اختصاصی مازندشورا: محمد سفری*: در هفته‌های گذشته بریتانیا که متشکل از کشورهای انگلیس، اسکاتلند، ولز، ایرلند شمالی است در یک نظرسنجی همگانی، ماندن یا ترک اتحادیه اروپا را به رفراندوم گذاشت تا مردم به طور مستقیم انتخاب کنند که مایل به ادامه فعالیت کشورشان در اتحادیه اروپا هستند یا خیر. این رفراندوم یک روزه با نتیجه عجیبی همراه بود و بیش از 52 درصد از رای دهندگان به خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا رای دادند. اما نکته جالب آنجاست که پس از مشخص شدن نتیجه این رفراندوم، سایت گوگل که بزرگترین مرجع جست‌و‌جوی اینترنتی است، لیستی از جملاتی که کاربران در منطقه بریتانیا پس از برگزاری انتخابات داشتند را منتشر کرد که در صدر آن (اتحادیه اروپا چیست و چه وظایفی دارد؟) بود! جملات بعدی هم چنین مضمونی داشت و حول محور کسب اطلاع از ماهیت اتحادیه اروپا بود. این موضوع نشان می‌دهد بسیاری از کسانیکه در این رفراندوم شرکت کردند اساسا با اتحادیه اروپا و تاثیری که در سیاست خارجه، اقتصاد و مدیریت داخلی کشورها دارد هیچ آشنایی ندارند. ممکن است این اتفاق، مضحک به نظر برسد اما باید در نظر داشت ممکن است بسیاری از هموطنان ما که در انتخابات‌های داخلی شرکت می‌کنند اطلاع چندانی از ماهیت برگزاری انتخابات، تناسب افراد در معرض رای قرار گرفته با جایگاه انتخابی و تاثیری که افراد برگزیده می‌توانند در سرنوشت شهر، استان و کشور داشته باشند، ندارند. با توجه به در پیش بودن انتخابات پنجمین دوره شوراهای اسلامی شهر و روستا، در این مطلب در مورد وظایف قانونی شوراهای اسلامی شهر توضیحات مختصری داده می‌شود.
شوراهای اسلامی شهر و روستا که در سال آخر دوره چهارم آن هستیم، نسبت به انتخابات‌های دیگر در ایران سابقه و تجربه کمتری دارد. در حالی که انتخابات ریاست جمهوری، مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری به اندازه عمر انقلاب اسلامی سابقه دارند، انتخابات شوراهای شهر و روستا در سال 77 اولین دوره آن برگزار شد. در سال 81 دور دوم و در سال 85 دور سوم. عمر هر دوره از شورای اسلامی شهر 4 سال است اما در دوره سوم به استثنا 7 سال طول کشید تا انتخابات دور چهارم آن در سال 92 مصادف با برگزاری یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری شود. انتخابات دوره پنجم شورا نیز همزمان با دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در خرداد 96 برگزار می‌شود.
شاید بتوان مهم‌ترین وظیفه شوراهای اسلامی شهر را انتخاب شهردار دانست. در تبصره 1 ماده 76 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخابات شهرداران، آمده: "شورای اسلامی شهر موظف است بلافاصله پس از رسمیت یافتن نسبت به انتخاب شهردار واجد شرایط اقدام نمایند." شهردار انتخابی نمی‌تواند عضو شورای شهر باشد. همچنین سوال و حتی استیضاح شهردار برعهده شوراهای شهر است که با امضای حداقل یک سوم اعضا، استیضاح از شهردار به جریان خواهد افتاد و حداکثر پس از 10 روز جلسه‌ای با حضور شهردار برگزار می‌شود و چنانچه دو سوم کل اعضای شورا رای مخالف دهند، شهردار برکنار می‌شود.
دیگر وظایف شوراهای اسلامی شهر در حوزه نظارت، پژوهش و برنامه‌ریزی و تصویب بودجه است. شورای شهر می‌تواند در هر مقطع زمانی بر روی عملکرد شهرداری نظارت کند و به صورت کتبی بیلان بخواهد و در هر موردی که نیاز به تذکر یا راهنمایی بود به صورت کتبی به شهرداری ابلاغ کند.
در بخش نظارت و برنامه‌ریزی می‌توان وظایف شورای اسلامی شهر را اینگونه بیان کرد:
- بررسی و شناخت کمبودها، نیازها و نارسائیها اجتماعی، فرهنگی، آموزشی، بهداشتی، اقتصادی و رفاهی حوزه انتخابیه و تهیه طرح‌ها و پیشنهادهای اصلاحی و راه حل‌های کاربردی
- نظارت بر حسن اجرای مصوبات شورا و طرح‌های مصوب در امور شهرداری و سایر سازمان‌های خدماتی
- برنامه‌ریزی در خصوص مشارکت مردم در انجام خدمات اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، فرهنگی، آموزشی و سایر امور رفاهی
- نظارت بر حسن اداره و حفظ سرمایه و دارایی‌های نقدی، جنسی و امول منقول و غیرمنقول شهرداری و همچنین نظارت بر حساب درآمد و هزینه‌ها
- تصویب آیین نامه‌های پیشنهادی شهرداری پس از رسیدگی به آنها
- تایید صورت جامع درآمد هزینه شهرداری
همچنین در امور طرح‌های هادی و جامع شهرسازی، تصویب وام‌های پیشنهادی شهرداری، تصویب معاملات و نظارت بر آنها که با نام شهر و شهرداری انجام می‌شود، تصویب لوایح برقراری یا لغو عوارض، نظارت بر امور بهداشتی، اماکن عمومی، ایجاد گورستان و غسالخانه، تصویب نامگذاری معابر، تصویب نرخ کرایه وسائل نقلیه درون شهری و... شورای اسلامی شهر نقش دارد.
* سردبیر پایگاه خبری مازندشورا
این مطلب در شماره دوم دو هفته نامه موثق (20 تیر 95) منتشر شده است
