اختصاصی مازندشورا: حبیب رستمی* - اثرات توسعه بر زیست محیط و زیربنای مازندران با توجه به اینکه مسایل "محیط زیستی و زیربنایی" و امر "توسعه" مقولههایی جدا ناپذیر هستند، لازم است حداکثر سود و حداقل زیان در کلیه برنامههای توسعه در خصوص منابع محیط زیستی و زیربنایی دیده شود. لذا در اجرای پروژهها میبایست مواردی از جمله تشریح پروژه توسعه، محل استقرار پروژه، تشریح وضعیت موجود محیط زیست، ارایه روشهای کاهش اثرات سوء و مواردی از این قبیل در نظر گرفته شود.
در برنامه توسعه مازندران همواره باید آمایش سرزمین را در نظر گرفت. شرایط دریای خزر، جنگل و فضای بین این دو، موقعیت این منطقه را منحصر به فرد کرده است. لذا در طرح توسعه استان همواره باید این موارد مطالعه و دیده شود. مسالهای که در حال حاضر بیش از تمام مسایل بر توسعه مازندران موثر است و اثر سوء و یا سازنده میتواند داشته باشد، مساله طرحهای جامع و تفصیلی و طرحهای هادی و بافت روستایی است. شاید لازم باشد به صورت برنامه محور و تخصصی و در چارچوب مشخصی رفتار سازنده در توسعه زیست محیطی و زیربنایی را ببینیم. یعنی مطالعه در چارچوب مشخص با هدف معین و با اطلاعات و مطالعات کامل و شفاف.
دریا
دریاخواری ورعایت نکردن حریم در ساخت و سازها، اجرای پروژههای بدون مطالعه، طرح توجیهی، آلودگی دریا و رودخانهها ناشی از فاضلاب از جمله آسیبهای توسعهی بدون مطالعه و بدون برنامه است. رعایت کردن این موارد براساس مطالعات و اجرای قوانین آنها را تبدیل به فرصتی برای توسعه برنامه محور مازندران میکند.
جنگل و جلگه
جنگل خواری و ساخت و ساز خارج از قوانین، آلودگی پسابهای صنعتی و کشاورزی و ورود سموم کشاورزی به آب و محصولات، زباله ها و پسماندها، مسایل مربوط به زباله سوزها و واحدهای صنعتی آلوده کننده ی هوا هر کدام تهدیدی است برای توسعه ی نامناسب و بی برنامه. در حالی که رعایت هر کدام و استانداردسازی طبق برنامه، فرصتی برای بهبود اوضاع و توسعه ی برنامه محورمی سازد. متاسفانه کیفیت آب مازندران و سونامی سرطان مسایلی است که شاید ورود به آنها هزینه های زیادی داشته باشد و خط قرمز باشد.
توریست
مساله توریست مساله ای مهم در مازندران است. فرصتی که حضور توریست ها و گردشگران در مازندران ایجاد می کنند، به علت عدم مدیریت صحیح در حوزه های مختلف تبدیل به تهدید بالقوه استان شده است. راه های نامناسب شهری و بین شهری، هتل ها و اماکن گردشگری غیر استاندارد و با نظارت پایین، پارک هایی با حداقل امکانات و مسایل فرهنگی و اجتماعی شهرهای مختلف استان، توسعه گردشگری استان که نقطه قوت منطقه به نظر میرسد را به نقطه آسیب پذیر و گره کور مدیریتی تبدیل کرده است. قطعا با برنامه مشخص و هدفمند و اجرای دقیق و نظارت شفاف، صنعت " توریسم" و "گردشگری" هویت ساز استان خواهد بود و موجب رونق اقتصاد و اشتغال زا خواهد بود. درتمام این موارد نیاز است مردم و مسوولین در کنار هم و با هم برنامه ها را اجرا کنند و هیچ کدام به تنهایی قادر به انجام این برنامه نیستند.
در این میان تشکل های غیر دولتی و سمن های مربوطه بیشترین تاثیر را در سیاست گذاری و اجرای صحیح و مدون برنامه ها دارند. همچنین حیات وحش، پارک های ملی، آثار طبیعی ملی، پناه گاه های حیات وحش، مناطق حفاظت شده جنگلی و از این دست نیز نیاز به همکاری نزدیک و شفاف مسوولین و شهروندان دارند. الزام دارد مدیران ارشد استانی به سمت راهکارهای کارشناسی شده و دست یافتنی بروند و از ارایه برنامه های نشدنی و هیجانی اجتناب کنند و به مطالبه قوانین و راهکارهای بومی شده بها بدهند.
حلقه گمشده توسعه ی مازندران این روزها، عدم نظارت صحیح، عدم اجرای مناسب، قانون گریزی و بی هدفی، به روز نبودن سخت افزار ها و نرم افزارها و منابع انسانی و مقاومت در برابر به روز شدن، پاسخگو نبودن و انکار مشکلات است عدم مطالبه گری و مجدانه شهروندان نیز بی تاثیر در این سیکل معیوب نیست. در حال حاضر مساله منطقه آزاد در مازندران مورد مناسبی برای تمرین توسعه بر مبنای مطالعات و برنامه است. در ابتدا لازم است که مازندران را یکپارچه ببینیم. آنگاه برای مازندران یکپارچه میتوانیم برنامه جامع براساس منافع جمعی و استانی با ارزیابی زیست محیطی و زیربنایی مدون و زمان بندی شده و اجرای حرفه ای و نظارت عالیه خواهیم داشت که نفعش به تمام شهروندان مازندران میرسد.
خبرنگاران زیست محیطی و زیربنایی نقش اساسی و محوری در این برنامه سازی و تصمیم سازی و پرسشگری و پیگیری دارند. لازم است رسانه های استانی در این موارد حساس تر و شفاف تر و پیگیرتر باشند. مسایل زیست محیطی و زیربنایی از مواردی است که سود و زیانش به همه میرسد و مشارکت جمعی تمام شهروندان و مسوولین و مدیران را می طلبد.
که مازندران شهر ما یاد باد
* دبیر حزب اتحاد ملت منطقه مازندران