اختصاصی مازندشورا: عابدین نقیبی*- طبق آمار مسئولین در بررسی‌های سال‌های اخیر جاری از ۴۸۱ واحد از اماکن و خدمات عمومی استان، کمتر از ۲۸درصد اماکن عمومی مناسب سازی شده‌اند. طبق همین آمار کمتر از ۶ درصد از مراکز آموزشی و ۱۳ درصد مبلمان شهری استان مازندران برای معلولان مناسب سازی شده است، حتی یک دستگاه ناوگان عمومی برای استفاده جامعه هدف بهزیستی در مازندران وجود ندارد. درحالی آنچه در دانش طراحی شهری برای فضاهای شهری ارزش است، نقش اجتماعی و تعاملی‌‌ای است که این فضا در زندگی جمعی شهروندان ایفا می‌کند، پس با طراحی مناسب فضاهای شهری می‌توان با معلولان در تعامل اجتماعی بود.
رفع موانع در شهر می‌تواند از اقدامات مهمی باشد که مشارکت هرچه بیشتر معلولان در فعالیت‌های اجتماعی و حضور در فضاهای شهری را برای آنان تضمین کند. همچنین تأمین شرایط زندگی از مهمترین عوامل جذب معلولان در جامعه است که این مهم تنها از طریق مناسب سازی فضاهای شهری امکانپذیر است. سازگار ساختن فضاهای شهری با نیازهای افراد معلول در واقع بازگرداندن آنان به اجتماع است، مناسب سازی فضاهای شهری و مشارکت تمام اقشار جامعه در تأمین منابع مادی و مالی موجب گسترش خدمات اجتماعی و بهبود امکانات اقتصادی می‌شود و این امر به ویژه برای اشخاص معلول از اهمیت ویژهای برخوردار است.
درحال حاضر مهمترین بحثی که در خصوص مناسب سازی فضاهای شهری برای اشخاص با معلولیت مطرح است، برداشتن موانع در مسیرهای حرکتی و مناسب سازی برای این قشر است. بنابراین مناسب سازی فضاهای شهری برای افراد معلول و کم توان نه تنها از نظر حمل و نقل و جابجایی بلکه از دیدگاه اجتماعی و بعد انسانی نیز حائز اهمیت است، معیار مطلوب یک محل برای معلولان و جانبازان، مناسب بودن فضای شهری اطراف با نیازهای حرکتی آنان و قابل استفاده بودن آن برای این افراد است. مناسب سازی فضاهای شهری برای معلولان و حتی عموم مردم، زیرساختی برای روند توسعه جامعه است که این مسئله چیزی جز توسعه زیرساخت‌های فیزیکی، فرهنگی و اجتماعی جامعه را برای حضور، رفت و آمد و توسعه فضاهای شهری در جامعه دربر ندارد. به عنوان مثال مناسب سازی و اصلاح وضعیت مکان فیزیکی سیستم‌های خودپرداز بانک‌ها و فضاها و مکان‌های عمومی، به بزرگترین اقلیت جامعه که همان معلولان هستند، این امکان را می‌دهد تا با دسترسی آسان بتوانند از خدمات آنها بهره‌مند شوند. اگرچه تحولات اجتماعی و فرهنگی جامعه در یکی دو دهه اخیر سبب شده که اشخاص معلول به میزان قابل توجهی در جامعه جذب شوند اما وجود برخی موانع به ویژه در عرصه برنامه‌ریزی شهری و شهرسازی بسیاری از فضاهای شهری فاقد شرایط لازم برای حضور این قشر در جامعه است. دراین میان بهسازی معابر شهری با هدف بهبود عبور و مرور شهروندان و ساماندهی و زیباسازی محیط شهری امری ضروری است.
* کارشناس امور مدیریت شهری
این مطلب در شماره دوم دو هفته نامه موثق (20 تیر 95) منتشر شده است
