مازندشورا: چرایی کاهش کیفیت عملکرد پارلمان شهری از سال‌های نخست فعالیت آن در کشور تا به امروز یکی از پرسش‌های کلیدی نخبگان سیاسی و اجتماعی و همچنین نهادهای ناظر و حتی دستگاه‌های قضایی و امنیتی بوده است.
به نحوی که علاوه بر کاهش کیفیت و عملکرد کلی شوراها شاهد تخلفات نسبتا گسترده در برخی ادوار شورا بوده‌ایم.
اینک پس از شش دوره تجربه شورایی و گذشت نزدیک به سه دهه از عمر شوراها این پرسش مطرح است که برای بهبود عملکرد پارلمان شهری چه می‌توان کرد.
بی‌شک یکی از عوامل کاهش کیفیت شوراها ورود افراد نسبتا غیرمرتبط و تاحدودی کم کیفیت به شوراها بوده است، اگرچه رای‌دهندگان باید در نوع انتخاب خود با آگاهی بیشتری اقدام نمایند اما موارد دیگری را نیز می‌توان برای بهبود عملکرد شوراها بیان داشت؛
به عنوان مثال برای بهبود کیفیت عملکرد شورای اسلامی شهر ساری و نمایندگان منتخب مردم و همچنین جلوگیری از تکرار مشکلات ادوار گذشته، می‌توان پیشنهادات زیر را مد نظر قرار داد:
۱. تقویت معیارهای انتخابی:
معرفی فیلترهای انتخاباتی: ایجاد معیارهای کیفی و شفاف برای انتخاب نامزدها مانند سابقه مدیریت، تحصیلات و تخصص مرتبط حداقل سطح تحصیلات دانشگاهی در رشته‌های مدیریت، حقوق، مهندسی و.. و تعیین تجربه کاری در سطح مدیریت عمومی برای نامزدها
بررسی پیشینه: انجام بررسی‌های دقیق از سوابق مالی و اخلاقی داوطلبان پیش از ورود به انتخابات می‌تواند به کاهش ریسک بحران‌های مدیریتی کمک کند، اطمینان حاصل شود که نامزدها از سوی نهادهای رسمی تایید صلاحیت می‌شوند و برای احراز صلاحیت خود دست به دامن لابی و فشارهای سیاسی و سایر اقدامات ناصواب نمی‌شوند. همچنین نامزدها می‌توانند به شکل داوطلبانه استعلام‌هایی از سوابق کیفری و پرونده‌های مالی خود ارائه دهند.
۲. افزایش شفافیت و نظارت:
نظارت مردمی: ایجاد سازوکارهای نظارتی که به شهروندان این امکان را دهد عملکرد اعضای شورا را زیر نظر داشته باشند. استفاده از پلتفرم‌های آنلاین برای گزارش‌گیری و شفاف‌سازی فعالیت‌های شورا با توسعه وب‌سایت یا اپلیکیشن‌هایی که شهروندان بتوانند به‌صورت آنلاین شکایات یا پیشنهادات خود را ارسال کنند.
تشکیل گروه‌های ناظر مردمی: استفاده از گروه‌های داوطلب محلی که به‌صورت دوره‌ای عملکرد شورا را بررسی و گزارش کنند.
گزارش‌های دوره‌ای: الزام به انتشار گزارش‌های ماهیانه یا فصلی از عملکرد، تصمیمات و هزینه‌ها که به عموم مردم ارائه شود.
گزارش‌های شفاف مالی: الزام شورا به انتشار جزئیات مالی شامل درآمدها، هزینه‌ها و معاهدات مالی.
ارائه گزارش‌های عملکرد: استفاده از این گزارش‌ها برای اطلاع‌رسانی عمومی در مورد پیشرفت پروژه‌ها و تصمیمات کلیدی
۳. تحصیلات و آموزش اعضای شورا:
برگزاری دوره‌های آموزشی: ایجاد برنامه‌های آموزشی برای اعضای شورا در زمینه‌های مدیریت شهری، حقوق شهروندی، و مراحل قانون‌گذاری.
برنامه‌های آموزشی مستمر: ارائه دوره‌های آموزشی در حوزه‌های مختلف مانند مدیریت بحران، فناوری اطلاعات در مدیریت شهری، و حقوق شهروندی.
کارگاه‌های عملی: برگزاری کارگاه‌هایی که به حل مسائل واقعی و تصمیم‌گیری‌های موثر کمک کند و تشویق اعضا به شرکت در سمینارها و کارگاه‌های مرتبط با مدیریت شهری و مسائل مربوط به شهرسازی.
ایجاد شبکه‌های آموزشی: فراهم کردن فرصت‌هایی برای اعضا جهت حضور در سمینارهای ملی و بین‌المللی برای آشنایی با شیوه‌های نوین مدیریت شهری.
