مازندشورا:به گزارش خبرگزاری فارس از مازندران، طی نشستی با حضور تنی چند از بسیجیان رزمنده جامعه پزشکی در زمینه نقش این قشر در طول دوران جنگ تحمیلی به گفت‌وگو نشستیم.
دکتر محمد مهدی کریمی، دکتر رمضان زینعلی، غلام‌رضا حدادی‌راد، محمداسماعیل ملازم، مهمانان این نشست بودند.
فارس: چه ضرورت‌هایی از طرف جامعه پزشکی به‌عنوان نماینده علمی و تخصصی کشور درباره حضور در میادین نبرد احساس می‌شد، آیا این ضرورت‌ها همانند ضرورت‌های دیگر اقشار جامعه بود یا با آن تفاوت داشت؟
کریمی: از آنجا که موضوع دفاع مطرح بود و نه جنگ و عده‌ای از زیاده‌خواهان در قالب کفر جهانی، دست در دست هم داده بودند تا موجودیتی به نام جمهوری اسلامی را در صحنه گیتی از بین ببرند، لذا ما نیز باید دستکم آنچه را که در چنته داشتیم به منصه ظهور می‌رساندیم که این‌ها، همان تخصص و مهارت‌هایی بود که پزشکان عزیز داشته‌اند و عرصه نبرد بهترین موقعیت برای پزشکان بود تا از این تخصص‌ها در راه تأمین امنیت جسمانی و روانی رزمندگان بهره ببرند.
زینعلی: شاید در میان چندین ضرورت که در این باره می‌توان تصور کرد، این حقیقت که حضور نخبگان در عرصه‌های مختلف اجتماع به‌ویژه عرصه نبرد، عامل محرکی است برای به صحنه کشاندن سایر اقشار جامعه، یکی از ضرورت‌هایی به حساب می‌آمد که پزشکان ضمن وقوف کامل نسبت به آن، همواره بر آن تأکید می‌ورزیدند، یکی دیگر از عواملی که شاید ضرورت حضور پزشکان را در جبهه‌ها دو چندان می‌کرد، نگاه اعتقادی و تعهد دینی پزشکان بود و لحاظ کردن اهمیتی که دین مبین اسلام درباره ثواب جهاد و مجاهدت در راه خدا برای پیروان خود قائل بود، اگرچه در این میان، سوای بعد آیینی و تعهد مذهبی، نباید تعهد ایجاد شده از قبل قسم‌نامه‌ای که پزشکان در شروع فعالیت‌های پزشکی خود قرائت می‌کنند را از خاطر برد.
فارس: درصورت وجود تأثیر، میزان آن؛ یعنی حضور پزشکان در میان آحاد مختلف در چه حد و اندازه‌ای بوده است؟
حدادی‌راد: بدون تردید حضور جامعه پزشکی برای رزمندگان سرشار از برکت بوده است، علاوه بر اینکه این حضور، انگیزه‌های دیگر اقشار جامعه را در حجم وسیع و کیفیت بالا می‌برد که خود به تنهایی یک تأثیر مثبت به حساب می‌آمد، حضور جامعه پزشکی در خطوط مقدم نبرد، موجب می‌شد که جلوی بسیاری از ضایعات و تحلیل‌های جسمانی و روانی مجروحان نیز گرفته شود و عزیزان رزمنده در سایه مراقبت‌های تخصصی و عمومی پزشکان به توانمندی مطلوب‌تر برای ادامه مجاهدت‌ها و ایثار گری‌های خود نائل شوند.
ملازم: برد این تأثیر تنها محدود به میادین نبرد نمی‌شد، بلکه همه شهرها و روستاها را نیز دربر می‌گرفت، به‌طور مثال حضور متخصصان در میادین نبرد یک امنیت روانی گسترده‌ای را در میان خانواده‌های عزیزان رزمنده ایجاد می‌کرد، خانواده‌ای که می‌دانست در صورت بروز خطر و حوادث که از اقتضائات هر جنگی است پزشکانی خواهند بود که بر بالین فرزندان‌شان حاضر می‌شوند و به مداوای آنان می‌پردازند، یک آرامش روحی عظیمی را در آنها به‌وجود می‌آورد که این امر موجب می‌شد آنان با طیب خاطر فراوان‌تری، بچه‌های‌شان را به میدان‌های جنگ گسیل دارند.
