مازندشورا: تپه گردکوه ؛
محوطه تاریخی گردکوه در قسمت جنوب شرقی شهر قائمشهر در جاشیه غربی رودخانه سیاهرود و در محدوده ایی با نام سمنادشت واقع شده است . این محوطه از شمال به محدوده شهری ، از جنوب به روستاهای آبمال و فولادکلا ، از شرق به روستای ساروکلا و از غرب به محله های شهری جمنان و ترک محله قرار گرفته است .
به دلیل قرار گرفتن تپه ای مرتفع به نام گردکوه و مجاورت با جمنان ، مردم از محوطه تاریخی به عنوان ' گردکوه جمنان ' نیز نام می برند . این محوطه عظیم شامل سه تپه است که ارتفاع تپه های آن از 10 تا 30 متر متفاوت و مجموع وسعت ان 50 هکتار است .
محوطه باستانی تپه گردکوه اولین بار توسط موسی درویش روحانی در دهه 1350 شناسایی شد و ستوده نیز از این محوطه در سال های میانی 1350 بازدید کرد و در کتاب از ' آستارا تا استارباد ' در مورد آن توضیح کوتاهی داده است. یزدان نورانی در ' بررسی آثار تاریخی حد فاصل ساری تا بابلسر ' در سال 1369 از این محوطه بازدید به عمل آورد که اولین فعالیت علمی باستان شناسی بر روی این محوطه در سال 1387 بود که گمانه زنی برای تعیین حریم بخش شمالی محوطه صورت گرفت .
در پی این گمانه زنی که از فاصله 120 متری از عرصه اثر آغاز شد در 6 گمانه به ابعاد 1.5 در 1.5 متر و به فاصله 10 متر از یکدیگر ، آثاری از اوایل دوران اسلامی قرون میانه اسلامی ، شامل آجر فرش ، دیوار ، تنور و گور بدست آمد .
در سال 1388 ، گروهی از باستان شناسان سازمان میراث فرهنگی به سرپرستی عبدالمطالب شریفی و با همکاری سرلک و مهدی عابدینی به مدت 2 ماه کاوش باستان شناسی گسترده ایی در تپه بزرگ این محوطه انجام دادند. باتوجه به یافته های کاوش باستان شناسی در این محوطه از عصر اهن 2 تا دوره تیموری بدون وقفه سکونت داشته اندکه از یافته های مهم این کاوش دیوار خشتی عظیم با ارتفاع 25 متر مربوط به دوره عصر آهن 3 است که به اعتقاد سرپرست کاوش احتمالا محوطه گردکوه در عصر آهن قلعه عظیمی بوده است .
همچنین در حین کاوش 2 قبر مربوط به عصر آهن و 10 قبر مربوط به دوره اسلامی نیز یافت شد و بابررسی سطحی که در اطراف زمین های تپه انجام گرفت سفال هایی از دوره های مختلف تاریخی به دست آمده است .
تپه گردکوه در سال 1382 به شماره 8803 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است .
** کاوش مجدد تپه باستانی گردکوه نیازمند اعتبار
رئیس اداره میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری شهرستان قائمشهر در خصوص مشکلات پیش رو سایت موزه تپه گردکوه روز شنبه به خبرنگار ایرنا ، گفت : کاوش اولیه تپه باستانی گرد کوه در سال 89 آغاز شد و تا سال 90 ادامه داشت تا سایت موزه در این مکان احداث شود اما این کار به دلیل نبود اعتبار متوقف شد.
محسن باستانی با بیان اینکه در کاوش اولیه به صورت پلکانی به بنای های خشتی رسیده ایم ، افزود : بزرگترین خشت های نظامی شمال کشور در آن منطقه پیدا شده است .
وی بیان کرد : همچنین در یک کیلومتری این تپه و در باغ مجاور آن به یک تدفین دوره عصر آهن 3 برخورد کرده ایم .
برای کاوش اولیه حدود 80 میلیون ریال هزینه شده است .
