بلدیه | در چند روز گذشته بیلبوردهای تهران برای چندین بار حاشیه‌ساز شده‌اند تا جایی که تصاویر بیلبوردها و تبلیغات جدید شهرداری تهران در شبکه‌های اجتماعی و برخی سایت‌ها دست به دست میشود. در این بیلبوردها، جملاتی با مضمون هشدارهای بهداشتی وآسیب‌های اجتماعی درمورد جامعه امریکا درج شده که توجه‌های بسیاری را جلب کرده؛ هشدارهایی مانند اینکه: در امریکا از هر ۵ نوزاد، ۲ نوزاد نامشروع به دنیا می‌آیند. یا این جمله که: از ۱۱۰ شهروند امریکا یک نفر در زندان است یا اطلاع‌رسانی در مورد اینکه در هر ۹ ثانیه یک زن امریکایی مورد ضرب و شتم قرار می‌گیرد.به گزارش خبرنگار بلدیه کاربران شبکه های اجتماعی نیز با هشتگ #بنر_پیشنهادی_برای_شهردار_تهران آسیب های اجتماعی و اقتصادی شهر را به مدیریت شهری یادآوری کرده اند . در یکی از پیشنهادات به شهرداری تهران آمده است : آیا میدانستید8 شهر آمریکا جز«50 شهربرتردنیا»هستند و تهران در لیست بدترین شهر جهان از نظر کیفیت زندگی 28 است؟
این نخستین بار نیست که بیلبوردهای شهری تهران برای مسوولان شهرداری دردسرساز شده است پیش از این نیز برخی تبلیغات ضدامریکایی و در راستای تخریب توافق هسته‌ای و مذاکرات ایران با ١+٥ با انتقادهای بسیاری رو به رو شده بود. مواردی دیگر چون تبلیغات تشویق مردم به افزایش جمعیت، کمپین سلامت و مبارزه با ایدز و طرح نگارخانه‌ای به وسعت یک شهر هم قابل ذکر است.
درگزارشی که روزنامه ایران از بنرهای تازه تبلیغاتی شهردار تهران نوشته است «عبدالمقیم ناصحی» رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر با گرایش اصولگرایی در قامت منتقدی جدی از ضرورت تذکر شورا به رئیس سازمان زیباسازی تهران خبر می‌دهد و از سوی دیگر مجتبی شاکری اصولگرا که عضو شورای تأیید کننده محتوای بیلبوردهای شهری است تمام قد از آن دفاع می‌کند.
ناصحی در رابطه با دلیل اجرای چنین طرحی گفت: هرچه در رابطه با عدم هماهنگی دولت امریکا با ملتش سخن بگوییم انصافاً کم گفته‌ایم. در جریان این مطلب باشید که دولت امریکا و ملتش از هم جدا هستند. ما روی سخنمان با دولت امریکاست که این همه جنایت در حق ملت ما انجام داده است. در حقیقت مجریان خواسته‌اند خشمی که از عملکرد دولت امریکا دارند را با این بیلبوردها بیان کنند. در آستانه روز قدس که می‌دانیم این غده سرطانی- اسرائیل- را امریکا در بین کشورهای اسلامی کاشته است وسرزمین فلسطین را گرفته است و می‌خواستند در آستانه این روز به مردم بگویند که مسلمانان فلسطین در معرض و چنگال صهیونیست‌ها گرفتار شده‌اند و مسبب همه این‌ها امریکاست.
درپاسخ به این سؤال که آیا بهتر نبود شهرداری در عوض این طرح، به آسیب‌های اجتماعی توجه بیشتری می‌کرد گفت: ممکن است محتوای نوشته این بیلبوردها واقعیت داشته باشند، اما اینکه، این‌ها را به تصویر بکشیم در عرصه بیلبوردها و پل‌ها و در معرض دید عموم قراردهیم در حالی که خودمان دچار مشکلات و آسیب‌های اجتماعی هستیم؛ بحث اعتیاد کودکان، اعتیاد و.... مطرح است، جای تأمل دارد. رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر ادامه داد: من می‌پذیرم اگر در رابطه با مسائل عدیده و آسیب‌های اجتماعی خودمان، بیلبوردها، مسائلی را مطرح و در این خصوص به مردم هشدار دهند و اطلاع‌رسانی کنند تا کمکی به رفع آسیب‌های اجتماعی شود، اقدام مفید‌تری است.
ناصحی گفت: قطعاً در این زمینه به سازمان زیباسازی تذکر می‌دهم و باید روی محتوای این شعارها نظارت بهتری شود.
