مازندشورا: کاکایی خزری پرنده ای است دریایی و نسبتا بزرگ که بالهای دراز و پاهای پرده‌داری به رنگ زرد روشن دارد . این پرنده شباهت و قرابت نزدیکی با کاکائی نقره ای دارد و مانند آن و به وسیله سر وگردن سفید و سطح پشتی خاکستری رنگش ، شناخته می شود.
گردن، سینه، سطح شکمی و دمش سفید رنگ و روی بالها و سطح پشت آن خاکستری پر رنگ است. سرش بزرگ ، پیشانیش برجسته و شیب دار و چشمان زردش حلقه چشمی قرمز رنگی دارد.
منقاری بلند و باریک به رنگ زرد دارد که نوک تیزش به طرف پایین منحنی است و زیر آن لکه قرمز رنگی دیده می شود. نوک شاه پرهای اولیه بالهایش سیاه و لکه سفیدی در ابتدای هر کدام از پرها دیده می شود البته بیرونی ترین شاه پر اولیه هرکدام از بالها لکه سفید درازی دارد که در وضعیت پرواز به خوبی نمایان است.
اگرچه کاکائی دریای خزر شباهت های زیادی با کاکائی نقره ای دارد ولی پاها، بالها و گردنش کمی بلندتر از آن ، چشمانش کوچکتر و اغلب تیره تر، و همچنین اختلاف در رنگ پاها از صورتی روشن به زرد روشن و رنگ خاکستری سطح پشتی و بالهایش تیره تراز رنگ خاکستری سطح پشتی و بالهای کاکائی نقره به نظر می رسد.
زیستگاه این پرنده در جزایر شنی و صخره ای، سواحل رودخانه ای و مناطق پوشیده از بوته های گیاهی یافت می شوند و یا در حوزه فعالیت های انسانی در اسکله ها ، بنادر و دنبال عرشه کشتی ها دیده می شوند.
آنها به طور معمول بر روی زمین های مسطح و کم ارتفاع و نزدیک آب لانه سازی می کنند و به صورت گروهی مهاجرت می نمایند.
کاکایی خزری عموما ماهی خوار هستند ولی بسته به شرایط زیستی از رژیم های غذائی متنوعی استفاده می کنند. آنها گاهی به دنبال قایق های ماهیگیری برای گرفتن بقایای دور ریز امعا و احشای ماهیهای صید شده می باشند و گاهی درحوالی مناطقی که در آن فعالیتهای انسانی وجود دارد به دنبال تغذیه از پس ماندها دیده می شوند و در طول فصل زاد و ولد با شکار جوندگان و پرندگان کوچک غذای خود را تأمین می کنند.
یک کارشناس محیط زیست و حیات وحش با بیان اینکه 535 گونه پرنده در ایران دیده شده است ، گفت : این تعداد حدود یک سوم از پرنده های کل دنیا را تشکیل می دهد که در فصول پاییز و زمستان از سیبری و اروپا به ایران مهاجرت کرده و بیشتر در استان های شمالی کشور دیده می شوند.
علی امینیان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : حدود 65 درصد از پرندگان مهاجر را قو ، غاز ، اردک ، آبچلیک و کاکایی ها تشکیل می دهند.
وی با بیان اینکه در کشور حدود 600 سایت پرندگان وجود دارد ، اظهار داشت : از این تعداد تنها 105 زیستگاه که بیشتر حائز اهمیت است به ثبت بین‌المللی رسیده‌‌اند و بیشتر پرندگان مهاجری که برای زمستان‌گذرانی می‌آیند، در این زیستگاه‌ها ساکن می‌شوند.
امینیان به درآمد بالای گردشگری پرنده نگر در کشورهای دیگر اشاره کرد و بیان داشت: درآمد گردشگری پرنده‌نگر بسیار بیشتر از شکار است و کشورهای اروپایی به این واقعیت پی برده‌اند و تلاش خود را برای گسترش این صنعت به کار گرفته‌اند.
وی خاطرنشان کرد : تعداد طرفداران پرنده‌نگر در کشوری مانند انگلستان آنقدر زیاد است که برخی‌ها معتقدند طرفداران پرنده‌نگر در این کشور بیشتر از طرفداران فوتبال است.
به گفته این کارشناس محیط زیست و حیات وحش ، تقویت زیرساخت ها به همراه آموزش جهت ارتقای سطح دانش راهنماهای تورهای گردشگری می تواند گردشگران زیادی را برای دیدن پرندگان بومی و مهاجر به کشور بکشاند.
کارشناسان اکوتوریسم معتقدند که پرنده نگری در دنیا به عنوان یک تفریح سالم مطرح است به طوری که در کشورهای اروپایی از قدمتی بیش از 200 سال برخوردار می باشد.
یک شهروند تنکابنی که به حضور کاکایی ها در رودخانه چشمه کیله در فصل پاییز و زمستان عادت کرده است ، گفت : پرواز این پرندگان جلوه خاصی به این شهر می دهد و بسیاری از گردشگران که با این صحنه زیبا مواجه می شوند ، به عکاسی و ثبت تصاویر زیبای آن می پردازند.