رئیس اداره میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری شهرستان قائمشهر با اعلام اینکه این منطقه با وسعت بالا و مساحت 80 هکتار به دنبال دومین کاوش تا پایان سال جاری هستم ، بیان کرد : به دنبال آن هستیم تا این مکان ، هر چه سریعتر به یک مکان گردشگری تبدیل شود .
باستانی از اعتبارات ملی برای این طرح خبر داد و گفت : با تخصیص اعتبار و با تعامل میان این اداره و شهرداری می توانیم سایتی در شان مردم و مسافران فراهم کنیم .
وی با بیان اینکه مدیر کل میراث فرهنگی در جلسات مکرر اعلام کرد که این آمادگی وجود دارد تا با همکاری میراث فرهنگی و شهرداری در این مکان کار انجام شود ، بیان کرد : با راه اندازی این سایت ، سایت در اختیار شهرداری قرار بگیرد تا از این طریق شهرداری بتواند به درآمد زایی بپردازد.
رئیس اداره میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری شهرستان قائمشهر از تعامل خوب اداره میراث فرهنگی با شهرداری در راستای گردشگری خبر داد و گفت : سال گذشته از اعتبارات استانی 3 میلیارد تومان برای پارک جنگلی ، یک میلیارد تومان برای پارک سراج و 300 میلون تومان برای پارک سیاه رود در نظر گرفته شد که نشان دهنده تعامل طرفین است .
وی در خصوص هزینه برای کاوش مجدد گفت که این هزینه بستگی به نوع کار هر فصل دارد و در این راستا کارشناس مورد نظر با رفتن به ان منطقه باید براساس این راستا هزینه را برآورد کند.
سایت موزه به عنوان موزه با فضای باز به شمار می رود که همزمان با انجام کارهای کاووش و گودبرداری، آثار کشف شده در همان محل در معرض دید عموم قرار می گیرد.
** سایت موزه گردکوه ظرفیت خوبی برای جذب گردشگر است
عضو شورای اسلامی شهر قائمشهر اجرای سایت موزه گردکوه در این شهر منوط به همکاری فی مابین 2 دستگاه اجرایی شهرداری و میراث فرهنگی دانست.
ایمان پویامهر از تپه باستانی گردکوه به عنوان فضایی مناسب برای جذب گردشگر ذکر کرد و افزود : واقع شدن این تپه در جوار روخانه سیاهرود این مکان را به فضایی مناسب برای توریست و گردشگر تبدیل کرده است.
وی ادامه داد : واگذاری به بخش خصوصی و یا شهرداری تصمیم سالهای اخیر برای سرنوشت ایجاد سایت موزه گردکوه بود که تاکنون اجرایی نشده است.
این عضو شورای اسلامی قائمشهر اظهار داشت : با واگذاری این تپه به 2 بخش فوق می توان عملیات اجرایی در خصوص آن صورت بگیرد تا مردم این شهر و همچنین مسافران از موهب وجود این مکان بهره ببرند.
وی در تشریح مشکلاتی که در مسیر ایجاد این سایت موزه وجود دارد ، گفت : وجود فضای گلخانه شهرداری بلا استفاده در نزدیکی این تپه و تبدیل آن به پارک محله می تواند در ایجاد امنیت آن منطقه تاثیر داشته باشد.
در حال حاضر گلخانه 3 هزار متر مربعی شهرداری در نزدیکی تپه گردکوه به دلیل نبود نگهبان به پاتوقی برای اراذل و اوباش مبدل شده است که محیط را نیز ناامن کرده است.
پویامهر با ناکید براینکه فضای گردشگری با یک پارک محله ساده فرق می کند ، بیان کرد : وقتی تپه گردکوه به یک مکان نمونه گردشگری تبدیل شود آن سرمایه گذار علاوه بر ایجاد نگهبان می توانند کارهایی دیگری را انجام دهد.
خبرنگار : مونا معینی کوچکسرائی **انتشار دهنده: محسن حسن نیا
7334/1899

فرهنگي

موزه گردكوه

اعتبار

قائمشهر