مازندشورا:در حال حاضر انتخاب شهردار به عنوان مسئول ارائه خدمات در حوزه شهری توسط اعضای شورای اسلامی شهر که با رای مردم انتخاب می شوند، صورت می گیرد که احکام شهرداران کلان شهرها با معرفی شورای شهر و امضای وزیر کشور، در سایر شهرها توسط استاندار صادر و ابلاغ می شود.
انتخاب شهردار با رای مستقیم مردم به عنوان یک تجربه موفق جهانی در تعدادی از شهرها از جمله لیون، پاریس، واشنگتن، مارسی، دهلی و ... انجام می شود.
شهردار بیرجند گفت: نحوه انتخاب شهردار در دنیا به سه گونه انتصابی، توسط مردم و توسط شوراهای اسلامی است.
محمد علی جاوید افزود: لایحه ای را دولت در دست تنظیم دارد که برای برخی شهر ها پیشنهاد شده که شهردار با رای مستقیم مردم انتخاب شود.
وی اظهار کرد: در شرایط کنونی جامعه انتخاب شهردار از سوی شورای شهر مناسب ترین روش است، این امر موجب هماهنگی بیشتر بین شهردار و نمایندگان مردم در شورای شهر است.
وی ادامه داد: برای انتخاب شهردار با رای مستقیم مردم باید به سطحی از فرهنگ شهروندی رسیده و زیرساخت لازم را در اختیار داشته و مدیریت یکپارچه شهری داشته باشیم.
شهردار بیرجند یادآور شد: اگر با شرایط کنونی مردم بطور مستقیم شهردار را انتخاب کنند،اما مدیریت یکپارچه شهری بلاتکلیف باشد مردم از پشتوانه شورای اسلامی شهر محروم می شوند.
جاوید تصریح کرد: با انتخاب شورای شهر بخشی از قدرت دولت به مردم واگذار شده، اگر لایحه مدیریت جامع شهری تنظیم شود همه قدرت به مردم می رسد و مصداق دموکراسی است.
وی اضافه کرد: تا طرح جامع مدیریت جامع شهری در کشور اجرایی نشود انتخاب شهردار توسط شورای اسلامی شهر بهترین شیوه است.
همچنین یک عضو شورای اسلامی شهر بیرجند به خبرنگار ایرنا گفت: در کشورهای پیشرفته نفر نخست هر شهر،شهردار است و استاندار و فرماندار همه زیرمجموعه شهردار هستند.
رضا حسنی صفت افزود: در کشور ما متاسفانه فرماندار بالاتر از شهردار و به گونه ای شورای نگهبان شهرداری هاست.
وی اظهار کرد: در بیشتر کشورهای پیشرفته، دستگاه های خدماتی مثل آب،برق، مخابرات و حتی پلیس انتظامی توسط شهردار انتخاب می شود.
وی یادآور شد: در کشورهای پیشرفته به دلیل وجود احزاب قوی، شهردار از حزب حاکم انتخاب شده و به همه پاسخگو است اما در ایران حزب به معنای واقعی وجود ندارد و احزاب موجود هم قالبا احزابی دولت ساخته هستند و با دولت ها فعال شده و بعد از پایان هر دولت آنها هم از بین می روند.
این عضو شورای اسلامی شهر بیرجند در ادامه بیان کرد: نبود احزاب قدرت صحیح را کاهش می دهد و در جامعه ای مثل ایران که احزاب با کارکرد واقعی وجود ندارد بهترین راه انتخاب شهردار از طریق شورای اسلامی شهرهاست.
حسنی صفت افزود: در شورای شهر حداقل یک خرد جمعی وجود دارد و استفاده از نظرات اعضای شورا در انتخاب فرد اصلح مناسب است.
وی اظهار کرد: به لحاظ قانونی شهردار باید مدرک کارشناسی و سابقه پنج سال کار اجرایی داشته باشد، در این شرایط انتخاب شهردار توسط شوار مناسب ترین راه است.
حسنی صفت گفت: عزل و نصب شهردار، اصلی ترین اهرم نظارت شوراست، اگر این اختیار از شورا گرفته شود ممکن است شهردار هماهنگی و تبعیت لازم را با شوار نداشته باشد.