مجتبی شاکری دیگر عضو کمیسیون فرهنگی شورای شهر و عضو کمیته تأیید شعارهای سازمان زیباسازی با اعلام اینکه این شعارها حاصل یک کمپین است، گفت: من سه‌شنبه آلبوم این آثار را دیدم و پیام‌ها نسبتاًقابل قبول بود. وی در برابر این انتقاد مطرح شده که آیا بهتر نبود شهرداری به جای چنین اقدامی به آسیب‌های اجتماعی توجه کند افزود: آسیب‌های اجتماعی سر جای خود، اطلاع‌رسانی هم سرجای خود. آنها حقوق بشر را رعایت نمی‌کنند و از ما ایراد می‌گیرند و مجموع زندانیان آنها به نسبت جمعیت 5 برابر ماست. ما نمی‌گوییم وضع آسیب‌ها در کشور ما خوب است در کشور ما هم بد است اما هرچیز جای خود. ما می‌گوییم شمایی که ادعا می‌کنید ما محکومیم خود شما وضع بدتری دارید اما صدایش را در نمی‌آورید ما صدایش را در می‌آوریم.
شاکری در برابر این پرسش که نفع چنین اقدامی چیست؟ گفت: مردم ما باید بدانند امریکایی که خود فضای مجازی را اداره می‌کند و حقوق ما را به خاطر حقوق بشر نمی‌دهد خود حقوق بشر را رعایت نمی‌کند، آنها اعدام قاچاقچیان ما را محکوم می‌کنند در حالی که این از نظر ما خوب است و جزئی از قانون ماست، آنچه آنها درست می‌دانند ما نمی‌دانیم و بالعکس. وی در برابر این پرسش که شعار محبوب وی در میان این شعارها چه بود؟ گفت: این کارها به قوت کارهای اوج و دموکراسی امریکایی نبود. من آن کارها را بیشتر می‌پسندیدم اما آن طرحی که اوباما به جای دست دادن اسلحه به دست بود بیشتر از همه دوست داشتم.
اما عیسی علیزاده مدیرعامل سازمان زیباسازی شهر تهران در توضیحی کوتاه به روزنامه شرق در باره این بنرها گفت: ششم تا ١٢ تیرماه، به نام هفته حقوق بشر آمریکایی نام‌گذاری شده است و بیلبوردهایی که در سطح شهر با مفاهیمی مرتبط با حقوق بشر در آمریکا نصب شده با همین محوریت بوده است. در این نوشته‌ها و مفاهیم به برخی از نمونه‌های رعایت‌کردن و رعایت‌نکردن حقوق بشر درباره مردم آمریکا از سوی حاکمانشان و حقوق بشری که درباره مردم دیگر کشورهای جهان اعمال میشود، اشاره شده است.وی در پاسخ به این سؤال که این بیلبوردها هم‌زمان با نزدیکی به روز قدس بوده و به شکل چشمگیری تعداد تابلوهای مرتبط با اسرائیل نسبت به آمریکا کم شده است، گفت: این‌طور نیست و تابلوهای مرتبط با روز قدس در سطح شهر و مسیرهای راهپیمایی مثل هر سال نصب شده است.
اقبال شاکری یکی از اعضای اصولگرای شورای شهر تهران نیز در گفت‌وگو با «شهروند» گفت که نصب این بیلبوردها «یک کار ملی است و به هیچ‌وجه سیاسی‌کاری» نیست و با منافع کشور سروکار دارد.
شاکری از اینکه این بیلبوردها با واکنش منفی بخشی از جامعه مواجه شده، متعجب است و می‌گوید هدف اصلی از این کار این بوده که به مسئولان و مردم یادآوری شود که در مراودات و معامله و مذاکره با آمریکا «حواسشان جمع باشد» که با چه حکومتی مواجه‌اند. او این بنرها را «بازخوانی رفتارهای یک حکومت زورگوی قلدرمآب» می‌داند که در چند دهه اخیر رفتارهایش در تضاد با منافع مردم ایران بوده است و بر همین اساس «باید حواسمان باشد که در معاهدات با آمریکا حقوق ملت پایمال نشود.»
او دلیل دوم نصب این بنرها روی بیلبوردهای تهران را نزدیکی به روز قدس دانست چرا که آمریکا بزرگترین حامی اسراییل است و به این کشور بودجه می‌دهد و اجازه نمی‌دهد در مجامع بین‌المللی هیچ قطعنامه‌ای علیه اسراییل صادر شود.
شاکری در پاسخ به اینکه «وضعیت تولد نوزادان آمریکایی چگونه به شناساندن دولت زورگوی آمریکا منجر میشود؟» می‌گوید این نوع اطلاعات هم «جنبه دیگری» از کار را نشان می‌دهد چون به اعتقاد او «فرهنگی که در درون خود انواع مصیبت‌ها را دارد، نمی‌تواند پیام دوستی برای دیگر کشورها داشته باشد» و همچنین نشان می‌دهد «کشورها باید به توانمندی و نیروهای خود اتکا کنند.»
