از آیین مجمع‌گذاری برای پذیرایی از عزاداران تا جوشی‌خوانی در سوگ حسینی(ع)

مازندشورا: نوای محرم که به گوش می‌رسد، جامه سیاه عزاداران، پیکرشان را فرا می‌گیرد، تا نمایانگر اندوهی باشد که پس از گذشت هزار و 300 سال هم‌چنان دل‌ها را می‌فشارد، اندوهی که هنوز هم زمین و زمان از یادش به ناله برمی‌خیزند.

مازندشورا:به گزارش خبرگزاری فارس از شهرستان ساری، با فرا رسیدن ماه محرم سنت‌های دیرینه مردمان استان مازندران نیز رخ می‌نماید، آیین‌هایی که شاید قدمت آن به صدها سال قبل برگردد و خاطرات مردم کهن این استان را از نو زنده کند.

برخی از این آیین‌ها همچنان پُررنگ است و از گذشته تاکنون همواره در بین مردم شهر و روستا می‌درخشد، رسوماتی که از ریش‌سفیدان به جوانان منتقل شده‌ است و امروز نیز با همتی دوچندان اجرا می‌شود.

برگزاری عزای حسینی یکی از مهم‌ترین عزاداری‌های مردم ایران‌ زمین است، مراسمی که پیر و جوان، زن و مرد از هفته‌های قبل از فرا رسیدن ماه محرم، خود را برای آن آماده می‌کنند.

مردم استان سرسبز مازندران نیز احترامی توصیف‌ناپذیر برای سرور شهیدان قائل هستند و عزای حسینی را بسیار پرشور برگزار می‌کنند، تا هرگز این حادثه تلخ در خاطر کم‌رنگ نشود و ظلم شیطان‌صفتان از یاد نرود.

نوای محرم که به گوش می‌رسد، جامه سیاه عزاداران، پیکرشان را فرا می‌گیرد، تا نمایانگر اندوهی باشد که پس از گذشت هزار و 300 سال هم‌چنان دل‌ها را می‌فشارد، اندوهی که هنوز هم زمین و زمان از یادش به ناله برمی‌خیزند.

با رسیدن محرم، پرچم‌های سیاه عزای اباعبدالله‌حسین (ع) بر فراز خانه‌ها عَلم می‌شود تا نشان دهد که این مکان هم از مصیبت وارده بر پسر فاطمه (س) سرتاسر محزون است.

مردم هر محله برای نظافت مساجد، بسیج می‌شوند تا نشان‌دهند که مکان‌های عزا برای عزاداران حسینی آماده است.

در برخی از مناطق استان، آیین قلک‌شکنی رواج دارد که هر ساله با فرا رسیدن ماه محرم در برخی از شهرهای استان برپا می‌شود.

قلک‌ها بین اهالی توزیع می‌شود تا مردم آنها را با نذورات خود پُر کنند، در زمان تعیین‌شده در مسجد، مبالغ پول توسط بزرگان محل از قلک‌ها خارج می‌شود و برای عزاداران حسینی هزینه می‌شود، اقدامی که گرچه در بعضی از مناطق به فراموشی سپرده شده‌ است، اما در برخی از روستاها هم‌چون روستای کشکا از توابع شهرستان قائم‌شهر با همت جوانانش همچنان اجرا می‌شود و رنگ و بویی تازه به خود گرفته‌ است.

در برخی از مناطق استان، آیین تشت‌گذاری نیز انجام می‌شود، آیینی که با داغی بزرگ همراه است و اشکی می‌شود بر دیدگان سوگواران حسینی، آیینی که بیشتر ترک‌زبانان مقیم استان آن را اجرا می‌کنند، به گونه‌ای که در تشت‌های متعددی آب می‌ریزند تا جوانمردی حسین زهرا (ع) را بار دیگر یادآوری کنند.

اقدامی بزرگ که اباعبدالله (ع) در مقابل سپاه دشمن انجام داد و تمام لشکریان و اسب‌های آنان را سیراب کرد و حق بودن راهش را در عالم فریاد کرد.

محرم که می‌رسد، شب‌ها مساجد و حسینیه‌های محل، مکانی برای تجمع افراد می‌شود تا برای سالار شهیدان به سوگواری بپردازند، در اکثر شب‌ها، افراد متعددی داوطلب می‌شوند تا به عزاداران حسینی اطعام دهند و در ثوابی عظیم شریک شوند، سنتی که از گذشته تاکنون اجرا می‌شود و این‌روزها با استقبال بانیان بیشتری روبه‌رو شده‌ است.

مجمه‌گذاری نیز از دیگر آیین‌هایی است که در برخی از مناطق استان به چشم می‌خورد، بانوان برخی از  روستاها غذاهای مختلفی را برای پذیرایی از سوگواران حسینی فراهم می‌کنند و در داخل سینی‌های بزرگی (مجمه) قرار می‌دهند.

سینی‌ها به داخل حسینیه‌ و مسجد برده می‌شود و پس از عزاداری هر سینی را در مقابل تعدادی از عزاداران قرار می‌دهند تا از خودشان پذیرایی کنند.

