مازندشورا: مازندران به عنوان استانی با ویژگی‌های جغرافیایی و اقلیمی خاص، نظیر مناطق ساحلی، جنگلی و کوهستانی، می‌تواند در برخی جوانب مشابه با سایر مناطق دنیا باشد. بلندمرتبه‌سازی در چنین اقلیمی به دلیل چالش‌های محیطی، اجتماعی و اقتصادی خاص، نیازمند توجه ویژه به برنامه‌ریزی و زیرساخت‌ها است. در اینجا چندین نمونه از شهرهای مختلف دنیا که بلندمرتبه‌سازی در آن‌ها صورت گرفته و شرایط مشابه با مازندران دارند را بررسی خواهیم کرد، و همچنین دلایل موفقیت و شکست آن‌ها را تحلیل می‌کنیم.
نمونه‌های موفق بلندمرتبه‌سازی در اقلیم‌های مشابه
۱. ونکوور، کانادا
ویژگی‌ها و شرایط مشابه با مازندران:
موقعیت ساحلی: ونکوور شهری ساحلی در غرب کانادا است که مشابه به مازندران از نظر نزدیکی به دریا و اقلیم معتدل و مرطوب، شباهت‌هایی دارد.
مسائل زیست‌محیطی: ونکوور با مشکلاتی چون حفظ اراضی کشاورزی و منابع طبیعی مواجه است، مشابه با مازندران که برای حفظ جنگل‌ها و زمین‌های کشاورزی خود نیاز به مدیریت دقیق دارد.
دلایل موفقیت:
زیرساخت‌های توسعه‌یافته: بلندمرتبه‌سازی در ونکوور با هماهنگی کامل با زیرساخت‌ها و سیستم‌های حمل و نقل عمومی، آب و فاضلاب و مدیریت پسماند انجام شده است. سیستم حمل و نقل عمومی قوی و دسترسی به امکانات شهری به کاهش مشکلات تراکم جمعیت و خدمات عمومی کمک کرده است.
سیاست‌های محیط زیستی قوی: در این شهر، قوانین و سیاست‌های زیست‌محیطی به طور جدی اجرا می‌شود. از جمله برنامه‌های حفظ منابع طبیعی و مدیریت صحیح پسماند که به توسعه پایدار کمک کرده است.
طراحی‌های سازگار با محیط: در بسیاری از پروژه‌های بلندمرتبه‌سازی، طراحی‌ها به گونه‌ای انجام شده که ساختمان‌ها با محیط طبیعی اطراف هماهنگ باشند، و از لحاظ زیبایی‌شناسی و محیطی آسیب به اکوسیستم نرسانند.
بلندمرتبه‌سازی در ونکوور موفق بوده زیرا این پروژه‌ها با در نظر گرفتن سیاست‌های دقیق زیست‌محیطی و زیرساخت‌های شهری و اجتماعی انجام شده‌اند.
۲. کوالالامپور، مالزی
ویژگی‌ها و شرایط مشابه با مازندران:
آب و هوای گرم و مرطوب: همان‌طور که مازندران از نظر اقلیمی معتدل است، کوالالامپور نیز در منطقه‌ای با آب و هوای گرم و مرطوب واقع شده که چالش‌های مشابهی از نظر طراحی و مدیریت منابع را ایجاد می‌کند.
دلایل موفقیت:
توسعه هوشمند و برنامه‌ریزی شهری: کوالالامپور برنامه‌ریزی دقیقی برای بلندمرتبه‌سازی داشته است که شامل ایجاد مناطق تجاری، مسکونی و تفریحی در نزدیکی یکدیگر است. این رویکرد باعث کاهش نیاز به حمل و نقل و بهره‌وری بهتر از منابع شده است.
ساخت آسمان‌خراش‌های نمادین: برج‌های پتروناس در این شهر، به عنوان یکی از نمادهای مهم معماری شهری، به‌طور خاص در نظر گرفته شده‌اند تا نه تنها برای سکونت و تجارت بلکه برای گردشگری نیز مفید باشند.
در کوالالامپور بلندمرتبه‌سازی با رعایت اصول برنامه‌ریزی دقیق و سازگاری با اقلیم موفقیت‌آمیز بوده است.
نمونه‌های شکست‌خورده بلندمرتبه‌سازی در اقلیم‌های مشابه
۱. دوبی، امارات متحده عربی
ویژگی‌ها و شرایط مشابه با مازندران:
آب و هوای گرم: دوبی از نظر اقلیمی با مازندران تفاوت‌های زیادی دارد، ولی از نظر بلندمرتبه‌سازی و تغییرات سریع در ساخت و ساز شهری و فشار بر زیرساخت‌ها شباهت‌هایی دارد.
دلایل شکست:
مشکلات محیط زیستی: دوبی با وجود پیشرفت‌های سریع در زمینه بلندمرتبه‌سازی، بسیاری از پروژه‌ها باعث تخریب اکوسیستم‌های طبیعی و آسیب به منابع آبی شده‌اند. برای مثال، پروژه‌های ساخت جزایر مصنوعی در دوبی باعث تغییرات زیست‌محیطی در سواحل شده و به اکوسیستم‌های دریایی آسیب زده‌اند.