تبادل تجربیات: برگزاری کارگاه‌هایی برای تبادل تجربیات با سایر شوراهای موفق
۴. تقویت فرهنگ مشارکت اجتماعی:
برگزاری جلسات عمومی: فراهم آوردن فرصت‌هایی برای شهروندان تا در جلسات شورای شهر شرکت کنند و نظرات و پیشنهادات خود را ارائه دهند.
جلسات ماهانه یا فصلی: تنظیم جلسات باز با حضور شهروندان برای مطرح کردن نظرات و دغدغه‌ها.
مشورت عمومی: استفاده از نظرسنجی‌ها و کارگاه‌های عمومی برای دریافت بازخورد از جامعه.
توسعه کانال‌های ارتباطی: استفاده از شبکه‌های اجتماعی و وب‌سایت‌های رسمی برای اطلاع‌رسانی و تعامل با شهروندان.
ایجاد صفحات و خبرنامه‌ها: استفاده از شبکه‌های اجتماعی و خبرنامه‌های الکترونیکی برای اطلاع‌رسانی منظم به شهروندان.
دفتر نمایندگی محلی: تاسیس دفاتر نمایندگی در محلات مختلف برای دریافت و پاسخ دادن به سوالات و نگرانی‌های مردمی.
۵. ایجاد مکانیزم‌های پاسخگویی:
ایجاد کمیته‌های مستقل: تشکیل کمیته‌های مستقل بازرسی و تحقیق برای بررسی شکایات و نگرانی‌های شهروندان نسبت به عملکرد اعضای شورا م مخصوصا مورد مسائل بحث‌برانگیز.
پاسخگویی به شکایات: ایجاد رویه‌هایی برای پاسخگویی سریع و شفاف به شکایات شهروندی.
تنبیهات و پاداش‌ها: تعیین جریمه برای تخلفات و همچنین پاداش برای اعضای با عملکرد مثبت که به افزایش انگیزه همکاری کمک می‌کند.
چارچوب تنبیه: تدوین قوانینی برای تعیین جریمه‌های مشخص برای تخلفات اعضا.
سیستم پاداش: معرفی سیستم پاداش‌دهی برای تشویق عملکرد مثبت و ابتکارات خلاقانه.
۶. تقویت همکاری با نهادهای دولتی و غیردولتی:
همکاری با نهادهای نظارتی: برقراری ارتباط نزدیکتر با نهادهای نظارتی برای بررسی و ارزیابی عملکرد شورا.
تدوین نظام‌نامه‌های همکاری: توافق‌نامه‌های همکاری با سازمان‌های نظارتی دولتی برای هماهنگی و پیگیری امور.
حمایت فنی و مشاوره‌ای: استفاده از مشاوره و تخصص نهادهای دولتی برای بهبود عملکرد اجرایی شورا.
شراکت با سازمان‌های غیردولتی: جلب همکاری از سوی سازمان‌های غیر دولتی برای نظارت بر فعالیت‌های شورا و ارائه مشاوره در مسائل شهری.
پروژه‌های مشترک: اجرای پروژه‌های مشترک در زمینه‌هایی مثل محیط‌زیست، آموزش و فرهنگ.
شبکه‌سازی: برگزاری جلسات و کنفرانس‌های مشترک با سازمان‌های غیردولتی برای تبادل اطلاعات و تجربیات
۷. بهره‌گیری از فناوری و نوآوری:
استفاده از فناوری‌های نوین: مدیریت هوشمند شهری، پیاده‌سازی سیستم‌های مدیریت هوشمند برای بهینه‌سازی فرآیندهایی نظیر ترافیک، جمع‌آوری زباله و مدیریت منابع انرژی.
داده‌کاوی و تحلیل داده: استفاده از داده‌کاوی برای تحلیل داده‌های جمع‌آوری‌شده و بهبود تصمیم‌گیری بر اساس اطلاعات واقعی و لحظه‌ای.
توسعه زیرساخت دیجیتال: بهبود بسترهای ارتباطی برای تسهیل دسترسی به اینترنت و استفاده از خدمات دیجیتال در سطح شهر و ایجاد پلتفرم‌هایی برای ارائه خدمات شهرداری به صورت آنلاین که روند اداری را ساده و سرعت همکاری را افزایش دهد.
تشویق به نوآوری و مشارکت با استارتاپ‌ها: همکاری با استارتاپ‌ها و شرکت‌های فناورانه: تعامل با نخبگان و کارآفرینان جهت ایجاد و اجرای پروژه‌های نوآورانه مرتبط با مسائل شهری.
ایجاد مراکز نوآوری شهری: تاسیس مراکز و مراکز رشد برای ترویج و تسهیل توسعه فناوری‌های جدید در مدیریت شهری
این اقدامات می‌توانند به شکل‌گیری شورای کارآمد، پاسخگو و شفاف کمک کنند و در نهایت منجر به بهبود وضعیت اداره شهری و رضایت شهروندان شوند.