پروانه همرنگ در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : باید از این ظرفیت که در سایر شهرهای همجوار کمتر دیده می شود در قالب تورهای گردشگری و سیاحتی استفاده شود و حضور این پرندگان را به فال نیک گرفت.
این شهروند با بیان اینکه تبلیغات رسانه ای برای شناساندن این قابلیت ها به هموطنان سایر استان ها و خارج از کشور بسیار موثر است ، تصریح کرد : باید با برگزاری جشنواره های بومی و محلی در کنار رودخانه چشمه کیله و دعوت از صدا و سیما و خبرگزاری ها برای پوشش رسانه ای آن ، این ظرفیت شناسانده شود.
یک کارشناس گردشگری ، پرنده‌نگری را قدرتمندترین بازوی صنعت اکوتوریسم در جهان دانست و افزود : پرنده نگری یکی از مشهورترین فعالیتهای تفرجی در کانادا و آمریکا است و تنها در آمریکا بیشتر از 48 میلیون نفر به پرنده نگری مشغول هستند.
پیمان میرچی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : در کانادا نیز روز به روز بر تعداد پرنده نگرها افزوده می شود و برآورد شده که بازدیدکنندگان حیات وحش در این کشور به طور متوسط 433 دلار یعنی روزانه 23 دلار خرج کنند.
وی با بیان اینکه ایستگاههای پمپ بنزین، کافی شاپها، رستوران‌ها ، فروشگاهها و خانه های محلی به طور مستقیم از حضور گردشگران طبیعت منتفع می شوند ،
خاطر نشان کرد : سرمایه اقتصادی کلان می تواند 300 شغل تمام وقت محلی را به طور غیر مستقیم و بیشتر از 200 شغل تمام وقت محلی را به صورت مستقیم حمایت کند.
وی یادآور شد : این صنعت در ایران بیش از توریسم خارجی می تواند موجب رونق گردشگری داخلی باشد چرا که هم اکنون نیز آمار برنامه های پرنده نگری در داخل کشور با سال‌های قبل قابل مقایسه نیست و وضعیت روبه رشدی را نشان می دهد.
رییس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان تنکابن در این باره گفت : بر اساس سرشماری سال 95 بیش از 7 هزار کاکایی از منطقه ولگا واقع در روسیه به رودخانه چشمه کیله مهاجرت کردند و احتمال می دهیم این رقم در سرشماری جدید افزایش یابد.
هادی منصور کیایی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : این پرندگان از امنیت بالایی در غرب مازندران برخلاف شرق استان برخوردار هستند و همین مسئله سبب شده که هر ساله بر تعداد آنها افزوده شود.
وی سهولت درتامین غذا و فاصله نزدیک بین رودخانه و دریا را از دیگر امتیازات رودخانه چشمه کیله برای کاکایی ها برشمرد و اظهار داشت : از آنجایی که این پرنده همه چیز خوار است ، نان دادن مردم به آنها هیچ تاثیری بر رژیم غذایی آنها نخواهد گذاشت.
منصور کیایی خاطرنشان کرد : به واسطه بیماری های مشترک بین انسان و پرندگان ، به افراد توصیه می شود در هنگام غذا دادن به کاکایی ها نهایت دقت را داشته باشند.
وی از شهروندان خواست تا در صورت بارش برف و سرمای شدید ، وحوش منطقه را از سرما محافظت نمایند.
رییس اداره میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی شهرستان های تنکابن و عباس آباد در این باره گفت : در مازندران چندین زیستگاه پرندگان بومی و مهاجر وجود دارد که یکی از آنها رودخانه چشمه کیله تنکابن است که بسیار منحصر به فرد بوده و باید از این ظرفیت در راستای تقویت گردشگری در منطقه استفاده نمود.
نادر سحر خیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : در سال گذشته برای نخستین بار جشنواره پرنده نگری در ساحل رودخانه چشمه کیله به همت فعالان محیط زیست برگزار شد که با استقبال خوبی مواجه گردید.
وی با بیان اینکه زیرساخت های اولیه برای جذب گردشگر در دو طرف رودخانه چشمه کیله فراهم شده است ، اظهار داشت : البته این زیرساخت ها که از ساحل تا پل کمربندی طراحی و اجرا شده ، قابلیت گسترش و بهتر شدن را دارد و سازمان گردشگری نیز آماده تخصیص اعتبار در این زمینه است.
سحر خیز خاطر نشان کرد : به دنبال ثبت ملی گردشگری پرنده نگری در رودخانه چشمه کیله هستیم و امیدواریم با تکمیل مدارک مورد نیاز به این مهم دست یابیم.
شهرستان 162 هزار نفری تنکابن در غرب مازندران واقع است.
خبرنگار: علیرضا پورعلم**انتشار دهنده: محسن حسن نیا
/1602/7513/
اجتماعي
گردشگري
پرنده نگري
كاكايي