مصرف بالای انرژی: ساختمان‌های بلند در دوبی، به‌ویژه برج‌ها، نیاز به مصرف بالای انرژی برای خنک‌سازی و تأمین تهویه دارند، که مشکلات زیست‌محیطی و اقتصادی زیادی ایجاد کرده است. این امر در مناطق گرم و مرطوبی مثل مازندران نیز می‌تواند به عنوان یک چالش مطرح شود.
هرچند دوبی در زمینه بلندمرتبه‌سازی بسیار موفق بوده است، اما مشکلات زیست‌محیطی و مصرف بی‌رویه انرژی از جمله دلایل شکست در برخی از پروژه‌ها به شمار می‌روند.
۲. بانکوک، تایلند
ویژگی‌ها و شرایط مشابه با مازندران:
آب و هوای گرم و مرطوب: همان‌طور که در مازندران، مشکلات مرتبط با مدیریت منابع آب و فاضلاب وجود دارد، در بانکوک نیز با چالش‌هایی مشابه مواجه هستند.
دلایل شکست:
کمبود زیرساخت‌های مناسب: بانکوک با مشکلات زیادی در زمینه حمل و نقل عمومی و مدیریت فاضلاب مواجه است که به علت افزایش تراکم جمعیت در بلندمرتبه‌سازی‌ها شدت یافته است.
فشار بر منابع آبی: افزایش جمعیت و ساخت‌وسازهای بلند در بانکوک باعث فشار بر منابع آبی و مشکلات در تأمین آب شرب برای ساکنان این ساختمان‌ها شده است.
مدیریت نادرست پسماند: عدم توجه به مدیریت پسماند در پروژه‌های بلندمرتبه‌سازی به آلودگی محیطی و مشکلات بهداشتی منجر شده است.
در بانکوک، بلندمرتبه‌سازی بدون توجه کافی به زیرساخت‌ها و ظرفیت‌های زیست‌محیطی و اجتماعی، منجر به بروز مشکلات شدید در زمینه مدیریت منابع شده است.
دلایل موفقیت بلندمرتبه‌سازی در برخی شهرها:
۱. برنامه‌ریزی شهری دقیق: در شهرهایی مانند ونکوور و کوالالامپور، برنامه‌ریزی شهری به گونه‌ای انجام شده که بلندمرتبه‌سازی در کنار توسعه زیرساخت‌ها و خدمات عمومی صورت گرفته است. این برنامه‌ها شامل حمل و نقل عمومی، خدمات بهداشتی، و زیرساخت‌های انرژی و آب است.
۲. سیاست‌های محیط زیستی کارآمد: در بسیاری از شهرهای موفق، به‌ویژه در ونکوور، سیاست‌های زیست‌محیطی قوی وجود دارد که به حفظ منابع طبیعی و کاهش آسیب‌های زیست‌محیطی کمک می‌کند. این نوع سیاست‌ها می‌تواند برای مازندران هم الگویی مناسب باشد.
۳. توسعه پایدار و توجه به فرهنگ محلی: در شهرهایی مانند کوالالامپور، تلاش شده است که بلندمرتبه‌سازی با فرهنگ و هویت محلی هماهنگ باشد و مناظر طبیعی حفظ شوند.
دلایل شکست بلندمرتبه‌سازی در برخی شهرها:
۱. عدم توسعه زیرساخت‌ها متناسب با رشد جمعیت: در شهرهایی مانند بانکوک و دوبی، با وجود ساخت‌وسازهای بلندمرتبه، زیرساخت‌ها به سرعت توسعه نیافتند و این امر باعث ایجاد مشکلاتی در زمینه حمل و نقل، پسماند و منابع آبی شد.
۲. تأثیرات منفی بر محیط زیست: در دوبی و بانکوک، پروژه‌های بلندمرتبه‌سازی بدون توجه به تأثیرات زیست‌محیطی انجام شدند، که باعث تخریب منابع طبیعی و آلودگی‌های شدید شد.
۳. فشار بر منابع انرژی و مصرف بی‌رویه آن: در شهرهایی مانند دوبی، بلندمرتبه‌سازی‌ها نیاز به مصرف زیاد انرژی برای خنک‌سازی و تأمین تهویه داشتند که باعث افزایش مشکلات زیست‌محیطی و اقتصادی شد.
مازندران در صورتی که بخواهد به سمت بلندمرتبه‌سازی برود، باید از تجربیات موفق و شکست‌خورده سایر شهرها درس بگیرد. برنامه‌ریزی دقیق، توسعه زیرساخت‌های شهری، توجه به محیط زیست و مدیریت منابع طبیعی، و همچنین طراحی سازگار با فرهنگ و اکوسیستم‌های محلی می‌تواند به موفقیت این پروژه‌ها در مازندران کمک کند. علاوه بر این، در نظر گرفتن ظرفیت‌های زیست‌محیطی و جلوگیری از فشار بر منابع آبی و زمین‌های کشاورزی و جنگلی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.