آیین علم‌گردانی نیز از آیین‌هایی است که از گذشته تاکنون در مناطق مختلف اجرا می‌شد اما با گذشت زمان کم‌رنگ‌تر شده‌است، در اجرای این رسم دیرینه، سینه‌زنان در پشت علم به راه می‌افتند و اشعاری عاشورایی توسط مداحان خوانده می‌شود.

کرپ‌زنی نیز یکی از سنت‌های قدیمی اهالی این استان است، «کرپ» قطعه چوبی است تراشیده شده، به اندازه‌ای که در کف دست جا می‌گیرد و سطح بیرونی آن صاف است، در پشت آن، بندی قرار دارد که به پشت دست می‌افتد.

کرپ در کف دست قرار می‌گیرد و انگشتان برگرد آن حفاظ می‌شوند، عزاداران هر کدام یک جفت کرپ را در دست می‌گیرند و به آهنگ نوحه‌ای که خوانده می‌شود آن‌ها را برهم می‌کوبند، هماهنگی و هم‌نوایی کرپ‌زنان نوعی اتحاد و همدلی آنان را نشان می‌دهد، صدای کرپ آنان بیانگر ناله آسمان و زمین است بر مصیبتی که به حسین (ع) و خاندانش وارد شده‌ است.

تعزیه‌خوانی نیز از دیرباز تا کنون در استان مازندران در ایام محرم رواج داشته‌است و همه ساله نیز بر کیفیت اجرای آن افزوده می‌شود، آیینی که به بازسازی حادثه کربلا و ترسیم آن در مقابل دیدگان عزاداران می‌پردازد.

آیین تعزیه‌خوانی اکنون با ابتکار جوانان و هنرمندان، رنگ و بویی محزون‌تر به خود گرفته‌است و با دیدن آن، اشکی جان‌سوز از چشمان رهگذران سرازیر می‌شود، اشکی که تنها برای غربت حسین زهرا (ع) ریخته می‌شود و داغ بی‌پناهی زینب‌کبری (س) را به یاد می‌آورد.

جوشی‌خوانی نیز رسمی کهن است که اتحاد عزاداران در سوگواری را نشان می‌دهد، حلقه‌ای از عزاداران در روزها و شب‌های تاسوعا و عاشورا به دور هم، گرد می‌آیند و با هماهنگی زیبایی به سینه‌زنی می‌پردازند، با ناله محزون نوحه‌خوانی، همنوایی عزاداران دوچندان می‌شود و دل‌ها را با بغضی عمیق می‌فشارد.

علاوه بر عزاداری‌های ماه محرم در برخی از مناطق استان نیز اهالی در روز تاسوعا و عاشورا درب‌های منازل خود را به روی عزاداران می‌گشایند تا آن‌ها را مهمان سفره خود کنند، بیشتر صاحبان این منازل معتقدند که میهمانان‌شان، مهمان اباعبدالله (ع) هستند و درب خانه‌شان برای خدمتگذاری به عزاداران حسینی گشوده‌است.

این رسومات و سنت‌ها توسط عزاداران انجام می‌شود تا مصیبت صحرای کربلا هرگز از یاد نرود، مصیبتی که آنقدر بزرگ بود که زمین و زمان را در سال‌روز وقوعش سیه‌پوش کرد و زخمی همیشگی بر پیکر آسمانی نهاد که نظاره‌گر بریده‌شدن سر مبارک پسر فاطمه (س) بود.

مصیبتی که نسیم را تا ابد شرمنده کرد که شنوای ناله حضرت زهرا (س) بود و زمین را تا ابد سر افکنده قرار داد که شاهد ریخته‌شدن خون اباعبدالله (ع) بود.

ما سوگواران حسینی، سنت‌های صحیح عزاداری محرم را اجرا می‌کنیم تا در گوش تمام جهانیان فریاد کنیم که با گذشت صدها سال همچنان شیعه منتقم خون حسین (ع) خواهد بود و هرگز راه اباعبدالله (ع) به فراموشی سپرده نخواهدشد.

تا مشت‌های گره‌کرده‌مان را تا ابد برای کوباندن بر دهان یزیدیان زمان، محکم نگاه داریم، تا ایستادگی را از کودکی به فرزندان این مرز و بوم بیاموزیم.

ما سوگواران حسین (ع) ایستاده‌ایم تا سربند شهادت را برای حفظ راهی که امام‌مان رفت تا ابد بر پیشانی خود و آیندگان‌مان زنده نگاه‌داریم.

=======================

گزارش: صائمه یوسفی گل‌افشانی

========================

86047/

عزاداران استان حسینی مناطق سنت‌های سوگواران اباعبدالله مازندران مصیبتی می‌شوند پذیرایی آیینی می‌گیرد مقابل اهالی گذشته همچنان آیین‌هایی تاکنون عزاداری سوگواری می‌دهند اجرای خوانده افراد شب‌ها شهرستان گزارش فریاد آن‌ها هماهنگی تاسوعا عاشورا منازل مهمان کربلا تعزیه‌خوانی اتحاد می‌دهد جوشی‌خوانی متعددی بیشتر مصیبت فاطمه محزون مساجد می‌فشارد دل‌ها می‌رسد شهیدان اندوهی آماده عزاداری‌های روستاها جوانان دیدگان دیرینه سپرده فراموشی قلک‌ها دوچندان اقدامی حادثه