این عضو اصولگرای شورای شهر تهران معتقد است وقتی آمریکا تمام راه‌های زندگی مردم ایران را بسته و در سیستم‌های بانکی سنگ‌اندازی می‌کند «بالاخره ما هم باید دادی و فریادی بزنیم» و نمی‌توان سکوت کرد. به اعتقاد او هدف این بنرها بیش از اینکه نشان دادن «مفاسد و معایب» جامعه آمریکا باشد این است که نشان دهد دولت آمریکا چگونه منافع مردم ایران را با رفتارهای خود به خطر انداخته است.
اما چرا جامعه پیام مورد هدف طراحان این بنرها را درک نکرده است و اتفاقا با واکنش منفی آنها مواجه شده است؟ غلامرضا علیزاده، جامعه‌شناس و مدرس دانشگاه این موضوع را وابسته به عوامل متعددی می‌داند. به عقیده او بخشی از عوامل موثر در واکنش منفی جامعه به این‌گونه شعارهای تبلیغاتی «عوامل نزدیک» هستند و آنچه به‌عنوان یک عامل زیربنایی در انتقال مفهوم «اثر جدلی و معکوس» دارد از نظر جامعه‌شناسی ارتباطات «کاهش اعتماد اجتماعی به منبع پیام» است.
به گزارش بلدیه علیزاده با اشاره به موضوع می‌گوید: «یکی از عواملی که باعث میشود نبود اعتماد به منبع خبر به صورت واگیر اجتماعی در لایه‌های مختلف تسری پیدا کند، این است که اصولا جامعه زمانی که با نارسایی‌ها مواجه است، انتظار دارد مسائل درون جغرافیایی به وسیله مسئولان مطرح و برای آنها راهبرد اجرایی ارایه شود.»
به عقیده این جامعه‌شناس این نوع پیام‌ها از دید مردم «فرار به جلو و فرافکنی» تلقی میشود چون مردم به این نتیجه می‌رسند که برای «پوشش مسائل جامعه و لاپوشانی کردن مشکلات جامعه از مسائل کشورهای دیگر استفاده میشود و جنبه‌های منفی آن کشورها برجسته میشود و این‌طور القا میشود که فقط ما نیستیم که مشکل داریم و همه جهان مشکل دارند.»
او این گزاره که «همه جای جهان مشکل دارند» را گزاره درستی می‌داند اما معتقد است مردم انتظار دارند هزینه‌هایی که برای شعار و بنر میشود «راهکاری برای جامعه خودی داشته باشد و برای مشکلاتی مانند بیکاری، اعتیاد، طلاق، آلودگی، ترافیک و سایر پدیده‌ها راهکاری در آنها ارایه شود.»
این جامعه‌شناس همچنین معتقد است در این بیلبوردها و بنرها «مسأله غیرواقعی گفته نمی‌شود اما به این دلیل مردم به آن واکنش منفی نشان می‌دهند چون دانستن آنها مشکلی از مردم حل نمی‌کند» ضمن اینکه گفتن این پیام‌ها با اینکه «با حسن نیت همراه است اثر عکس دارد.» به گفته علیزاده در جامعه‌شناسی ارتباطات اجتماعی «هرگاه جامعه‌ای مورد یورش قرار گیرد نوعی هم‌حسی در جوامع دیگر ایجاد می‌کند، درست مانند نقش منفی فیلم‌ها که حتی اگر به او ظلم شود مردم با او احساس همدردی می‌کنند.»
او همچنین می‌گوید مردم در مقابل این نوع شعارها و اطلاعات دست به مقایسه می‌زنند و در این‌باره فکر می‌کنند که «چرا سالانه هزاران نفر از تحصیلکردگان کشور که هزینه بسیاری برای آنها شده از کشور خارج می‌شوند و این خروج میلیاردها دلار به کشور صدمه می‌زند و مقصد اغلب این افراد هم آمریکا است؟» به گفته علیزاده برخی شعارها با «این واقعیت‌ها تضاد و تزاحم» دارد که باعث میشود خروجی آنها آن‌گونه نباشد که طراحان آن انتظار دارند.
این مدرس دانشگاه همچنین این موضوع را اضافه می‌کند که «مباحث تبلیغی و ترویجی و ارتباطات کلامی تکنیک‌ها و فنونی دارد و برای تأثیر باید کلمات با مهارت کنار هم چیده شوند؛ ضمن اینکه گیرندگان پیام هم باید مشخص شوند و لایه‌های مختلف درآمدی، اجتماعی و سنی آنها مشخص شود.»
علیزاده یکی دیگر از عوامل بی‌اعتمادی به منبع پیام را «رفتارهای گذشته منبع پیام» می‌داند و معتقد است با اینکه شهرداری کارهای بزرگی انجام داده اما مردم انتظار دارند شهرداری به مشکلات خود آنها بپردازد و ارتباطش با لایه‌های اجتماعی مختلف افزایش پیدا کند.»