان مثال در واشینگتن دی. سی شهردار برای یک دوره 4 ساله توسط مردم انتخاب می‌شود.
انگلیس:
انگلیس کشوری نوپا در انتخاب مستقیم شهردار است. نخستین شهردار در این کشور کن لیوینکستون بود که در سال 2000 با رای مستقیم مردم انتخاب شد.
چین:
کمونیست‌ها در کشور چین بر شهرداری‌ها نیز حاکمیت می‌کنند. شهرداری پکن یکی از شهرداری‌هایی است که مستقیما تحت رهبری دولت مرکزی اداره می‌شود و شهردار آن مستقیما به دولت مرکزی گزارش می‌دهد. شهردار و معاونان او توسط کنگره خلق شهرداری انتخاب می‌شوند. طبق قوانین چین، کمیته ثابت کنگره خلق در سطح محلی اختیار تعیین مقامات محلی تا سطح معاونان ارشد را دارد، اما فقط در جلسه سالانه با حضور تمام اعضا، حق انتخاب رییس دولت محلی شهردار را پیدا می‌کند.
کنگره خلق شهرداری پکن نیز یک نماینده مقتدر دولتی است که نمایندگان آن توسط نمایندگان کنگره‌های خلقی مناطق و بخش ها انتخاب می‌شوند. این کنگره برای مدت پنج سال خدمت می‌کند و شهردار و معاونان وی در جلسات از طریق رای‌گیری انتخاب می‌شوند.
دولت شهری پکن از شهردار، معاونان شهردار، دبیرکل روسای کمیته های مختلف، ادارات و دفاتر تشکیل می شود. دولت خلق شهرداری پکن برای یک دوره پنج ساله تعیین می شود و از اختیاراتی مانند اجرای تصمیمات کنگره شهرداری پکن و کمیته ثابت آن اجرای تصمیمات و دستورات شورای دولتی، اتخاذ معیارهای اداری و صدور آیین نامه، هدایت و نظارت بر کار دپارتمان های کاری مربوط به خود، تدوین برنامه های شهری و بودجه برای برنامه های توسعه اقتصادی و اجتماعی، مدیریت اداری، اقتصادی، آموزشی، پرورشی، علوم، فرهنگ، بهداشت عمومی و… برخوردار است.
مالزی:
در کشور مالزی انتخاب شهردار با رای مستقیم مردم نیست. شهردار کوالالامپور پایتخت کشور مالزی و بزرگترین شهر این کشور توسط وزیر کشور برای یک دوره سه ساله انتخاب می‌شود.
برزیل:
در شهرهای این کشور، شهرداران به جز مراکز استان‌ها، شهرهای مرزی و مناطق امنیتی و حساس توسط مردم انتخاب می‌شدند اما از سال 1988 همه شهرداران به طور مستقیم برای یک دوره 4 ساله توسط مردم انتخاب می‌شوند.
فرانسه:
آخرین انتخابات شوراها و شهرداری‌های فرانسه در ماه مارس سال 2001 میلادی برگزار شد و شهروندان فرانسوی اعضای شورای شهر، شهردار و معاونان شهردار را برای مدت 6 سال انتخاب کردند. این انتخابات که منطبق با قانون مصوب 1982 انجام گردید بر اساس وسعت هر کمون صورت گرفت که البته شهرهای پاریس، لیون و مارسی از مقرارات خاص برخوردارند.
در این کشور بر اساس قانون در کمون‌هایی که کمتر از 3500 نفر جمعیت دارند، اعضای شورای شهرداری طی دو مرحله انتخاب می‌شوند. بدین ترتیب که کسانیکه اکثریت آرای مردم را به دست آورند در مرحله اول انتخاب می‌شوند، اما کسانیکه حائز اکثریت نسبی می‌شوند، در دور دوم به رقابت خواهند پرداخت. این در حالی است که اگر چه کاندیداها به یک میزان رای آورده باشند کاندیدایی که از همه مسن‌تر است، برگزیده می‌شود.
اما در شهرهایی که بیش از 3500 نفر سکنه دارند، لیست‌های انتخاباتی بر اساس گروه‌های 6 نفره تنظیم می‌شود که مردم به لیست‌ها رای می‌دهند. تعداد اعضای شورا شهر شهرداری‌های این کشور از 9 تا 69 نفر متفاوت است که بر حسب تعداد ساکنان هر کمون متغیر می‌باشد.