زینعلی: به عرض برسانم که عدم تناسب میان جمعیت کشور و تعداد پزشکان در آغاز انقلاب به‌ویژه مقطع جنگ یک عدم همگونی فاحش به حساب می‌آمد و این عدم تناسب، شامل تجهیزات درمانی مثل دارو و تخت‌های بیمارستانی می‌شد، لذا وجود متقاضی فراوان پزشک در میان جمعیت انسانی کشور و ریسک حضور یک پزشک در میادین پرخطر جنگ، همه و همه می‌توانست هر پزشکی را که با نگاه مادی به اوضاع و احوال پیرامون خود می‌نگرد بر آن دارد که در پشت جبهه و با آسودگی خاطر به درمان بیماران خود بپردازد و از این جهت، سود مادی فراوانی را عاید خود کند اما نگاه وجدانی و اعتقادی پزشکان متعهد مانع از آن شد که آنان در پشت جبهه به فعالیت‌های پزشکی بپردازند، لذا به عشق امام و آرمان‌های متعالی انقلاب و اسلام به جبهه‌ها عزیمت کردند و تمام توان خود را در طبق اخلاص نهادند، مردم نیز که از دور و نزدیک رفتارهای آنان را تعقیب می‌کردند و شاهد ایثار گری‌های پزشکان بودند، در تقویت نگاه اعتقادی و معنوی خود می‌کوشیدند و با انگیزه‌های بیشتر در معرکه‌های نبرد حاضر می‌شدند.
فارس: همانطور که مستحضرید پزشکان به‌عنوان جامعه علمی کشور مولد اندیشه و هیجان در بستر جامعه هستند و خواهند بود، آیا این قشر، از عناصر علمی کشور که در رأس هرم مدیریتی در زمان جنگ قرار داشتند تأثیر می‌پذیرفتند یا خیر؟
کریمی: موضوع تقلیدپذیری چیزی است که از بدو تولد تا پایان حیات در وجود همه انسان‌هاست، در زمان جنگ، پزشکان که دیدند رهبر معظم انقلاب به‌عنوان یک نخبه علمی در کسوت ریاست جمهوری، لباس رزم بر تن پوشیده و سکان کشتی انقلاب را در طوفان مهیب خطرات در دست تدبیر خویش گرفته است، هرگز ایستایی را برای خود جایز نشمردند و به پیروی از ایشان و دیگران و با سلاح ایمان و تخصص در معرکه‌های ستیز با سپاه دشمن ظاهر شدند، مؤید نخبگی رهبر معظم انقلاب در آن مقطع همان بس که پس از پایان دیدار «خاویر پرز دکوئیار» با معظم له، ایشان قریب به این مضمون بیان داشتند که: «بنده دانشگاه‌های سیاسی زیادی را در جهان مشاهده کردم و سال‌های سال در رشته علوم سیاسی تدریس کرده‌ام ولی به من بگویید که آقای خامنه‌ای در کدام دانشگاه سیاسی جهان درس خوانده‌اند!؟»
زینعلی: اگر به ابعاد ترفندها و تدابیر دشمنان در مقطع تاریخ جنگ، نگاه موشکافانه‌ای بیندازیم شاید به سهولت بتوان تأثیرپذیری جامعه علمی و سایر آحاد مردم را از عناصر علمی و مدیریتی که در رأس حکومت فعالیت داشتند لمس کرد، دشمن به موازات هجمه بی‌حد و حصر خود به مرزهای جغرافیایی کشور، اقدامات زیادی را در به شهادت رساندن نخبگان علمی و عالمان دینی و نیروهای قدر در عرصه مدیریتی کشور انجام داد، کارنامه شوم و سیاه دشمنان اسلام و انقلاب مملو هست از اقدامات کریه و غیرانسانی آنها در قالب ترور شخصیت‌های بارز و کلیدی این کشور، که ترور شهید بهشتی، دکتر باهنر، مقام معظم رهبری، رئیس تشخیص مصلحت نظام، نمونه‌هایی بوده است از این بی‌شرمی‌ها، این ترورهای هدفمند گواهی است بر این حقیقت مسلم که دشمنان به این حقیقت پی‌برده بودند که تأثیر این عزیزان در میان اقشار جامعه فراوان و عمیق است، لذا این گونه می‌پنداشتند که با کشتن آنها قادر خواهند بود فرایند این تأثیرپذیری را دچار خدشه و آسیب کنند، اما زهی خیال باطل.
