مازندشورا: مدیریت پسماند در استان مازندران، با توجه به چالش‌ها و مشکلات موجود، نیازمند توجه فوری و اجرای برنامه‌های منسجم و هماهنگ است.
۱. کمبود زیرساخت‌های جمع‌آوری و بازیافت
یکی از چالش‌های اساسی در مدیریت پسماند در استان مازندران، نبود زیرساخت‌های مناسب برای جمع‌آوری، تفکیک و بازیافت زباله‌هاست. در حالی که سیستم‌های جمع‌آوری زباله در بسیاری از شهرها به‌ویژه در مناطق پرجمعیت و توریستی ممکن است وجود داشته باشد، اما این سیستم‌ها در بسیاری از روستاها و مناطق کمتر توسعه‌یافته ناکافی و غیرمؤثر هستند. همچنین، عدم تفکیک پسماندها در مبدا موجب افزایش مشکلات در فرآیندهای بازیافت و دفع زباله‌ها می‌شود.
۲. نبود فرهنگ‌سازی و آگاهی عمومی
یکی دیگر از چالش‌های اساسی، عدم آگاهی و فرهنگ‌سازی کافی در خصوص مدیریت پسماندهاست. علی‌رغم برخی تلاش‌ها برای آموزش مردم در این زمینه، هنوز در بسیاری از مناطق استان، تفکیک زباله‌ها در منازل و کسب‌وکارها امری نادر است. این مسئله، نه تنها بر فرآیند بازیافت تأثیر منفی می‌گذارد، بلکه موجب افزایش حجم زباله‌های دفنی و سوزاندنی نیز می‌شود. گردشگران به‌ویژه در ایام تعطیلات، نقش ویژه‌ای در افزایش تولید زباله دارند و معمولاً بدون توجه به اصول محیط‌زیستی، زباله‌ها را به‌طور غیرقانونی در طبیعت رها می‌کنند.
۳. کمبود منابع مالی و عدم هماهنگی بین نهادها
یکی از دیگر مشکلات جدی، کمبود منابع مالی برای اجرای برنامه‌های مدیریت پسماند است. اجرای طرح‌های بازیافت، ایجاد زیرساخت‌های جمع‌آوری پسماند، و توسعه آموزش‌های عمومی نیازمند سرمایه‌گذاری بالا است که در حال حاضر در استان مازندران به‌طور کافی تأمین نمی‌شود. علاوه بر این، عدم هماهنگی میان نهادهای مختلف دولتی، شهرداری‌ها و سازمان‌های غیردولتی نیز باعث پیچیدگی بیشتر مسئله شده است. این ناهماهنگی‌ها موجب ناکارآمدی برنامه‌ها و تاخیر در اجرای طرح‌ها می‌شود
نیاز به اقدام و راه‌حل‌ها
برای مقابله با بحران زباله و مدیریت پسماند در استان مازندران، نیاز به یک برنامه جامع و بلندمدت است که شامل مراحل زیر باشد:
۱. توسعه زیرساخت‌های جمع‌آوری و تفکیک زباله
راه‌حل اول و مهم‌ترین گام، توسعه سیستم‌های جمع‌آوری زباله است. این سیستم‌ها باید به گونه‌ای طراحی شوند که از ابتدا، زباله‌ها به‌طور مؤثر و از نظر زیست‌محیطی تفکیک شوند. همچنین، نیاز است که شهرداری‌ها و مقامات محلی برای نصب ایستگاه‌های تفکیک زباله در سطح شهر و روستا اقدام کنند.
۲. آموزش و فرهنگ‌سازی عمومی
بدون مشارکت عمومی، هیچ برنامه‌ای در خصوص مدیریت پسماند موفق نخواهد بود. بنابراین، برنامه‌های آموزشی و فرهنگ‌سازی باید به‌طور مستمر و گسترده برای شهروندان، به‌ویژه در میان گردشگران، اجرا شود. آموزش مردم در خصوص اهمیت تفکیک زباله، کاهش مصرف، و استفاده از مواد قابل بازیافت می‌تواند تأثیر زیادی در کاهش میزان پسماند و بهبود فرآیند مدیریت آن داشته باشد.
۳. تقویت سیاست‌های اجرایی و همکاری‌های بین‌نهادی
سیاست‌گذاران و مقامات محلی باید با همکاری نزدیک‌تر و هماهنگ‌تر برای رفع مشکلات موجود و اجرای سیاست‌های مربوط به مدیریت پسماند اقدام کنند. همکاری میان شهرداری‌ها، سازمان‌های محیط‌زیستی، وزارتخانه‌های مربوطه، و دیگر نهادهای دولتی و غیردولتی در این راستا امری ضروری است.
۴. توسعه فناوری‌های پیشرفته
استفاده از فناوری‌های نوین در زمینه بازیافت و پردازش پسماند می‌تواند به شدت به بهبود وضعیت مدیریت پسماند کمک کند. به‌ویژه، فناوری‌های مربوط به تبدیل پسماند به انرژی (مانند بیوگاز و گازسازی) و سیستم‌های هوشمند برای جمع‌آوری زباله‌ها می‌توانند راه‌حل‌های پایدار و کم‌هزینه‌ای برای کاهش حجم پسماند در استان باشند.
مدیریت پسماند در استان مازندران، با توجه به چالش‌ها و مشکلات موجود، نیازمند توجه فوری و اجرای برنامه‌های منسجم و هماهنگ است. تولید روزافزون پسماند، وضعیت دفن ناکافی و آلودگی‌های ناشی از آن، عدم فرهنگ‌سازی و کمبود منابع مالی، همگی مشکلات عمده‌ای هستند که برای حل آن‌ها نیاز به همکاری و هم‌افزایی میان مقامات محلی، نهادهای دولتی، و جامعه است. با اجرای برنامه‌های صحیح و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، می‌توان به یک مدیریت پایدار و موفق در این حوزه دست یافت و بحران زباله در مازندران را به یک مشکل قابل حل تبدیل کرد.