خبرنگار ما در ادامه نظر مدیرکل امور شهری و شوراهای استانداری خراسان جنوبی را در مورد انتخاب شهردار با رای مستقیم مردم یا شورای شهر جویا شد، وی گفت: روش مستقیم انتخاب شهردار توسط مردم در حال حاضر به دلیل نبود زیرساخت و فرهنگ لازم مناسب نیست.
عبدالحسین داداشی، افزود: دولت در حال تنظیم لایحه اصلاح قانون شهرداری است و در آینده در نحوه انتصاب شهردار در بعضی شهرها تغییراتی ایجاد می شود.
وی اظهار کرد: به نظر من اگر استاندار سه نفر را به شورای شهر معرفی و شورا از بین افراد یک گزینه را به عنوان شهردار انتخاب کنند بهترین روش است.
وی تصریح کرد: وزارت کشور و استاندار افراد مجرب تر در حوزه عمران و خدمات شهری معرفی می کند و این اقدام مناسب است.
داداشی یادآور شد: انتخاب مستقیم شهردار توسط مردم در شهرهای کوچک مناسب نیست چون ممکن است از انتخاب فرد اصلح به لحاظ حساسیت های قومی و منطقه ای جلوگیری شود.
همچنین یک فعال رسانه ای خراسان جنوبی گفت: با قوانین موجود با توجه به اینکه در حوزه خدمات شهری دستگاه های مختلف خدمت رسان وجود دارند وشهرداری دستگاه مستقل ارائه دهنده خدمات در حوزه شهری نیست در حال حاضر انتخاب شهردار با رای مستقیم مردم مناسب نیست.
احسان مداح افزود: اگر قانون اصلاح شود و قانون جامع مدیریت خدمات شهری تصویب شود آن وقت باید در خصوص انتخاب شهردار تصمیم گیری شود.
وی اظهار کرد: در حال حاضر حوزه های آب و فاضلاب،برق،مخابرات،گاز و ... بصورت غیر متمرکز ارائه خدمت می کنند و این دست شهرداری را از ارئه خدمت جامع به مردم کوتاه می کند.
یک دانشجوی رشته کارشناسی ارشد مدیریت دولتی هم گفت : ممکن است در روند انتخاب شهردار توسط شورای شهر برخی زد و بندها و اعمال فشار ها ایجاد شود و یا فردی به شورای تحمیل شود، اما در انتخاب مستقیم شهردار توسط مردم این آسیب ها وجود ندارد.
محمد بوشادی افزود: در انتخاب شهردار توسط مردم برنامه محوری بیشتر موضوعیت پیدا می کند، شهردار در معرض آرای مردم قرار می گیرد و این به انتخاب آگاهانه تر کمک می کند.
به گفته وی، هرچند در انتخاب شهردار توسط مردم باید سطحی از تعیین صلاحیت مشخص شود، فردی که شرایط عضویت در شورای شهر را به دست می آورد شرایط شهردار شدن را نیز داشته باشد، یعنی ملاک تایید صلاحیت عضو شورا با شهردار یکی باشد، چون ممکن است همین عضو شورا در انتخابات شهردار رای اول را بیاورد و شهردار شود.
بوشادی ادامه داد: هرچند اجرای این طرح ممکن است باعث شود فردی که شهردار شده خود را پاسخگوی اعضای شورای شهر نداند چون با آرای مستقیم مردم انتخاب می شود.
وی یادآور شد: در حال حاضر شورا به راحتی می تواند شهردار را استیضاح کند اما وقتی انتخاب شهردار مستقیم توسط مردم باشد ممکن است شهردار به شورای شهر عنایت لازم نداشته باشد.
به گفته این دانشجو، در بسیاری از شهرهای اروپایی شهردار متولی اداره امور شهر است اما در ایران شهردار فقط مسول اداره شهرداری است.
وی تصریح کرد: باید به لحاظ حقوقی بررسی کرد که شهردار در ایران امکان مدیریت یکپارچه شهری دارد یا نه ، هرچند برخی از منتقدان معتقدند این کار ممکن است حاکمیت ملی را مخدوش کرده و حدود اختیار شهردار را بی دلیل زیاد کند.
بوشادی گفت: اگر رابطه حقوقی یین شهردار و شورا به درستی تدوین شود، انتخاب شهردار توسط مردم به برنامه محوری کمک می کند.