اختصاصی مازندشورا: بی‌شک کلید توسعه شهری و ایجاد رفاه عمومی در دستان مهندسان است. اما چرا با وجود هزاران مهندس فارغ التحصیل و در حال تحصیل، درب توسعه شهری و رفاهی استان مازندران همچونان قفل می‌باشد؟
براستی چگونه می‌توان درخت تنومند تولید ملی را غرس نمود و چشمی امیدی به صدور خدمات فنی و مهندسی داشت درحالی که به جوانان تحصیلکرده و متخصص اعتماد نگردد و در فضای کوچک شهری هم امکان ظهور نیابند؟
آیا جز این است که صدور خدمات فنی و مهندسی که امروز در سراسر دنیا به عنوان پولسازترین نوع خدمات، شناخته شده است را باید از نقطه‌ای و از شهری آغاز نمود؟ در این زمینه گفت‌وگویی داشته‌ایم با «عابدین نقیبی» کارشناس عمران که بیش از یک دهه فعالیت اجرایی در این حوزه نیز در کارنامه دارد.
هندسه ناهمگون و سوء مدیریت
عابدین نقیبی با انتقاد از ورود افراد غیر متخصص در حوزه مهندسی بیان داشت: سالهاست برخی مدیران با عدم بهره‌مندی از دانش مهندسی در حوزه مدیریت شهری ورود پیدا کرده و عملا مانع از ورود کارشناسان و مهندسین خبره در هندسه مدیریت شهری شده‌اند. حال آنکه مدیریت منهای دانش مهندسی و مهندسی بدون تجربه مدیریت می‌شود هندسه ناهمگون و سوء مدیریت. یعنی آنچه که امروز در حوزه‌های مختلف شهری شاهد آنیم.
ضرورت اعتماد به نسل جوان
وی ادامه داد: وحدت و بهره‌مندی توأمان از دانش مهندسی و مدیریت، با اعتماد به نسل جوان، آگاه و پر انگیزه می‌تواند علاوه بر سامان بخشی به هندسه شهری نشاط و پویایی را نیز به مدیریت شهری تزریق نماید. چه اینکه امروزه اکثریت مهندسان استان را قشر جوان، پویا و تحصیلکرده تشکیل می‌دهند ولی از این افراد نتنها در سطح مدیریت شهری که حتی در مقام مشاور نیز آنچنان که باید بهره نمی‌بریم. لذا منطقی نیست که با وجود این که مهمترین شاخصه توسعه پایدار که نیروی انسانی متخصص و تحصیلکرده می‌باشد را دارا هستیم ولی بدون بهره‌مندی از آنان شعار توسعه پایدار دهیم.
نقیبی بیان داشت: مناسب سازی فضاهای شهری مقوله‌ای جدی است که از جهات مختلف اجتماعی، اقتصادی و بهداشتی در زندگی شهروندان و جامعه شهری تأثیر عمده و نقش برجسته‌ای دارد. طراحی مناسب و بکارگیری مبلمان شهری متناسب با محیط در بخش‌هایی از شهر مانند پارک‌ها، برخی میادین، پیاده روها و مراکز تجاری تأثیر زیادی در کیفیت زندگی شهری بر جای می‌گذارد.
جلوگیری از دخالت افراد غیر متخصص
این کارشناس بیان داشت: در حالی که هر اثر معرّف موثر آن است. اما امروزه می‌توان ادعا نمود بسیاری از آثاری که در حوزه‌های مختلف مربوط به دانش مهندسی می‌بینیم معرّف تفکر و دانش مهندسی و مهندسان آن نیست و آینه‌ی تمام نمای علوم مهندسی نمی‌باشد چراکه بسیاری از این آثار توسط افراد غیر متخصص و غیر کارشناس طراحی و ساخته شده‌اند و یا بعضاٌ نظرات غیرکارشناسی در طراحی و ساخت آن دخیل بوده است.
مجری پروژه‌های مختلف شهری ادامه داد: مادامی که علوم مهندسی در آثار هندسی ما بکارگرفته نشود و هندسه مدیریتی ما نیز مهندسی نگردد، نمی‌توان انتظار داشت در حوزه‌های مختلف شهری از جمله معماری و شهرسازی شاهد بهبود اوضاع باشیم.
