مازندشورا:محل برپایی نمایشگاه بین المللی کتاب که دو سال است در شهر آفتاب برگزار می شود، همواره مخالفان و موافقانی داشته و دارد؛ برخی، شهر آفتاب را به دلیل دوری از شهر و در دسترس نبودن، مکانی مناسب برای برگزاری نمایشگاه بین المللی نمی دانند و بعضی دیگر، این مکان را به دلیل اینکه مانع ترافیک در داخل شهر شده و مزاحمتی برای سایر شهروندان ایجاد نمی کند، فضایی مناسب برای برپایی چنین نمایشگاه هایی می دانند.
بحث در این باره هر سال با نزدیک شدن به زمان برگزاری نمایشگاه (اردیبهشت ماه) بالا می گیرد، موضوعی که به باور عده‌ای، باید خیلی زودتر از این زمان برای آن چاره ای اندیشیده شود.
اخیرا در یک نظرسنجی که توسط تشکل های نشر از مدیران این حوزه برگزار شد، نظر شرکت‌کنندگان در نمایشگاه کتاب دریافت شد.
مدیر مسئول انتشارات نقش‌و‌نگار اظهار داشت: برای برگزاری نمایشگاه کتاب سه گزینه شهرآفتاب، مصلی امام خمینی (ره) و محل دائمی نمایشگاه های بین‌المللی تهران پیش روست، هرچند هر یک از این سه محل، دارای معایب و مزایایی است.
ابوالقاسم شهلایی مقدم با اشاره به سازه های موقتی شهر آفتاب افزود: این مساله سبب بروز مشکلاتی برای بازدیدکنندگان و غرفه‌داران شده و در دو سال گذشته آب‌گرفتگی برخی از این سازه‌ها خسارت‌هایی به ناشران وارد کرد، هرچند هوای نامطبوع، گرما و غلظت گرد و غبار در این مکان‌ها از دیگر گلایه های بازدیدکنندگان و ناشران است.
وی ادامه داد: وجود ترافیک به‌ویژه در ساعات شلوغی نمایشگاه، در حد فاصل پل شهید کاظمی و اتوبان آزادگان تا عوارضی قم و برعکس و نیز ازدحام در ورودی‌ها و خروجی‌های پارکینگ‌های عمومی و اختصاصی، جانکاه است و پارکینگ‌های عمومی تا محل برگزاری نمایشگاه مسافت بسیاری دارند.
این فعال عرصه نشر ادامه داد: به نظر می‌رسد حدود 4 تا 5 ساعت از وقت بسیاری از غرفه‌داران در ایام فعالیت نمایشگاه، خصوصا در روزهای آخر هفته که مجموعا 4 روز را شامل می‌شود، در بین راه و در ترافیک تلف می‌شود، همچنین وجود یک خط و یک ایستگاه مترو نیز نتوانسته از بار ترافیک بکاهد، به‌علاوه، حمل بار و کتاب‌های خریداری شده از طریق مترو با توجه به مسافت زیاد ایستگاه مترو تا سالن‌ها، خود معضلی مهم است.
وی با بیان اینکه مسافت زیاد محل زندگی و کار بیشتر بازدیدکنندگان نمایشگاه (تهرانی‌ها) تا شهر آفتاب عاملی تعیین کننده در کاهش میزان بازدید و استقبال از آن است، اضافه کرد: معلوم نیست که طی دو سال گذشته که نمایشگاه کتاب در شهر آفتاب برگزار شده با ریزش مخاطب مواجه نبوده باشد، البته شواهد تجربی میدانی حاکی از آن است که برخی به همین دلیل، از خیر رفتن به نمایشگاه گذشته اند و برخی ناشران نیز از افت تعداد بازدیدکنندگان، خصوصا بازدیدکنندگان هر ساله‌شان خبر داده‌اند.
به گفته شهلایی مقدم، برگزاری چنین نمایشگاهی که مخاطب میلیونی عام دارد، در خارج از شهر سنجیده نیست و خانواده‌ها و دانش‌آموزان را برای بازدید از آن با مشکل روبه‌رو می‌کند، خیلی از خانواده‌ها هم فرزندان خود را به نقاط دور از شهر نمی‌فرستند، برخی از اعضای شورای شهر تهران هم از برگزاری نمایشگاه در آن مکان دورافتاده که آب و هوای نامناسبی هم ندارد ابراز ناخشنودی کرده‌اند.
شهلایی مقدم اظهار کرد: محل دائمی نمایشگاه‌های تهران از حیث سالن‌ها و امکانات موجود استاندارد و در منطقه تلاقی اتوبان چمران و خیابان ولنجک دارای گره ترافیکی روزانه است که یکی از راه‌های رفع این مشکل، باز شدن خیابان صدا و سیما در آن ایام است؛ خیابانی که کلید حل مشکل ترافیکی منطقه است.
