مازندشورا: به گزارش خبرنگار ایرنا ،مراتع استان مازندران در مناطق قشلاقی به دلیل توسعه فعالیت های کشاورزی برای تولیدات زراعی و باغی که بنابر اظهارات کارشناسان کشاورزی ،توجیه اقتصادی بهتری نسبت به تولید علوفه دارد، سبب شد تا دامداران با کمبود شدید چراگاه در دشت و جلگه استان روبرو شوند.
از طرفی همچنین تغییر در زمان کشت و کار کشاورزی نیز سبب شد تا زمین هایی که به عنوان چراگاه آزاد دام استفاده می شده است ، زودتر از سال های گذشته از دسترس دامداران سنتی خارج و آنان به شدت با کمبود علوفه مواجه شوند و به ناچار مدت زمان بیشتری از روزهای سال را با تغذیه دستی از دام خود نگهداری می کنند.
استان مازندران 460هزار هکتار زمین های زراعی و باغی دارد که 230هزار هکتار آن به عنوان زمین های شالیزاری است و بخشی از این زمین ها در فصول غیر زراعی تحت عنوان چراگاه دام و تولید علوفه استفاده می شده است ،اما از چند سال گذشته با توسعه کشت های دوم برنج ،کلزا ،توت فرنگی و برخی از تولیدات باغی ،زمین ها از دسترس چراگاه آزاد دام خارج شده است.
بر اساس آمار سازمان جهاد کشاورزی مازندران ،از 230 هزار هکتار زمین های شالیزاری استان در سال زراعی گذشته حدود 100هزار هکتار آن زیر کشت دوم برنج به صورت نشا مجدد و یا پرورش ساقه شالی ( رتون ) رفته است.
همچنین کشت دانه روغنی کلزا و سویا و توت فرنگی در استان مازندران در سال های اخیر به بیش از 25هزار هکتار رسیده است.
توسعه باغ های مرکبات و سیاه ریشه و همچنین توجه به باغداری در زمین های شیب دار استان مازندران نیز سبب شد تا کمبود زمین برای چراگاه آزاد دام بیشتر شود.
بر اساس آمار سازمان جهاد کشاورزی مازندران حدود هفت میلیون واحد دامی در قالب 10 هزارو 500واحد دامپروری صنعتی و سنتی وجود دارد که فقط 500واحد آن صنعتی است و مابقی به صورت دامداری سنتی فعالیت می کنند.
سالانه 570 هزار تن شیر خام، معادل حدود شش درصد تولید کشور و 63هزار تن گوشت قرمز معادل حدود هشت درصد تولید کشور در استان مازندران تولید می شود.
علیرضا عطایی نژاد معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی مازندران دراین خصوص ضمن تایید مشکلات دامداران سنتی در کمبود زمین های چراگاه آزاد به خبرنگار ایرنا گفت: گسترش کشت دوم زراعی از جمله برنج، کلزا، سبزیجات و توت فرنگی که توجیه اقتصادی بهتری نسبت به علوفه دارد، سبب شد تا دامداران در تولید علوفه و پیدا کردن چراگاه آزاد با مشکل مواجه شوند.
وی با اشاره به اینکه امروز زمین برای چرای آزاد دام در دشت و جلگه های استان مازندران کم شده است، اظهار داشت: کمبود علوفه موجب افزایش مصرف نهاده های دامی از جمله سبوس شده است.
معاون جهاد کشاورزی مازندران به کمبود سالانه حدود 900هزار تن علوفه دامی در استان اشاره کرد و گفت: امروز بخش زیادی از علوفه خارج از استان وارد می شود.
وی کم تحرکی دام را از دیگر مشکلات جدی دامداران مازندران برشمرد و اظهار داشت : بالا بودن درصد رطوبت در استان نیز شرائط تولید و نگهداری علوفه سیلویی در استان را تا حدود زیادی غیر ممکن کرده است.
وی ادامه داد: کپک خردگی علوفه و ایجاد مسمومیت برای دام از مشکلات دامداران در تولید و نگهداری علوفه صنعتی و سیلویی در استان مازندران است.
