مازندشورا: اسکندر مؤمنی در آئین تکریم و معارفه استاندار خوزستان اعلام کرد؛ «مبناست که با کمک نمایندگان، تثبیت مدیریت شهرداری افزایش یابد، الان می‌بینیم شهردارانی را که شورای شهر انتخاب می‌کنند بلافاصله جابجایش می‌کنند و ما شرایطی را داریم که در شهرهایی طی چهار سال، چهار شهردار تغییر داده، حال سرپرست‌ها، بماند. این درحالی است که کمترین زمانی را که متخصصان برای تثبیت مدیریت کسی که بتواند شهر را اداره کند، میانگین چهار سال تعیین کردند، بنا داریم با کمک نمایندگان مجلس، شهرداران به طور مستقیم توسط مردم انتخاب شوند و یا اینکه جابجا کردن بعد از تثبیت به سادگی نباشد تا شاهد نباشیم که شهرداران به سادگی جابجا شوند؛ این در حالیست که خود اعضای شورای شهر او را انتخاب کرده‌اند، این با هیچ علم و اصول مدیریتی هماهنگ نیست چراکه ثبات در کار یکی از زمینه‌های پیشرفت است.»
پیش از این نیز در سنوات گذشته انتخاب شهردار تهران توسط مردم مطرح شده بود که طرح این موضوع به نتیجه مشخصی نرسیده بود، اما در روزهای اخیر با طرح این مسئله از سوی وزیر کشور واکنش‌‌ها و اظهارنظرهای مختلفی از سوی اعضای شورای شهرها به ویژه اعضای شورای شهر تهران و نمایندگان مجلس مطرح شده است.
«علی اصغر قائمی» عضو شورای شهر تهران در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا درباره اظهارات وزارت کشور درباره انتخاب شهردار توسط مردم گفت: اگر قرار است از این روند در انتخاب شهرداران استفاده شود، باید قانون اصلاح شود. براساس قانون فعلی انتخاب شهردار برعهده شورا است. پیشنهادی که وجود دارد این است که شهردار توسط مردم انتخاب شود، در بسیاری از شهرهای دنیا هم روند همین‌گونه است.
وی درباره مزایا و معایب انتخاب شهردار توسط مردم ادامه داد: این کار یک سری مزایا دارد و حتما می‌تواند یک سری محدودیت‌ها را برای اعضای شوراهایی که با این قانون بخواهند کار کنند ایجاد کند. طبیعتا اگر بناست این قانون در مجلس مصوب شود حتما باید مزایا، معایب و اشکالاتی که دارد با هم مقایسه شود و اگر مزایا بر معایب بیشتر بود این قانون را تصویب کنند.
با انتخاب شهردار توسط مردم از فضاهای بسته‌ای که برای انتخاب شهرداران وجود دارد، رها می‌شویم
این عضو شورای شهر تهران با تاکید براینکه با پیشنهاد وزیر کشور مبنی بر انتخاب شهردار توسط مردم موافق است، تصریح کرد: من شخصا به عنوان یک عضو شورای شهر تهران با این پیشنهاد موافق هستم. اما من نقشی در این تصمیم‌گیری ندارم. مردم از این روش تکلیف‌شان روشن خواهد شد، بالاخره فردی که قصد دارد شهردار شود یک سلسله نگرش‌ها و تجارب دارد و سابقه‌ای دارد اگر بناست به عنوان شهردار انتخاب شود خود را در معرض انتخاب همه مردم قرار می‌دهد و به نظر می‌رسد با این روش از این فضاهای بسته، تنگ و تاریک که برای انتخاب شهردار وجود دارد، رها می‌شویم.
قائمی تاکید کرد: ۲۱ نفر در شورای شهر تهران برای ۱۰ میلیون نفر یک چنین تصمیم سنگینی را می‌گیرند که در این دوره خاص هم متاسفانه آثار آن را می‌بینیم، اما این موضوع وابسته به تصمیم مجلس خواهد بود.
اگرچه در بسیاری از شهرهای بزرگ دنیا انتخاب شهردار توسط مردم است و برخی از اعضای شورای شهر تهران نیز معتقدند که اگر شهرداران مستقیم توسط مردم انتخاب شوند، می‌تواند ویژگی‌های برجسته‌ای داشته باشد. در آن صورت، مردم شهر، حق تصمیم و حق انتخاب خواهند داشت و احساس می‌کنند اگر شهرداری آمد، کسی است که خودشان انتخاب کرده‌اند و خودشان او را شایسته‌تر از دیگران دیده‌اند. اما برخی از اعضای شورای شهر تهران مانند پرویز سروری نیز معتقد است که انتخاب اعضای شورا توسط مردم باعث کاهش اختیارات شورا شده و نظارت اعضای شورا بر شهرداری را کاهش می‌دهد.
انتخاب شهردار توسط مردم اختیارات شوراها را کاهش می‌دهد
در این رابطه «علیرضا نادعلی» سخنگوی شورای شهر تهران در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا گفت: من به صورت کلی با توسعه حقوق شوراهای اسلامی شهر و روستا موافق هستم احساس می‌کنم با این روش مردم‌سالاری دینی بیشتر محقق می‌شود و این یکی از مبانی مهم انقلاب اسلامی است. هر چقدر دست و بال و حوزه اختیار شوراها کاملا باز باشد و انتخاب شهردار هم که یکی از شئون آن است کماکان در دست شورا باشد، حتما بهتر خواهد بود.