نقش مهم و حیاتی سازمان نظام مهندسی
عضو نظام مهندسی ساختمان ادامه داد: برای هویت بخشی به معماری استان اگرچه همه فعالین عرصه ساخت و ساز باید برای خروج شهرها از سیما و منظر نازیبای فعلی تلاش کنند اما معماران پیش قراولان این حرکت‌اند. باتوجه به توریستی بودن مازندران معماران باید با بهره‌گیری از تجارب ارزنده معماران تاریخ ایران در علم معماری، شرایطی را در مازندران فراهم کنند تا گردشگرانی که به مازندران سفر می‌کنند با دیدن مناظر شهری در تلفیق با دو نعمت خدادادی یعنی دریا و جنگل، سفیران زیبایی‌های معماری مازندران باشند. همچنین دانش آموختگان رشته‌های معماری و شهرسازی استان می‌توانند در حوزه رفع معضلات شهری نقش ویژه‌ای ایفا کنند لذا معماران در طراحی معماری ایرانی – اسلامی بناها، طراحی دکوراسیون داخلی و شهری، هویت بخشی به معماری استان، حذف آلودگی بصری در شهرها، بسیار تاثیر گذارند. و البته دراین میان نقش سازمان نظام مهندسی بسیار مهم و حیاتی است.
تجاری شدن معماری
نقیبی بیان داشت: درحال حاضر شاهد معماری چشم نوازی در استان نیستیم و شاید تنها دلیل آن این است که معماری به سمت تجاری شدن هدایت شده است. چراکه نمای بسیاری از ساختمان‌های ساخته شده در استان، سرد و بی‌روح است. گویی در بخش معماری هر کسی سلیقه خود را تحمیل کرده است. چراکه سقف‌ها و نقارهایی که جنبه مذهبی و ملی و منطقه‌ای داشتند و نماد بسیار خوبی برای معماری مازندران بوده‌اند را فراموش کرده‌ایم و چهره ناهمگونی را برای استان خود به وجود آورده‌ایم. درحالی که شهرهای مازندران به دلیل گردشگر پذیر بودن می‌توانند در زیبایی به یک الگو و مدل تبدیل شوند. به عنوان نمونه استفاده از پوشش سفالی در بام خانه‌های استان یکی از موارد بومی سازی معماری مازندران است.
ضرورت استفاده از دانش روز
عضو نظام مهندسی استان ادامه داد: پیش نیاز شهر زیبا، امن، آرامش بخش، مسلح به تکنولوژی‌های روز، مجهز به امکانات رفاهی، مزّین به مبلمان شهری، با ترافیک روان و فضای سبز کافی و بهره‌مند از سایر امکانات یک شهر سالم و توسعه یافته، داشتن مدیران متخصص، توسعه یافته و بهره‌مند از دانش روز می‌باشد.
مدیریت شهرها برعهده شهرداری‌ها
وی پیرامون نحوه بکارگیری دانش مهندسی در مدیریت شهری سایر کشورها بیان داشت: در ترکیه که همسایه ماست و از جهات مختلف به ما شباهت دارد، مدیریت شهرها به طور مستقیم به عهده شهرداری‌ها است. و تشکیل شهرداری در مراکزی با جمعیت 2 هزار نفر و بیشتر الزامی می‌باشد.
همچنین برنامه‌ریزی برای شهرهای بزرگ در برخی موارد به مسابقات جهانی گذارده می‌شود از جمله تدوین طرح جامع آنکارا، از طریق چندین مسابقه در سال 1928 به پرفسور «هرمان یانسن» آلمانی واگذار شد. و وی تا سال 1939 مشاور شهرداری آنکارا بود.
نوع مدیریت شهری که در اروپا مورد استفاده قرار می‌گیرد نیز با چرخه زندگی شهرنشینی، که افزایش و کاهش رشد محیط زیست نشانگر آن می‌باشد، بسیار سازگار است. مدیریت شهرهایی که به لحاظ فیزیکی و اقتصادی توسعه یافته هستند با شهرهای عقب مانده و دچار نقصان تفاوت دارند.
به عنوان مثال اگر شهری نتوانسته است به توازن عرضه و تقاضا در تولیدات و خدمات شهری برسد. مدیران شهری با تجزیه و تحلیل بازارهای شهری تقاضا برای تولیدات خدمات شهری و عرضه مایحتاج شهروندان را متوازن می‌نمایند.
همچنین در کشور فرانسه شوراها نیاز به تایید فعالیت‌های خود قبل از انجام آن به ویژه در مورد خدمات عمومی و امور اقتصادی محلی نخواهند داشت. تصمیمات محلی نیز دو هفته بعد از اعلام آن می‌تواند به اجرا درآید. لذا تمام ابزارها برای منتفی كردن تصمیمات مقامات محلی از میان برداشته شدند. و همچنین ابلاغیه‌های شهردار به وسیله فرماندار و كمیسیون دولت مركزی نمی‌تواند به حالت تعلیق درآید.