وی توضیح داد: به عنوان یک پیشنهاد، برای افزایش ظرفیت پارکینگ و نیز تسهیل رفت‌و‌آمد در خیابان‌های اطراف نمایشگاه بین‌المللی، برای مثال تعریض ضلع جنوبی خیابان سئول با هماهنگی نهادهای دولتی مانند شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی، ورزشگاه انقلاب و سازمان صدا و سیما امکان‌پذیر است بنابراین، محل دائمی نمایشگاه‌های بین المللی نسبت به گذشته شرایط بسیار بهتری پیدا کرده است.
مدیر مسئول انتشارات نقش‌و‌نگار اضافه کرد: اگر آن هزینه سنگینی که برای ساخت مجموعه ناقص شهر آفتاب شد در خیابان‌های اطراف مصلی یا نمایشگاه بین‌المللی می‌شد بیشتر جواب می‌گرفتیم و مردم هم راحت‌تر بودند.
به گفته وی، برگزاری نمایشگاه کتاب در این مکان نیاز به تعاملات گسترده میان سازمانی حتی بین نهادهای دولتی و سایر سازمان‌ها و نهادهای عمومی دارد.
وی افزود: مصلای تهران از جهت موقعیت شهری مکان مطلوبی است، میان چند خیابان قرار گرفته، دو بزرگراه در اطراف آن است و دو ایستگاه مترو در شمال و جنوب دارد، اکنون نیز عملیات عمرانی ساخت مصلی بیش از گذشته پیش رفته و رواق‌ها نیز کامل شده‌اند، اگر تعامل خوبی با مدیران مصلای تهران برقرار شود، می‌توان به برگزاری سی و یکمین نمایشگاه کتاب تهران در این محل امیدوار بود.
شهلایی مقدم خاطرنشان کرد: ۸۵ درصد از ۲۴۳ مدیر نشر شرکت کننده در نظرسنجی، به مصلی یا محل دائمی نمایشگاه های بین المللی تهران به عنوان مکان برپایی سی و یکمین نمایشگاه کتاب رای دادند و 15 درصد هم شهر آفتاب را مکانی درخور برگزاری این نمایشگاه دانسته‌اند.
به گفته این فعال عرصه نشر، احتمالا این آرا را کمابیش می‌توان به جامعه آماری بزرگ‌تر هم تعمیم داد و مردم هم با این عقیده، هم رای باشند.
به نظر شهلایی، البته برای برخی ناشران که روزانه از شهرستان قم به شهرآفتاب می‌آیند شاید تردد به این مکان آسان‌تر باشد ولی ظاهرا با توجه به کاهش میزان فروش و کم شدن مخاطبان‌شان، برخی از آنها هم از برگزاری نمایشگاه در شهر آفتاب استقبال نمی‌کنند.
وی همچنین از افزایش چند برابری هزینه حمل و نقل اثاث و کتاب بسیاری از ناشران به شهر آفتاب و مشکل این مجموعه برای اسکان آن دسته از ناشران و غرفه‌دارانی که در تهران مکان مناسبی برای اقامت ندارند و باید از هتل‌ها و مسافرخانه‌های سطح شهر استفاده کنند نیز یاد کرد که بر سختی‌های این 10 -12 روز اضافه می‌کند.
شهلایی مقدم اضافه کرد: نتیجه این نظرسنجی تاییدی است بر این فرضیه که شهر آفتاب از دید بیشتر کارگزاران نشر محل مناسبی برای برگزاری نمایشگاه کتاب نیست و بیانگر لزوم تجدیدنظر مسئولان درباره مکان برگزاری نمایشگاه سی‌و یکم است.
نمایشگاه کتاب در دوره های بیست و نهم و سی ام در محل شهر آفتاب برگزار شد که ناشران را با مشکلات متعددی رو به رو کرد، از جمله آب گرفتگی غرفه های بخش کودکان و نوجوانان بر اثر بارندگی و نامناسب بودن زیرساختها و گرمای شدید در چادرهایی که به عنوان غرفه در نظر گرفته شده بود، اشاره کرد.
طرح اولیه مجموعه نمایشگاه های بین المللی شهر آفتاب به عنوان عظیم ترین پروژه نمایشگاهی کشور با زمینی به مساحت 275 هکتار در حاشیه بزرگراه خلیج فارس در سال 1384 توسط شورای اسلامی شهر تهران تصویب و شهرداری تهران مامور تهیه طرح احداث این مجموعه شد.
عملیات احداث این مجموعه در سال 1390 پس از تائید طرح و تامین مالی آغاز و در نهایت، فاز اول مجموعه در سال 1395 همزمان با افتتاح بیست و نهمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران به بهره برداری رسید.
سی و یکمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران، اردیبهشت ماه 97 برگزار می شود که هنوز برای مکان برگزاری آن، تصمیم گیری نهایی نشده است.