مازندشورا: پیش‌تر در یادداشتی با عنوان «درآمد پایدار شهری چیست؟ چگونه شهرها می‌توانند به درآمد پایدار برسند؟» به تعریف درآمد پایدار، ویژگی‌ها و راهکارهای کلی آن پرداختیم در این یادداشت اما به چگونگی دستیابی شهرهای مازندران به درآمد پایدار خواهم پرداخت.
شهرهای استان مازندران با توجه به ویژگی‌های خاص جغرافیایی، اقتصادی و اجتماعی خود می‌توانند از طریق تقویت منابع مالیاتی محلی، توسعه گردشگری پایدار، مدیریت منابع طبیعی و ایجاد پروژه‌های زیست‌محیطی، اصلاح سیستم حمل و نقل و توسعه پروژه‌های شهری، سرمایه‌گذاری و شراکت با بخش خصوصی، توسعه خدمات دیجیتال و شهرداری الکترونیک، توسعه بخش کشاورزی و تولیدات محلی، استخراج و بهره‌برداری از منابع غیرنقدی به درآمد پایدار دست یابند.
این فرآیند نیازمند همکاری نزدیک بین شهرداری‌ها، مردم، بخش خصوصی و دولت است تا بتوان از ظرفیت‌های موجود به نحو احسن بهره‌برداری کرد.
در اینجا به هریک از موارد به شکل مجزا خواهیم پرداخت؛
۱.تقویت منابع مالیاتی محلی
مالیات بر اراضی و املاک: در استان مازندران که دارای مناطق وسیعی از اراضی کشاورزی، باغات و زمین‌های مسکونی و تجاری است، شهرداری‌ها می‌توانند با اصلاح و بهبود سیستم‌های مالیاتی و گسترش پایه‌های مالیاتی، از این منابع بهره‌برداری کنند. مالیت بر املاک، به ویژه در شهرهای پررشد مانند ساری و بابل می‌تواند نقش زیادی در تامین درآمد پایدار داشته باشد.
مالیات بر کسب‌وکارها و مشاغل: توسعه کسب‌وکارهای محلی در حوزه‌های مختلف مانند گردشگری، کشاورزی و صنعت می‌تواند به افزایش درآمدهای مالیاتی منجر شود. اجرای سیستم‌های دقیق و کارآمد برای شناسایی و اخذ مالیات از کسب‌وکارها می‌تواند یکی دیگر از منابع پایدار درآمد باشد.
استفاده از تجربیات موفق و نمونه‌های منابع مالیاتی محلی در سراسر جهان می‌تواند به شهرهای مازندران در تحقق درآمد پایدار شهری کمک کند. در اینجا به برخی از تجربه‌ها و نمونه‌های موفق از منابع مالیاتی محلی اشاره می‌کنیم که می‌توانند الهام‌بخش باشند:
تجربیات و نمونه‌هایی از تقویت منابع مالیاتی محلی
۱. مالیات بر املاک و مستغلات
- تجربه امریکا: در ایالات متحده، مالیات بر املاک یکی از مهم‌ترین و پایدارترین منابع درآمدی برای شهرداری‌ها و دولت‌های محلی است. این مالیات‌ها بر اساس ارزش املاک ارزیابی می‌شوند و در تامین بودجه خدمات محلی مانند آموزش، امنیت عمومی و بهداشت عمومی بسیار مؤثر هستند.
شهرداری‌های مازندران می‌توانند با ارزیابی دوره‌ای از ارزش املاک و به‌روزرسانی آن‌ها، مالیات بر املاک را به‌عنوان منبعی پایدار توسعه دهند.
۲. مالیات بر فروش محلی
- تجربه کانادا: برخی از شهرداری‌ها در کانادا از مالیات بر فروش محلی برای تأمین بودجه پروژه‌های زیرساختی استفاده می‌کنند. این مالیات‌ها می‌تواند بر فروش کالاها و خدمات در داخل شهر اعمال شود.
می‌توان مالیات بر فروش را در مناطق گردشگری یا بازارهای ویژه محلی اعمال کرد تا از رشد اقتصادی و تراکنش‌های محلی درآمد کسب کرد.
۳. عوارض حمل‌ونقل و پارکینگ
- تجربه لندن، بریتانیا: در لندن، منطقه‌ای به نام Congestion Charge Zone وجود دارد که رانندگان برای ورود به آن ملزم به پرداخت عوارض هستند. این درآمد به‌طور مستقیم برای بهبود زیرساخت‌های حمل‌ونقل عمومی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
شهرهای پرترافیک مانند ساری و بابل می‌توانند از عوارض حمل‌ونقل و هزینه‌های پارکینگ برای کاهش ترافیک و سرمایه‌گذاری در حمل‌ونقل عمومی بهره‌برداری کنند.
۴. مالیات‌های زیست‌محیطی
- تجربه استکهلم، سوئد: این شهر از مالیات‌هایی مربوط به انتشار گازهای گلخانه‌ای و آلودگی هوا برای تأمین منابع مالی پروژه‌های زیست‌محیطی و کاهش آلودگی هوا استفاده می‌کند.
با توجه به اهمیت زیست‌محیطی استان، می‌توان مالیات‌های مشابهی را برای فعالیت‌هایی که تأثیر منفی بر محیط‌زیست دارند، اعمال کرد.
۵. مالیات بر گردشگری
- تجربه بارسلونا، اسپانیا: بارسلونا از مالیات گردشگری برای نگهداری و توسعه زیرساخت‌های گردشگری و خدمات شهری استفاده می‌کند. این مالیات بر اقامت در هتل‌ها، آپارتمان‌های اجاره‌ای و دیگر اقامتگاه‌های کوتاه‌مدت اعمال می‌شود.
با توجه به پتانسیل گردشگری بالا، شهرداری‌ها می‌توانند از مالیات بر گردشگری برای بهبود خدمات و زیرساخت‌های گردشگری استفاده کنند، که به‌نوبت نقش مهمی در جذب بیشتر گردشگران خواهد داشت.
۶. مالیات بر مشاغل و اشتغال
- تجربه نیویورک، ایالات متحده: نیویورک مالیات بر مشاغل و درآمدهای محلی را اعمال می‌کند. شرکت‌ها و کسب‌وکارها بابت فعالیت‌های اقتصادی خود موظف به پرداخت این مالیات هستند که بخش قابل‌توجهی از درآمد شهرداری را تشکیل می‌دهد.
می‌توان مالیات خاصی بر فعالیت کسب‌وکارهای محلی و صنایع پررونق منطقه‌ای اعمال کرد تا ضمن تقویت نظارت بر اقتصاد محلی، منابع درآمدی جدیدی ایجاد شود.
نتیجه‌گیری
استفاده از این مدل‌های موفق می‌تواند شهرداری‌های مازندران را در توسعه سیاست‌های پایدار درآمدی کمک کند، که به نوبه خود منجر به آینده‌ای بهتر و پایدارتر برای شهروندان خواهد شد. توجه به بومی‌سازی این مدل‌ها و سازگار کردن آن‌ها با شرایط محلی استان، کلید موفقیت در ایجاد درآمد پایدار شهری است.