مازندشورا: حضور عادی در جامعه و برخورداری از شرایط یکسان اجتماعی در زندگی روزمره در فضای عمومی شهری و برخوردهای مناسب اجتماعی کمترین حق یک فرد در جامعه است که بسیاری از نابینایان به دلیل نگاه غیرعادی و گاهی ترحم گونه مردم از این حضور محروم می شوند.
برغم پیشرفت ها ، در بسیاری موارد مردم و حتی والدین در نخستین برخورد با نابینایان ، یا نگاه ترحم گونه دارند و یا به اندازه ای متاثر می شوند که به جای یک برخورد عادی و القا کننده اعتماد بنفس به فرد نابینا ، از برقراری ارتباط با او سرباز می زنند .
با توجه به اینکه نهاد خانواده موثرترین نهاد در شکل دهی شخصیت فرد است برای فرد نابینا برخورد و واکنش این نهاد و اجتماع کارآیی های حیاتی دارند و به گفته کارشناسان آنچه شهروندان را برخوردار از حقوق شهروندی می کند بینایی نیست ، بلکه جامعه پذیری و حضور موثر در رفتار و کنشهای اجتماعی است .
طبق آمار رسمی سازمان بهزیستی 115 هزار نفر در کشور روشندل اند که از این تعداد چهارهزار و 800 نابینا در استان مازندران هستند .
**معلول نیستم ، محدودم/انتظار پذیرش در اجتماع به عنوان یک فرد عادی
عاطفه حیدرزاده بانوی مجرد نابینای 35 ساله اهل روستای لزیر شهرستان نور است که سابقه فعالیت در چندین مجله و نشریه محلی و استانی را در کارنامه خود دارد .
وی با ابراز رنج از اینکه سالهاست او را در خانواده ، ادارات و اجتماع معلول خوانده اند ، گفت : ما نابینایان فقط در زمینه بینایی محدود هستیم در حالی که عموم جامعه و حتی بسیاری از خانواده هایمان ما را معلول و فاقد توانایی میدانند .
حیدرزاده افزود : جای تعجب دارد که بسیاری از مسئولان در سازمان ها که باید روش صحیح برخورد و پذیرایی از افراد نابینا را ترویج کنند ، نگاهی معلول گونه را همچنان ترویج می دهند .
این بانوی نابینا اظهار کرد : متاسفانه با وجود فرهنگ سازی ها ، جامعه هنوز نابینایی را ضعف و عیب می پندارد و رفتاری تبعیض آمیز به آنها نسبت به دیگر مردم دارد.
وی ادامه داد : حتی در بنیادی ترین مسائل اجتماعی مانند ازدواج ، نابینایان دچار مشکلات متعددی هستند ، مسائلی همچون عدم پذیرش یک دختر یا پسر نابینا به عنوان همسر ، شوهر ، داماد و یا عروس که هنوز هم در اکثر خانواده ها دیده می شود .
این بانوی روشندل گفت : نگاه معلول گونه به نابینایان متاسفانه در بسیاری موارد در حد تنها همان نگاه و شاید ترحم و بعضی مواقع بی تفاوتی می ماند و هیچ اقدام شایسته ای در عمل برای ما که تصور محدودیت برایمان هست، انجام نمی شود.
حیدرزاده بیان کرد : هنوز جامعه و حتی مسئولان به این نتیجه نرسیدند که افراد به 'اصطلاح' معلول را به مانند یک شهروند پذیرا باشند و برایشان برنامه ریزی و به آنها احترام بگذارند .
وی که دارای مدرک لیسانس علوم تربیتی است و فقط 20 درصد بینایی دارد ، به مشکلات اشتغال نابینایان نیز اشاره کرد و ادامه داد: تاکنون در چندین آزمون استخدامی شرکت کرده ام ، اما هر بار با توجه به سهمیه محدود استخدامی برای معلولان و همچنین شرایطی چون نیروی بومی و معلول دستگاه، موفق نشده ام ، در حالیکه برخی مواقع افراد غیر بومی را پذیرش کرده اند.
حیدرزاده افزود : حتی هنوز پس از 35 سال زندگی در کنار اهالی روستا و شهر خود ، مرا به چشم معلولی که فاقد توانایی است می نگرند و با این وجود هم برای من و هم نوعان من ارزشی قائل نیستند .
این نابینای اهل شهرستان نور اظهار کرد : با وجود ایجاد پیاده روهای مخصوص نابینایان ، بسیاری از کاسبان و مغازه داران اجسام خود را بر سر راه و بر روی خطوط نابینایان قرار می دهند.