عطایی نژاد با بیان اینکه از سه سال گذشته شالیکاران برای انجام کشت دوم حدود 40 روز زودتر از موعد مقرر نشا کاری را انجام می دهند، گفت: بیشترین علوفه در چراگاه های آزاد در زمین های استان مازندران مربوط به اردیبهشت است ،اما دامداران با کمبود زمین چرای آزاد مواجه هستند.
وی با بیان اینکه کشاورزان زراعت محصولاتی را که بیشتر توجیه اقتصادی داشته و درآمد بیشتری برای آنان دارد را مورد توجه قرار می دهند، گفت: از آنجاییکه مرتع در عرصه های طبیعی که از اهمیت خاصی به لحاظ زیست محیطی دارد، با محدودیت های مواجه است که باید بر اساس قواعد و مقررات ظرفیت و زمان منابع طبیعی دام ها روانه مراتع ییلاقی شوند.
یکی از دامداران بابل که حدود 200راس گوسفند در اختیار دارد ، گفت: به علت کمبود زمین برای چرای آزاد دام ناچاریم دام های خود را به صورت دستی تعلیف کنیم که این امر هزینه نگهداری را برای ما بالا برده است.
کریم شالچی با اشاره به اینکه در گذشته ،از شهریور ماه تا آذر و از اواخر بهمن تا پایان اردیبهشت زمین های زیادی برای چرای دام در مناطق قشلاقی وجود داشته است، گفت: امروز بیشتر این زمین ها زیر کشت محصولات زراعی و باغی می رود.
وی گفت: حتی حریم جاده های اصلی و فرعی استان مازندران که به عنوان چرای آزاد دام استفاده می شده است، امروز از بین رفته و یا زیر کشت محصولات زراعی نظیر سبزیجات می رود.
رئیس اداره مراتع اداره کل منابع طبیعی مازندران منطقه ساری گفت : جلو افتادن یک ماه نشا کاری برنج و گسترش کشت دوم در زمین های شالیزاری، دامداران را در اواخر زمستان و اوایل بهار به شدت با کمبود فضای چراگاهی در مناطق میانبند و جلگه ای مواجه کرده است.
عنایت رجب زاده با اشاره به اینکه 13 هزار و 500 خانوار بهره بردار دام متکی به مراتع با 600 هزار واحد دامی در این منطقه هستند، تصریح کرد: باید نسبت به ورود زود هنگام و مازاد بر پروانه دام به مراتع خودداری شود.
وی زمان ورود دام به مناطق میان بند در فصل بهار را اول اردیبهشت اعلام کرد و گفت: زمان ورود دام به مناطق ییلاقی فصل تابستان نیز از 15 خرداد است.
وی با بیان اینکه حداکثر چرای دام در مرتع 90 تا 100 روزه است، خاطر نشان کرد: یگان حفاظت اداره کل منابع طبیعی با هر گونه بی توجهی دامداران نسبت به ورود زودهنگام و دام مازاد بر پروانه دام به مراتع برخورد می کند.
رجب زاده با بیان اینکه حدود یک میلیون و 200 هزار واحد دامی در حوزه منابع طبیعی مازندران منطقه ساری وجود دارد، تصریح کرد: هر چند وضعیت فعلی مراتع به دلیل بارندگی مناسب در فصل بهار، مطلوب است، اما رعایت قوانین و مقررات زمان ورود و خروج و دام دارای پروانه ضروری است.
رئیس اداره مراتع اداره کل منابع طبیعی مازندران منطقه ساری گفت: از 387 هزارو 870 هکتار مراتع این حوزه ،حدود 85 تا 90 درصد آن در منطقه ییلاقی و 20 هزار هکتار در منطقه میان بندقرار دارد.
وی بیان داشت: 20 هزار هکتار از مراتع حوزه منابع طبیعی مازندران منطقه ساری در قالب چرای دام در قشلاق وجود دارد که عمده آن در شبه جزیره میانکاله است.
استان مازندران دارای 2 اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری ساری و نوشهر است.
خبرنگار: سید رضا هاشمی کروئی ** انتشار دهنده: سید محسن حسن نیا
/1899/6990