از آنجا که فرانسه دارای سه شهر بزرگ پاریس لیون و مارسی است، این شهرها علاوه بر شورای شهرداری از شورای محله نیز برخوردارند که این شوراهای محله توسط شهردار ومعاونان او هدایت می‌شوند.
در پاریس انتخابات شورای شهرداری در 20 منطقه انجام می‌گیرد که 163 نفر به عنوان اعضای شورای شهرداری و 352 نفر به عنوان شورای محلات انتخاب می‌شوند.
در لیون این انتخابات در 9 منطقه انجام می‌شود که 73 نفر عضو شورای شهرداری و 148 نفر عضو شورای محله‌ها هستند. این انتخابات در 8 منطقه مارسی انجام می‌شود که 81 نفر عضو شورای شهرداری و174 نفر عضو شورای محله می‌باشند.
آلمان:
در برلین یکی از بزرگترین شهرهای آلمان هم مردم به احزاب برای شوراهای شهر رای داده و حزب برنده شهردار را انتخاب می‌کند.
هلند:
شهرداری آمستردام پایتخت هلند، دارای یک شورای منطقه با 49 عضو است. این شورا ده نفر را از میان اعضای خود به عنوان هیات مدیره شهر تعیین می‌کند. حزبی که در انتخابات شورای شهر اکثریت را به دست آورده، می‌تواند کلیه اعضای هیئت مدیره را از حزب خود انتخاب نماید. هیات مدیره نیز شهردار را انتخاب می‌کند. اعضای شورای این شهر، مانند اعضای شورای منطقه، هر 4 سال یکبار از طریق انتخابات عمومی تعیین می‌شوند.
ژاپن:
در شهرهای بزرگ ژاپن مانند اوزاکا و توکیو و ... استاندارانی با فرمان پادشاه ژاپن منصوب شده که نقش استانداران نقش شهردار را هم بازی می‌کند.
شهر توکیو دارای شیوه حکومت شهری است که براساس آن حکومت محلی شهر توکیو دارای تشکیلات مستقل محلی است که مانند سایر شهرهای بزرگ ژاپن اختیار تصویب‌نامه و صدور احکام را بر عهده دارد واز قدرت در اموری نظیر رفاه اجتماعی، آموزش عمومی، بهداشت عمومی و بر نامه‌ریزی شهری برخوردار است.
توکیو دارای 23 بخش می‌باشد که هریک دارای رئیسی است که به عنوان شهردار از جانب مردم ساکن آن بخش انتخاب می‌شود. شهرداری توکیو دارای دو ارگان است:
1- ارگان قانون‌گذاری که اصطلاحا انجمن شهرنامیده می‌شود و مرکب از 127 نماینده است که با رای مستقیم مردم انتخاب می‌شوند.
2- ارگان اجرایی که وظایف و ماموریت‌های محوله از سوی دولت و انجمن شهر را اجرا می‌کند. این ارگان دارای یک شهردار است که از طریق انتخابات عمومی و با رای مستقیم مردم انتخاب و به مدت 4 سال مسؤولیت اجرایی را به عهده می‌گیرد.
یوکوهاما شهر دیگر ژاپن نیز همانند شهر توکیو نیز دارای دو ارگان اصلی تصمیم‌گیری و اجرایی است و شورای شهر و شهردار بطور مستقیم توسط مردم انتخاب می‌شوند. در شهر یوکوهاما، شورای شهر 94 عضو دارد که برای دوره 4 ساله انتخاب می‌شوند.
هند:
شهر دهلی هند یکی از هشت شهر بزرگ دنیا محسوب می‌شود که از سال 2000 برای انتخاب شهردار انتخابات برگزار می‌شود و شهردار با رای مستقیم مردم انتخاب می‌شود.
روسیه:
در گذشته انتخاب شهردار در مسکو پایتخت روسیه روندی پیچیده داشت. رئیس جمهور این کشور، شهردار را به مجلس پیشنهاد می‌کرد و مجلس صلاحدید فرد معرفی شده را تائید می‌کرد. در قانون جدید هر فردی که قصد شهردار شدن دارد، باید امضای 110 عضو شورای شهر را به دست آورد و سپس امکان شرکت در انتخابات برای کسب رای مردم را به دست می‌آورد.
