مازندشورا: تصور کنید در شهری زندگی میکنید که همهچیز به شکلی هماهنگ و بدون دخالت شما مدیریت میشود؛ چراغهای خیابان تنها زمانی روشن میشود که فردی نزدیک باشد، ترافیک با هدایت هوشمند خودروها و وسایل نقلیه روانتر از همیشه جریان دارد و زبالهها تنها زمانی جمعآوری میشود که مخازن پر شده باشد.
این تصویر، آیندهای نیست که تنها در فیلمهای علمیتخیلی دیده شود؛ بلکه با ورود هوش مصنوعی به زندگی شهری، در بسیاری از نقاط جهان به واقعیت تبدیل شده است.
شهره که همواره مرکز زندگی انسانی بودهاند، هماکنون در آستانه تحولی بزرگ قرار دارند؛ هوش مصنوعی به شهره ا اجازه میدهد تا پیچیدگیهای خود را با دقتی بیسابقه مدیریت کنند؛ این فناوری همچون مغزی است که سیستمهای مختلف شهری را به یکدیگر متصل و اطلاعات را پردازش میکند تا زندگی شهروندان را آسانتر و کارآمدتر کند.
از خیابانهای سنگاپور گرفته تا میدانهای بارسلونا این فناوری در حال ایجاد تغییراتی است که درک مفهوم زندگی شهری را به کلی دگرگون خواهد کرد.
نیویورک بهعنوان یکی از پیشگامان در استفاده از هوش مصنوعی، برنامهای جامع برای بهبود مدیریت شهری و زندگی شهروندان خود معرفی کرده است؛ «مرداد آدامز» شهردار نیویورک از «برنامه عملیاتی هوش مصنوعی» رونمایی کرده که با هدف شناسایی فرصتها و خطرات این فناوری، تقویت مهارتهای کارکنان دولتی و اجرای مسئولانه آن تدوین شده است.
این برنامه ۵۱ صفحهای شامل ایجاد کمیته هدایت هوش مصنوعی، فهرستی از ۴۰ اقدام عملی و راهاندازی یک چتبات مبتنی بر هوش مصنوعی است که به صاحبان کسبوکار برای تصمیمگیریهای بهتر کمک میکند.
یکی از شگفتانگیزترین دستاوردهای آن در مدیریت هوشمند ترافیک است؛ در بسیاری از شهرهای پیشرفته همچون لسآنجلس، سیستمهای هوشمند مبتنی بر هوش مصنوعی بهکار گرفته شده است تا جریان ترافیک را بهینهسازی کند؛ این فناوری با تجزیهوتحلیل لحظهای دادههای ترافیکی از دوربینها و حسگرها، زمانبندی چراغهای راهنمایی را تنظیم میکند و مسیرهای جایگزین را به رانندگان پیشنهاد میدهد، در نتیجه زمان سفرهای شهری تا ۳۰ درصد کاهش پیدا میکند و آلودگی هوا نیز به شکل قابل توجهی کمتر میشود.
هوش مصنوعی در بسیاری از شهرها به کاهش مصرف انرژی و مدیریت بهتر منابع طبیعی کمک کرده است؛ بهعنوان مثال در بارسلونا، سیستمهای هوشمند آبیاری شهری با تجزیهوتحلیل دادههای آبوهوایی و سطح رطوبت خاک مصرف آب را تا ۲۵ درصد کاهش داده است، همچنین در شهرهایی همچون سانفرانسیسکو، هوش مصنوعی در مدیریت شبکه برق نقش کلیدی ایفا میکند و با پیشبینی الگوی مصرف از هدررفت انرژی جلوگیری میکند؛ این اقدامات نهتنها به صرفهجویی در هزینهها منجر شده بلکه پایداری محیطزیست را نیز تقویت کرده است.
در حوزه امنیت و خدمات شهری، هوش مصنوعی شگفتیهای بزرگی به همراه داشته است؛ در شهر نیویورک الگوریتمهای پیشرفته توانست با پیشبینی مناطق پرخطر و زمانهای اوج جرایم، نرخ وقوع جرم را تا ۲۰ درصد کاهش دهد، همچنین در شهرهایی نظیر دبی، پلیس از پهپادهای مجهز به هوش مصنوعی برای رصد و کنترل مناطق حساس استفاده میکند.
افزون بر این، سیستمهای هوشمند پاسخ به فوریتهای پزشکی و آتشنشانی نیز با تجزیهوتحلیل دادهها و پیشبینی الگوهای بحران، سرعت و دقت عملیات را بهطور قابلتوجهی افزایش میدهد.
با تدوین و بازنگری نقشه راه شهر هوشمند و توجه به الزامات مدیریتی، زیرساختهای فنی و خدمات هوشمند، ایران. بهتبع آنکلانشهرها میتوانند از ظرفیتهای هوش مصنوعی برای تحول دیجیتال، ارائه خدمات بهینه و ایجاد محیطی ایمن و پایدار برای شهروندان بهرهبرداری کند، البته تضمین امنیت دادهها و مدیریت صحیح این فناوری، از چالشهای اساسی محسوب میشود که نیازمند برنامهریزی دقیق و همکاری همهجانبه است.