وی ادامه داد: اما تجربیاتی در برخی از ادوار داریم که متاسفانه برخوردهایی با شهرداران می‌شود و عدد کمی از اعضای برخی از شوراها با نگاه‌های سیاسی، جریانی و نگاه‌هایی که گاهی اوقات پیروی از یک سری منافع گروهی و… دارد متاسفانه منفعت کلی و کلان یک شهر را دستخوش تغییر و دستخوش تهدید می‌کنند، به نظر من اگر قرار است اعضای شورای شهر به این صورت رفتار کنند و اینطور باشد چنانچه با رای مردم شهردار انتخاب شود شاید کمتر این خلل‌ها ایجاد شود.
سخنگوی شورای شهر تهران خاطرنشان کرد: ما توجه به شوراها را باید از وزارت کشور و مجلس در بحث قانون‌گذاری طلب کنیم در عین حال رفتار اعضای شورا که من هم یکی از اعضای شوراها هستم در استفاده از این کارکردها و امکاناتی که در دست‌مان است در اثبات این که این موضوعات درست است یا نادرست تاثیر می‌گذارد. متاسفانه برخی از مصادیق آن را داریم که گاهی اوقات این فکر را به ذهن می‌اندازد که شاید اگر مردم انتخاب کنند کار درستی باشد. البته معتقدم با این کار اختیارات شورا محدود می‌شود و نمی‌تواند نظارت کافی برعملکرد شهردار داشته باشد.
براساس نظرسنجی که شهرداری تهران از شهروندان تهرانی در مرداد ۱۴۰۰ انجام داد و در زمستان ۱۴۰۰ با عنوان «مسائل شهر و انتخاب شهردار از نگاه شهروندان و صاحب نظران» منتشر شده نشان می‌دهد که معیارهای انتخاب شهردار توسط مردم با شوراها تفاوت زیادی دارد و به ویژه در تهران شهروندان به شهرداری با سابقه سیاسی علاقه‌ای ندارند اما همانطور که گفته شد در حال حاضر براساس قانون، شهرداران باید توسط شوراهای اسلامی شهرها و روستاها انتخاب شده و چنانچه مردم بخواهند شهرداران را انتخاب کنند باید قانونی در این زمینه در مجلس شورای اسلامی مصوب شود و این درحالی است که نمایندگان مجلس معتقدند که موضوع انتخاب شهردار از طریق مردم صرفا در حد یک پیشنهاد بوده و چنین موضوعی نه در صحن مجلس و نه در کمیسیون‌ها مطرح نشده است.
مردم اعضای شورا را با هوشیاری انتخاب کنند تا مشکلی در انتخاب شهردار ایجاد نشود
«ولی‌الله بیاتی» سخنگوی کمیسیون شوراها در مجلس درباره مزایا و معایب طرح پیشنهادی وزیر کشور در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا گفت: من ۴ سال رییس کلانشهر شورای شهر قم بودم، از مهم‌ترین وظایف شوراها انتخاب شهردار، تصویب بودجه و نظارت بر عملکرد شهرداری است. اگر شهردار به‌طور مستقیم توسط مردم انتخاب شود، ممکن است این روند نقص‌هایی داشته باشد. به‌عنوان مثال، اگر مردم شهردار را انتخاب کنند اما شورا شهردار را استیضاح کند، این مسئله ممکن است مشکلاتی را به وجود آورد چراکه نمی‌توانیم دوباره انتخابات برای انتخاب شهردار برگزار کنیم.
وی ادامه داد: نکته دیگر این است که اگر اختیار شوراها محدود شود عملا کاری برای انجام دادن ندارد، چراکه وقتی شهردار به انتخاب مردم باشد از شورا حرف‌شنوی ندارد و دیگر نیازی به توجه به نظرات شورا نخواهد داشت، چون شورا ابزار نظارتی خود را از دست می‌دهد.
سخنگوی کمیسیون شوراها و در مجلس گفت: این موضوع نه در کمیسیون و نه در صحن علنی مطرح نشده است و این نظر و پیشنهاد شخصی خودشان است.انتخاب شهردار توسط شورا براساس قانون انجام می‌شود، اگر قرار بر تغییر در این روند باشد، باید قانون به‌طور جدی در این زمینه تغییر کند و این تغییرات بر اساس مبنای قانونی صورت گیرد.
بیاتی در پاسخ به این سوال که یکی از دلایل دفاع از انتخاب شورا توسط مردم، جلوگیری از حزبی و سیاسی شدن شوراهاست که منجر به این می‌شود، موضوعات سیاسی بر موضوعات اجتماعی و شهر چیره شود و مشکلاتی را ایجاد کند، نظر شما در این خصوص چیست؟ گفت: باید سازوکار نظارتی را تقویت کنیم و اعضای شورا را در خصوص وظایفشان توجیه کنیم. این اشکال به شهردار برنمی‌گردد، بلکه به اعضای شورا برمی‌گردد که اطلاعات کافی درباره مدیریت شهری ندارند. فرد عضو شورا می‌شود در صورتی که نمی‌داند در شهرداری چه خبر است، باید نظارت بر عملکرد شورای شهر و شهرداری تقویت شود، نه اینکه به‌دلیل مشکلات، شهردار به‌طور مستقیم از سوی مردم انتخاب شود.
وی با بیان اینکه ۱۲۱ عضو شورا و شهرداری و دهیاری داریم، گفت: با وجود این حجم بالا میزان تخلفات بسیار کم است. موضوعات زیادی در این زمینه وجود دارد که با انتخاب مستقیم شهردار توسط مردم مشکلات اضافه خواهد شد. به‌هرحال، مردم باید با آگاهی و هوشیاری اعضای شورای شهر را انتخاب کنند نمی‌توانیم بگوییم که هم مردم اشتباه کنند و هم شورا کار درست را انجام دهد. مردم باید برای انتخاب اعضای شورای شهر معیارهایی داشته باشند و اعضا را درست انتخاب کنند تا آن‌ها شهردار را انتخاب کرده و نظارت مؤثری بر شهرداری وجود داشته باشد.