وی ادامه داد : ساخت و سازهای غیر اصولی ، تخلیه مصالحه ساختمانی در خیابان ، کندکاری های بدون علائم و مسائلی از این قبیل خطراتی را هم متوجه ما می کند و رعایت تمام اینها می تواند یک زندگی و رفت و آمد روزمره عادی مانند دیگر مردم را برای یک نابینا رقم بزند.
**گوشه نشینی معلولان محصول دیده نشدن در برنامه ریزی های کلان
باهره اسلامی 33 ساله از شهرستان نوشهر نیز که از بدو تولد نابینا بوده است ، گفت : امروز نابینایان و معلولین ما به دلیل طرد از جامعه بخاطر عدم برنامه ریزی و دیده و لحاظ نشدن در مبلمان شهری، سیستم آموزشی، فرهنگی و بسیاری زمینه های دیگر بیشترین آمار گوشه نشینی را دارند.
وی همچنین جایگاه نامطلوب نابینایان در نظام آموزشی کشور ، فقدان معلمان آموزش دیده برای نابینایان در مدارس ، عدم مناسب سازی کتابخانه ها برای افراد معلول را از دغدغه های مهم این قشر برشمرد .
اسلامی بیان کرد : آموزش برای خانواده ها جهت نحوه ارتباط با افراد نابینا، آموزش مهارت های زندگی به روشندلان و حتی همه معلولین جسمی و حرکتی از نواقص سیستم آموزشی است.
وی تجهیزات غیر استاندارد و بدون برنامه آموزشی معلولان جهت استفاده از این تجهیزات را دیگر مشکلات این قشر عنوان کرد وگفت: در میزان تجهیزات، خدمات و امکانات برای معلولان در شهرستان ها با پایتخت کشور نیز تفاوت و تبعیض زیادی وجود دارد.
این بانوی بیکار و دانشجوی دکتری روانشناسی بالینی از مسئولان خواست: برای اشتغال نابینایان برنامه ریزی کنند و راهکارهایی در سیاست گذاری های خود داشته باشند و در بحث اجرای سهمیه سه درصدی نابینایان در استخدام ها نیز با جدیت بیشتری وارد عمل شوند
به گفته معاون توانبخشی بهزیستی مازندران حدود چهار هزار و 500 نفر از روشندلان این استان دانش آموز و دانشجو هستند که نشان دهنده توانمندی و استعداد این قشر است.
عبدالرضا قلندری اشتغال را مهم ترین دغدغه معلولین بخصوص نابینایان عنوان کرد و افزود : تامین شغل ثابت هم از نظر مالی و هم از جهت بعد روانی می تواند برای این افراد بسیار تاثیر گذار باشد .
وی با اشاره به سهمیه 3 درصدی نابینایان در ردیف استخدام های ادارات دولتی گفت : این سهمیه توسط دستگاه ها رعایت نمی شود و بسیاری از دستگاه های اجرایی و ادارات، هم بستر مناسب برای فعالیت معلولان را ندارند و هم حضور این افراد را به عنوان نیروهای توانا نمی پذیرند .
معاون توانبخشی مازندران بیان کرد : اطلاعات درستی از میزان اشتغال نابینایان در استان وجود ندارد ، اما می توان گفت تعداد معلولانی که در استخدام دستگاه های اجرایی هستند از انگشتان دست نیز تجاوز نمی کند .
به گفته قلندری بسیاری از نابینایان به دلیل ناامیدی از نهادهای اجرایی و سازمانها حتی ارتباط با بهزیستی را نیز قطع کرده اند.
وی تاکید کرد : در کنار دغدغه اشتغال نابینایان ، آنچه هنوز نتوانسته ایم به شکل عادی مطرح کنیم ، پذیرش معلولین به عنوان بخشی از جامعه و یک شهروند معمولی است که مهمترین خواسته معلولان بشمار می رود.
قلندری بر پیشگیری از بروز معلولیت با آموزش و فرهنگ سازی تاکید کرد و گفت : در این راستا طرح غربالگری توسط بهزیستی اجرا می شود که سال گذشته برای بیش از 104 هزارنفر 3 تا 6 سال غربالگری اختلالات بینایی انجام شد و از این تعداد 2 هزار و 964 نفر دچار این اختلال تشخیص داده شدند .
خبرنگار : رضاغلامی **انتشار دهنده: محسن حسن نیا
/1899/7335

اجتماعي

نابينايان

دغدغه

مازندران