فارس: پس این اعتراف را از سروران ارجمند گرفته‌ایم که جامعه پزشکی کشور که جامعه مولدی است، خود نیز در مقطعی از تاریخ جنگ به‌عنوان یک مقلد انجام وظیفه می‌کرد، اینک پس از طرح سؤال‌های مربوط به ضرورت حضور و تأثیر آن، لطفاً بفرمایید که اهم فعالیت‌های درمانی پزشکان در جنگ چه بوده است تا نسل جنگ‌ندیده از این قبیل فعالیت‌ها درک ملموسانه‌تری پیدا کند؟
ملازم: جامعه پزشکی، پیراپزشکی و امدادگران ما، عموماً در گردان‌ها حضور داشتند و امدادگران با توجه به آموزش‌هایی که از سوی پزشکان و پیراپزشکان به آنها داده می‌شد در خطوط مقدم نبرد، اقدامات ابتدایی درمان را روی عزیزان رزمنده و مجروحان جنگ پیاده می‌کردند، به‌طور مثال، بند آوردن خونریزی‌ها و آتل‌بندی‌ها و همچنین باز کردن راه هوایی، سیاست درمانی ما در اورژانس‌هایی که در محورها تعبیه شده بود، بدین صورت بود که اولویت تخت‌ها با مجروحانی بود که ضایعات بیشتری را متحمل شده بودند و لازم بود از آنان مراقبت‌های ویژه‌ای به عمل آید، در ضمن در موارد این‌چنینی سعی می‌شد که از پزشکان مجرب‌تر و پرستاران حاذق‌تر بهره‌برداری شود تا وخامت جسمی بیماران به کمترین خود برسد، نقاهت‌گاه‌های نزدیک اورژانس هم برای مجروحانی بود که مشکل حاد و نگران‌کننده‌ای نداشتند و اصطلاحاً به آنان بیماران سرپایی می‌گفتند، البته بیمارانی که احتیاج به درمان‌های تخصصی و فوری داشتند توسط هلی‌کوپترها از طریق PAD هایی که در کنار اورژانس‌ها وجود داشت به بیمارستان‌های صحرایی و بیمارستان‌های شهرهای نزدیک مناطق جنگی انتقال داده می‌شدند و کار درمان در آنجا انجام می‌گرفت.
کریمی: لازم می‌دانم در پاسخ به پرسش شما اشاره‌ای کنم به تبحر و مهارت‌هایی که پزشکان متخصص حاضر در جنگ به شکل فراوانی از آن دلیل انجام وظیفه درمانی خود بهره می‌بردند، بالاترین رکورد انتقال بیمار از خطوط مقدم نبرد تا بیمارستان‌های صحرایی از حیث زمانی متعلق به ایران بوده که در حدود 20 دقیقه است.
زینعلی: یکی از عمده اقدامات پزشکان در جبهه و پشت جبهه در کنار سایر اقدامات، آموزش‌های لازم به رزمندگان به هنگام مواجه شدن با حملات شیمیایی، میکروبی و بعضاً اتمی بوده است، البته اقدامات بهداشتی از قبیل سم‌پاشی مناطق جنگی نیز از جمله کارهای پزشکان به حساب می‌آمد تا جلوی بیماری‌های واگیر گرفته شود.
فارس: درباره امنیت روانی رزمندگان چه اقداماتی از سوی پزشکان صورت می‌گرفته است؟
به نظر بنده حضور خود پزشکان در کنار سایر اقشار جامعه در میادین نبرد نقش مؤثری را در ایجاد امنیت روانی برای رزمندگان ایجاد می‌کرد، اگرچه اقدامات خاص دیگری هم در این زمینه از سوی پزشکان صورت می‌گرفت.
با عرض سپاس از پاسخ‌های زیبا و کارشناسانه استادان ارجمند لطفاً به این پرسش پاسخ دهید که چه دغدغه‌هایی در میان مسؤولان نظام وجود داشت که تشکل‌هایی با عنوان بسیج جامعه پزشکی در ساختار تشکیلاتی دانشگاه‌ها در فضای بعد از جنگ به‌وجود آمد؟
حدادی‌راد: دفتر هشت سال جنگ سرشار است از افتخارات ریز و درشت که بسیاری از این افتخارات منحصر به فرد بوده است، بنا به فرمایش حضرت امام(ره) برای بعضی از این افتخارات نمی‌توان سابقه و نمونه‌ای در هیچ جای دنیا پیدا کرد، در مقطع کنونی؛ یعنی در مقطعی که شعله‌های نبرد فروکش کرده است، ضرورت وجود ارزش‌های انسانی و الهی جنگ در جامعه بیشتر احساس می‌شود و به نظر بنده، همه فرهیختگان دلسوز کشور باید توصیه مربوط به ایجاد جنبش نرم‌افزاری را که از سوی مقام معظم رهبری مطرح شده است سرلوحه کارها و برنامه‌های خود قرار دهند و در قالب یک حرکت عظیم نرم‌افزاری، دستاوردهای جنگ و ارزش‌های متعالی جنگ را به نسلی که حتی درک کوچکی از جنگ ندارد انتقال دهند، به عبارت دیگر فرهیختگان متعهد که با سختی‌ها و مصائب جنگ دست و پنجه نرم کرده‌اند شایسته است به‌عنوان راهبر در جامعه عمل کنند و به شکل زیبایی، مفاهیم و مضامین عالی و متعالی جنگ را به نسل‌های بعد انتقال دهند تا زمینه بسط و همگانی شدن فرهنگ جبهه در جامعه فراهم آید.
فارس: با عرض قدردانی از حضور گرم و صمیمانه شما عزیزان که ما را در انجام این مصاحبه یاری رساندید، خداوند به همه شما که در انتقال مفاهیم جنگ و ارزش‌های آن کوشا هستید، توفیق عنایت کند.
انتهای پیام/3141/ت40